Bağımsız denetimde yetkilendirme ve kalite kontrol

Finansal tablo okuyucularına doğru ve analitik bilgi verebilmek için şirketlerin finansal tablolarına ve faaliyetlerine yönelik (uygunluk ve yönetim) denetim faaliyetleri için denetim yetkisinin tanımlanması ve bu bu alanda kamusal bir düzenlemeye gidilmesi şarttır. Bu konuda denetim ve denetleme yetkilerinin birbirlerinden ayrıştırılarak iki farklı düzenleyici kamusal otoritenin yetki alanına dâhil edilmesi verim ve etkinliği artıracaktır. Denetim yetkisinin bireysel bir yetki olduğundan ve muhasebe meslek mensuplarına, belirli düzenlemeler çerçevesinde, verilmesi gereğinden hareketle düzenleyici kamusal kurumun meslek örgütü olan TÜRMOB olması gerekir. Kurumsal nitelikteki denetleme yetkisinin ise TÜRMOB ile birlikte diğer piyasa düzenleyici kamusal kurumların temsilcilerinden oluşan bir kurul tarafından düzenlenmesi uygundur. Bu tür bir düzenleme denetimde kalite güvenliğine katkı sağlayacaktır. Bu çerçevede çalışma denetim, denetçi ve kalite kontrol kavramlarını açıklayarak Türkiye’deki mevcut durumu eleştirmekte ve gelecek yıl yürürlüğe girecek olan yeni Türk Ticaret Kanunu’nda getirilen denetim uygulamalarını desteklemek üzere pratik bir öneri sunmaktadır

Authorization and Quality Control on Audit

In order to be able to give real and analytical knowledge to readers of financial statements, first, audit qualification for compliance and performance audit should be described within public arrangement. In this public arrangement, categorizing qualifications of auditors and audit firms and accordingly, determining two different regulatory and supervisory public boards are going to provide contribution for efficiency and effectiveness. Auditors are individuals who have audit qualification as members of accountancy profession. Therefore regulatory and supervisory public board should be TURMOB as profession chamber. However, qualification of audit firms should be performed by the board which consists of members of TURMOB and other regulatory and supervisory public boards, since the authorization is corporate action. This kind of application is going to be an important contribution for quality assurance in audit. In this context, the article, explaining audit, auditor and quality control concepts, criticises the current status in Turkey and presents a practical proposal, in order to support audit applications within the new Turkish Commerce Code which will inure next year

___

  • Kitaplar Bozkurt, N., (2010). Muhasebe Denetimi, Alfa Yayınları, İstanbul.
  • Demirbaş, T., (2001). Sayıştaylar Tarafından Gerçekleştirilen Performans Denetimleri ve Türk
  • Sayıştayı Uygulaması, Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü, Araştırma / İnceleme / Çeviri Dizisi:17, Ankara. Gürbüz, H., (1995). Muhasebe Denetimi, Bilim ve Teknik Yayınevi, Eskişehir.
  • Güredin, E., (2008). Denetim ve Güvence Hizmetleri, Arıkan Yayınları, İstanbul.
  • Kaval, H., (2008). Muhasebe Denetimi, Gazi Kitabevi, Ankara,
  • Kavut, L., Taş, O. ve Şavlı T., (2009). Uluslararası Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız
  • Denetim, İSMMMO Yayın No:130, İstanbul. Kepekçi, C., (1994). İç Kontrol Sistemi, TÜRMOB Temel Eğitim ve Staj Merkezi Yayınları, Yayın No:6, Ankara.
  • Kepekçi, C., (1996). Bağımsız Denetim, Siyasal Yayınevi, Ankara.
  • Konrath L. F., (2002). Auditing - A Risk Analysis Approach, Kanada.
  • Örenay, H., (2005). Kamuda Denetim, Maliye Bütçe Kontrolörleri Derneği Yayınları, Ankara.
  • Selimoğlu, S. K., Özbirecikli, M., Kurt, G., Uzay, Ş., Alagöz., A. ve Yanık S., (2009). Muhasebe
  • Denetimi, Gazi Kitabevi. Ankara. Taylor, D. H. ve Glezen, W., (1997). Auditing: An Assertions Approach, John Wily and Sons, New York. Makaleler
  • Kavut, L., (2001). Bağımsız Denetçiler ile Denetim Hizmeti Alan İşletmelerin Yöneticilerinin
  • Denetim Kalitesine İlişkin Görüş ve Tutumları, İMKB Dergisi, 20, 1. Diğer Kaynaklar Kenger, E., (2004). Eğitim Notları, http://www.ydk.gov.tr/egitim_notlari/denetim.htm” (11.11.10)
  • Hesap Uzmanları Derneği., (2004). Denetim İlke ve Esasları, HUD Yayınları, İstanbul,
  • The American Accounting Association Committee on Basic Auditing Concepts, (1971)
  • Bunun yerine, Zen Budizmi insan doğallığının ve kendiliğinden olmanın üzerinde durur, egonun hayali doğasını aydınlatır. Zen Budizmi, hayatın her anına katılmanın ve her bir bireyin hareket ve düşüncelerinde tam bağımsızlığı elde etmesinden sağladığı gücün önemini vurgular. Japon ve Zen Budizmi birçok yönden diğer Çin felsefelerine zıtlıklar sunar, mesela Konfüçyüsçülük, bu, Raylene Chang, (Oct.1991), Counseling & Values, Vol. 36, No. 1, Pp.2-10, http://ccbs.ntu.edu.tw/FULLTEXT/JR- ADM/chang.htm
  • Yrd.Doç.Dr.Müge Demir, 0533 336 83 16, mugedemir@aydin.edu.tr, İstanbul Aydın Üniversitesi, İletişim Fakültesi
  • (1954) ve Rogers (1961, 1977, 1980) öz gerçekleştirici insanların bazı yegâne (tek, biricik) karakteristiklerini tanımlamışlardır. Onların tanımına göre, böyle bir insan şu karakteristiklere sahiptir: gerçeği doğru biçimde algılama, yüksek düzeyde yaratıcılık, çok az sayıda savunma, yüksek düzeyde bütünleşme, kişisel otonomi, geleneksel (basma kalıp) olmayan etik, insan soyundan olmaya ihtiyaç, alçak gönüllülük, kişiler arasında derin ve uyumlu ilişkiler, diğerlerine saygı, yeni iletişim ve samimiyet oluşturma arzusu ve kişisel büyüme konusunda devam eden bir ilgi.
  • Ayrıca; Maslow (1954) bu karakteristikleri daha ayrıntılı hale getirmiştir: eş zamanlılık, alırlık
  • (alma özelliği), hayata problem merkezli yaklaşımı, olayları canlı biçimde takdir etme, tarafsızlık, demokratik tutum, eşsiz bir değer sistemi, olayların üstesinden gelme kapasitesi ve uç deneyimler yaşama olasılığı. Rogers (1961) şu nitelikleri de ilave etmiştir: doğaya ve diğer insanlara açıklık, koşulsuz öz saygı, içsel serbesti (özgürlük), güvenilir olma, manevi yaşamı arzulama, maddi rahatlığa kayıtsızlık, doğaya yakınlık hissetme, bilime ve teknolojiye karşı kuşkulu olma.
  • Kişisel otoriteye vurgu: Maslow (1954, 1968) ve Rogers (1980) tarafından tanımlanmış olan öz gerçekleştirici kişi, toplumsal ve kültürel etkilerden ayrı (kopmuş) kalmaktadır. Genel olarak oldukça yapısallaşmış, esnek olmayan toplumdan veya bürokratik kurumlardan kopuk kalmaktadır.
  • Böyle bir kişi, kaba ölçek dahilinde kişisel otonomi duygusuna sahip ve temiz karar verme -hatta bu kararlar geleneklerin dışında olsa dahi- yeteneğine sahip bir kişi olarak karakterize edilir (Maslow, ; Rogers,1980).
  • Gerek Maslow ve Rogers gerekse Budist ve Taoist kişinin dışındaki kaynaklardan gelen otoriteyi kabul etmenin önemini vurgulamıyorlardı. Bununla birlikte, Maslow ve Rogers’ın öz gerçekleştirici kişisi, öz gerçekleştirici Zen Budist veya Taoist’in olabildiği derecede toplumun etkisinden bağımsız değildir. Zen Budizm’in aydın kişisi, hayattaki olaylara koşulsuz yanıt vermeye izin veren bir bağımsızlığa sahiptir. Şundan ya da bundan hoşlanmaktadır ama o şeyin içerisine girmemektedir, çünkü bu kişi geçmiş ya da gelecek endişesinden ayrı yaşamaktadır (Suzuki, 1970).
  • Taoist bilge kişisi bir gerçeklik ve doğallık durumunda Tao ile uyum (ahenk) içerisinde yaşamaktadır (Stensrud, 1979). Yani, bilgenin yaşamı, sezinlediği ya da içine doğduğu ama onun ne olduğunu öğrenme yolunu aramadığı bir evrensel yapının ilkeleri üzerine oturmaktadır (Ch'en, ).
  • Rogers (1959) bir insanın gerçeği nasıl algıladığını değerlendirmek için, doğal olaylarla ilgili
  • Taoizm’in bilgesinin de (hikmet sahibi kimse) sükunet, basitlik (sadelik), içtenlik ve ihtiyat içerisinde yaşadığı söylenmektedir (Ch’en, 1977). Uygulamalar
  • Amerika ve Kızılderililer gibi, Doğu ve Batı’nın kendini gerçekleştirmesini ve insan potansiyelini geliştirme yollarını diğer makaleler karşılaştırabilir ve karşıt yollar gösterebilir. Kaynaklar Chan, W. T. (Trans.), (1963). The platform scripture. New York: St. John's University Press.
  • Ch'en, K. Y., (1977). Lao Tzu text, notes, and comments. R. Y. W. Young & R. T. Ames (Trans.). San
  • Francisco: Chinese Materials Center, Inc. Coan, R. W., (1977). Hero, artist, sage, or saint? New York: Columbia University Press.
  • Humphreys, C., (1951). Buddhism, Baltimore: Penguin Books.
  • Maslow, A. H., (1954). Motivation and personality (3rd ed.). New York: Harper & Row.
  • Maslow, A. H., (1956). Self-actualizing people: A study of psychological health. In C. E. Moustakas (Ed.),
  • The self: Explorations in personal growth (pp. 161-162). New York: Harper & Row. Maslow, A. H., (1968). Toward a psychology of being (2nd ed.). New York: Van Nostrand Reinhold.
  • Maslow, A. H., (1971). The farther reaches of human nature (2nd ed.). New York: The Viking Press.
  • Patterson, C. H., (1985). The therapeutic relationship: Foundations for an eclectic psychotherapy. Belmont, CA: Brooks/Cole.
  • Rogers, C. R., (1959). A theory of therapy, personality, and interpersonal relationships, as developed in the client-centered framework. In S. Koch (Ed.), Psychology: A study of a science (Vol. 3, pp. 184-256). New York: McGraw-Hill.
  • Rogers, C. R., (1961). On becoming a person. Boston: Houghton Mifflin.
  • Rogers, C. R., (1977). Carl Rogers on personal power. New York: Delacorte Press.
  • Rogers, C. R., (1980). A way of being. Boston: Houghton Mifflin.
  • Stensrud, R., (1979). Personal power: A Taoist perspective. Journal of Humanistic Psychology, 19(4), 31-41.
  • Suzuki, D. T., (1949). Essays in Zen Buddhism (First series, 8th ed.). New York: Grove Press, Inc.
  • Suzuki, D. T., (1962). The essentials of Zen Buddhism. New York: E.P. Dutton.
  • Suzuki, D. T. (1970). Essays in Zen Buddhism (Third series). New York: Samuel Weiser Inc.
  • Wawrytko, S. A. (1981). The undercurrent of feminine philosophy in Eastern and Western thought. Lanham,
  • MD: University Press of America, Inc.