Bazı avrupa eriği ( Prunus Domestica L . ) çeşitlerinde pomolojik özellikler arasındaki ilişkilerin saptanması

Bu araştırma, 1990-1994 yılları arasında Avrupa eriği (Prunus domestica L.) türüne ait 39 yerli ve yabancı erik çeşidi üzerinde yürütülmüş; pomolojik gözlemler (meyve ağırlığı, meyve eni (enl-en2), meyve boyu, sululuk, tat, aroma, meyve eti sertliği, çekirdek ağırlığı, çekirdek oranı, suda çözünür kuru madde, albeni ve meyve kalitesi) yapılmış ve verim değerleri alınmıştır. Bu özellikler arasında ikili ilişkiler korelasyon katsayısı ile; bunların verime katkı payları ise Path analizi ile irdelenmiştir. Meyve ağırlığı ile meyve eni ve en2; meyve eni ile meyve en2 arasındaki ilişkiler yüksek bulunmuştur. Bunun yanısıra meyve ağırlığı ile meyve boyu, albeni; meyve en2 ile albeni ve meyve boyu ile albeni arasındaki ilişkilerinde yüksek oranda olduğu saptanmıştır. Verime pomolojik özelliklerin doğrudan ve dolaylı etkileri incelendiği zaman; meyve en2, çekirdek ağırlığımın doğrudan etkisi olumlu ve yüksek; meyve ağırlığı, çekirdek oram ve suda çözünür kuru madde özelliklerinin verime doğrudan etkisinin olumsuz yönde ve yüksek; meyve boyu özelliğinin ise en düşük olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Prunus domestica, Türkiye, korelasyon, erik, Ege Bölgesi, pomolojik özellikler, pomoloji

The determination of correlations between pomological characteristics of some european plum ( Prunus Domestica L . ) cultivars in aegean region of Turkiye

This research was carried out in 39 European plum (Prunus domestica L.) cultivars between the years of 1990-1994. Pomological observations on some characteristics' (fruit weight, fruit flesh firmness, taste, aroma, soluble solids, seed weight, seed weight/fruit weight, attractivimss) were performed and tree yields were measured. The correlation between characteristics was evaluated with correlation coefficient and their direct and indirect effects on yield were determined bypath analysis. The highest positive correlations were found fruit weight with fruit width 1 and fruit width 2; between fruit width 1 and fruit width 2; besides, effect of these characters on yield was determined by Path analysis also. ' The highest direct effect of fruit width 2 and seed weight, the lowest direct effect of fruit height on yield were determined by path analys'is

Keywords:

Prunus domestica, Turkey, correlation, plums, Aegean Region, pomological characteristics, pomology,

PDF

___

Little, T. M. and F. J. Hills. 1978. Agricultural Experimentation Design and Analysis. John Wiley and Sons, N.Y.
Önal, K. ve A. Tanrısever. 1992. Çileklerde bazı vegetatif ve generatif özellikler arasındaki korelatif ilişkiler üzerine araştırmalar. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt I: 227-228, 13-16 Ekim 1992, Đzmir.
Özakman, S., K. Önal, Đ. Özkarakaş ve N. Gönülşen. 1995. Ege bölgesine uygun Japon erikleri (Prunus salicina Lindley)’nin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt I: 194-198, 3-6 Ekim 1995, Adana.
Özçağıran, R. 1976. Türkiye’de mevcut erik türlerinin teşhisi ve bunlardan Prunus cerasifera Ehrh. türüne ait bazı çeşitlerin (can erikleri) meyve özellikleri. Ege Üniv. Zir. Fak. Yayın no: 276, Bornova, Đzmir.
Sing, R. K. and B. B. Chaudhary. 1979. Biometrical Methods in Quantitative Genetic Analysis. Kalyani Publishers, Ludhiana, New Delhi, India.
Yıldız, A., N. Kaşka. 1995. Kayısı ıslah programından elde edilen melezlerin bazı özellikleri arasındaki ilişkilerin Path analizi ile saptanması. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt I : 130-134. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Adana.