DÜŞÜK MOLEKÜL AĞIRLIKLI HEPARİN UYGULAMASI

ÖZUzun yıllardır tıpta trombüs oluşumunu engellemek için antikoagülanlar kullanılır. Antikoagülanlar arasında en sık kullanılan heparin, standart ve düşük molekül ağırlıklı heparin olmak üzere ikiye ayrılır. Standart heparine göre düşük molekül ağırlıklı heparin avantajlarının fazla olması nedeniyle daha sık kullanılmaktadır. Düşük molekül ağırlıklı heparin, membranlardan geçemediğinden genellikle parenteral olarak ve özellikle de subkütan olarak uygulanmaktadır. Subkütan düşük molekül ağırlıklı heparin enjeksiyonunda bölgenin seçimine, deri hazırlığına, dokuyu kavramaya, iğnenin dokuya giriş açısına, iğnenin hareketine, hava kilidi ve aspirasyon tekniklerinin uygulanma durumlarına, ilacın verilme süresine, bölgeye basınç ve/veya masaj uygulanmasına ve hasta eğitimine dikkat edilmelidir. Hemşirenin subkütan düşük molekül ağırlıklı heparin uygulama öncesi, sırası ve sonrasına ilişkin pek çok sorumluğu bulunmaktadır ve bu derleme hemşirenin uygulamaya ilişkin sorumluluklarını belirtmek üzere yazılmıştır.

Responsibilities of Nurses in Subcutaneous Low Molecular Weight Heparin Administration

ABSTRACTFor many years, anticoagulants have been used to prevent the formation of thrombosis. The most commonly used heparin among anticoagulants is the standard and low molecular weight heparin. Much of the advantages of low molecular weight heparin compared to standard heparin make it more available. Since low molecular weight heparin cannot cross the membranes, it is usually administered parenterally, and especially as subcutaneous. Attention should be paid to the choice of region in subcutaneous low molecular weight heparin injection, skin preparation, tissue concept, needle penetration into tissue, needle movement, airlock, application of aspiration techniques, duration of drug administration and pressure to site, massage and patient education. The nurse has many responsibilities before, during and after the subcutaneous low molecular weight heparin application.

Keywords:

low molecular weight heparin nursing, subcutaneous,

PDF

___

1. Özcanlı D. Antitrombotik tedavi ve hemşirelik fonksiyonları. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2006;10(1):36-42.
2. Crutchfield DB. Low molecular weight heparins. Geriatric Times 2002;3(1):28-32.
3. Willis RL, Sciacca S. Anticoagulant and antiplatel drugs. In Gutierrez K, Queener SF, eds. Pharmaclogy for Nursing Practice. Missouri: St Louis; 2003. p.138-56.
4. Dökmeci İ, Dökmeci H. Sağlık Yüksekokulları için Farmakoloji. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevleri; 2015. p.201-7.
5. Ferhanoğlu B. Antikagülan tedavi. In Altıparmak R, Hamuryudan V, Sonsuz A,Yazıcı, eds. Cerrahpaşa İç Hastalıkları. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi; 2011. p.319-21.
6. Töbü M. Antikoagülan Tedavi. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erişkin Hematoloji Bilim Dalı Türk Hematoloji Derneği Temel Hemostaz Tromboz Kursu; 2006. p.79-84.
7. McKenry LM, Solerno E. Pharmacology in Nursing. Missouri: St Louis; 2003. p.90-118.
8. Hirsh J. Raschke R. Heparin and low-molecular weight heparin. Chest 2004;126(3):188-9.
9. Hirsh J. O’Donnell M. Eikelboom J.W. Beyond unfractioned heparin and warfarin: current and future advances. Circulation 2007;116(5):552-60.
10. Edmunds M. Introduction Clinical Pharmaglogy. Missouri: St Louis; 2015. p.121-5.
11. Ginsberg JA, Crowther MA. White RH, Ortel TL. Anticoagulation therapy. The American Society of Hematology 2001;2001(1):339-57.
12. Malacaria B, Feloney J. Anticoagulant therapy. Advance for Nursing 2003;33(3):36-42.
13. Memiş S. Hematolojik hastalıklar. In Karadakovan A, Aslan EF, eds. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Ankara: Nobel Kitabevi; 2010. p.157-63.
14. Karadakovan A. Derinin değerlendirilmesi. In Karadakovan A, Aslan EF, eds. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Ankara: Nobel Kitabevi; 2010. p.76-88.
15. Kuzu N, Uçar N. The effect of cold on the occurrence of bruising, hematoma and pain at the injection site in subcutaneous low moleculer weight heparin. International Journal of Nursing Studies 2001;38(1):51-9.
16. Avşar G, Kaşıkcı M. Subkütan heparin enjeksiyonlarında ekimoz, hematom ve ağrıyı önlemek için nelere dikkat edilmeli? İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi 2012;20(3):239-46.
17. İskenderoğlu C, Acartürk F. Heparin ve Düşük Molekül Ağırlıklı Heparinin alternatif yollardan uygulanması. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknik Dergisi 2006;7(1):83-95.
18. Craven RF, Hirnle CJ. Jensen S. Fundamentals of Nursing. Philadelphia, Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins; 2013. p.240-56.
19. Wendy RO. Administration of parenteral medicitaions. In Perry A, Potter P, eds. Nursing Interventions and Clinical Skills. Missouri: St. Louis; 2015. p.597-634.
20. Aştı T, Karadağ A. Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri. Adana: Nobel Kitabevi; 2011. p.693- 762.
21. Sabuncu N, Ay FA. Klinik Beceriler, Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015. p.117-39.
22. İnanç N, Hatipoğlu S, Yurt V, Avcı E, Akbayrak N, Öztürk E. Hemşirelik Esasları. Ankara, Damla Matbaacılık; 2003. p.58-67.
23. Ulusoy MF, Görgülü RS. Hemşirelik EsaslarıTemel Kuram, Kavram, İlke ve Yöntemler, Ankara: Çağın Ofset; 1995. p.74-80.
24. Kuzu N. Subkütan heparin enjeksiyonu: Ekimoz, hematom ve ağrı gelişimi nasıl önlenir. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1999; 3(2):40-6.
25. Ay FA. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2016. p.337-41.
26. Zeraatkari K, Karimi M, Shahrzad MK, Changiz T. Comparison of heparin subcutaneous injection in thigh, arm and abdomen. Canadian Journal Anesthesia 2005;52(1):109-10.
27. Sabuncu N, Ecevit ŞA, Karabacak Ü, Karabacak BG, Şenturan L, Şahin NO ve ark. Hemşirelik Esasları Temel Beceri Rehberi. İstanbul: Medikal Yayıncılık; 2015. p.73-85.
28. Agard RN. Fundamental skills and concepts in patient care. Journal of Health Occupations Education 2015;15(2):9-10.
29. Gray T, Miller H. Injection technique. The Foundation Years 2008;6(4):252-5.
30. Zaybak A. Subkutan heparin enjeksiyon tekniğine bağlı olarak gelişen komplikasyonların önlenmesi. Ege Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;24(2):127-34
31. Akpınar RB, Polat HT, Yaman S, Özer N. Subkutan Heparin Uygulamasına Bağlı Gelişen Ekimoz Hematom ve Ağrının Önlenmesi İçin Hemşirelerin Aldıkları Önlemler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2010;13(4):19-25.
32. Dougherty L, Lister S. The Royal Marsden Hospital Manual of Clinical Nursing Procedures. Oxford: Wiley- Blackwell; 2015. p 675-789.
33. Kozier B, Erb G. Fundamentals of Nursing. England: Pearson Education Limited; 2016. p.776-854.
34. Zaybak A, Khorshid L. Subcutan heparin uygulamasında ilacın veriliş süresinin ekimoz, hematom ve ağrı üzerine etkisinin incelenmesi. Ege Tıp Dergisi 2005;44(2):95-9.
35. Akpınar R, Çelebioğlu A. Effect of injection duration on bruising associated with subcutaneous heparin: A quasi-experimental within-subject design. International Journal of Nursing Studies 2008;45(6):812-7.
36. Chan H. Effect of injection duration on site-pain intensity and bruising associated with subcutaneous heparin. Journal of Advanced Nursing 2001;35(6):882-92.
37. Jafari S, Bolourchifard F. Comparing the effect of two types injection duration on site pain and bruising associated with subcutaneous heparin. European Journal of Pain 2006;10(1):40-51.
38. Gümüş NY. İlaç etkinliğinde hemşirenin vazgeçilmezliği, I. Uluslararası VII. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı, İstanbul 2000;134-6.
39. Lehne RA, Rosenthal L. Pharmacology for Nursing Care-E-Book. USA: Elsevier Health Sciences; 2014. p.631-62.
40. Pope BB. How to administer subcutaneous and intramuscular injections. Nursing. 2002;32(1):50- 1.
41. Özdilli K, Özhan F. İlaçların veriliş yolları. In: Sabuncu N. Eds:. Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar. İstanbul: Alter Yayıncılık; 2011. p.65-73.
42. Rushing J. How to administer a subcutaneous injection. Nursing 2004;34(6):32-3.
43. Turaç N, Ünsal A. Hemşirelerin Subkütan Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin Enjeksiyonu Uygulamasına İlişkin Bilgi ve Davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2018;5(1):1-13.