URARTU KRALLIĞI’NDA HAYVANCILIĞIN SOSYO EKONOMİK ACIDAN ÖNEMİ

Öz MÖ. II. binyılın gelişkin ticari ve kültürel ilişkileri sonucu Anadolu’ya girdiği düşünülenfildişi oymacılığı giderek daha geniş alanda yayılım göstermiş ve ticareti yapılabilirbir mal grubu statüsü kazandıktan sonra her bölge kendi ekolünü yaratmıştır. MÖ. I.binyılda Suriye, İran, Asur, Fenike, Frig, Geç Hitit Krallıkları’ndan bazılarında varolduğunu bildiğimiz ‘Fildişi Eser Oymacılığı’, Altıntepe, Toprakkale ve Karmir Blurgibi Urartu yerleşimlerinden de ele geçerek Urartu’nun da söz konusu malzemeyeveya sanat koluna ilgisiz kalmadığını gösterir nitelikte olmuştur. Söz konusu eserlerdegörülen teknik yeterlilik bu fildişi eserlerin bahsi geçen küçük devletler arasındayapılan ithalat ve ihracat gibi ticari hareketler karşılığında mı Urartu Coğrafyası’nataşındığı yoksa, Urartu’nun kendi içinde bu sanatı geliştirerek eserlerini yerel üretime mi dönüştürdüğü sorularını akla getirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Urartu, Urartu Sanatı, Fildişi Eserler, Ticaret

PDF

___

LAR II: Ancient Records of Assyria and Babylonia, Vol. II, D. Luckenbill, Chicago, 1968. UKN I: G.A.Melikishvili, Urartskie Klinoobraznye Nadpisi I, Izdatel’stvo Akademii Nauk SSSR, Moskva, 1960. UKN II: G.A.Melikishvili, Urartskie Klinoobraznye Nadpisi II, Izdatel’stvo Akademii Nauk SSSR, Moskva, 1971. Barnett, R. D. 1974 “The Hieroglyphic Writing of Urartu”, Anatolian Studies Presented to Hans Gustav Güterbock on the occasion of his 65th Birthday, K. Bittel – H. J. Houwink ten Cate – E. Reiner (ed), İstanbul: 43-55. Barnett, R. D. – Watson W. 1952 “Russian Excavations in Armenia”, Iraq 14:132-147. Belli, O. 1988 Anzaf Kaleleri ve Urartu Tanrıları, İstanbul. Burney, C. 1966 “A First Season of Excavations at the Urartian Citadel of Kayalıdere”, Anatolian Studies XVI: 55-112. Diakonoff, M. 1991 “Sacrifices in the city of Teişeba (UKN 448)-Lights on the Social History of Urartu”, Archâologische Mitteilungen aus Iran 24: 13-21. Dinçol, A. – Kavaklı, E. 1979 “Karahan Köyü’nde Bulunan Dört Yeni Urartu Yazıtı”, Anadolu Araştırmaları VI, İstanbul: 15-32. Kozbe, G. - Sağlamtimur, H. - Çevik, Ö. 2001 “Chapter IV: The Pottery”, A. Çilingiroğlu - M. Salvini (eds), AYANİS I, Ten Years, Excavations at Rusahinili Eidurukai 1989-1998, Documenta Asiana VI, Roma: 85-154. Kroll, S. 1988 “Ausgrabungen in den Urartâischen Anlagen, 1972-1975”, W. Kleiss (ed.), Bastam II, Berlin: 99-113. 16 Haluk SAĞLAMTİMUR Parpola, S. 1987 The Correspondence of Sargon II, Part I, Letters from Assyria and the West, Helsinki. Piotrovskii, B.B. 1969 The Ancient Civilization of Urartu, Geneva. Sağlamtimur, H. 2001 “The Volumes of Some Urartian Pithoi”, A. Çilingiroğlu - G. Darbyshire (eds), Anatolian Iron Ages 5, Proceedings of the Anatolian Iron Ages Colloqium held at Van, 6-10 August 2001, Ankara: 139-143. Salvini, M. 1994 “The Historical Background of the Urartian Monument of Meher Kapısı”, A. Çilingiroğlu – D. French (ed.), Anatolian Iron Age III, Ankara: 205-210. 2006 Urartu Tarihi ve Kültürü, B. Aksoy (çev.), İstanbul. Tarhan, T. – Sevin, V. 1991 “Van Kalesi ve Eski Van Şehri Kazıları”, XII. Kazı Sonuçları Toplantısı II, Ankara: 429-456. 1992 “Van Kalesi ve Eski Van Şehri Kazıları 1990 Yılı Çalışmaları”, Belleten LVI/217, Ankara: 1081-1099. Yakar, J. 2007 Anadolu’nun Etnoarkeolojisi, S. H. Riegel (çev.), İstanbul. Zimansky, P. 1979 “Bones and Bullae: An Enigma from Bastam, Iran”, Archaeology 32 (6): 53- 55. 1988 “MB2/OB5 Excavations and the Problem of Urartian Bone Rooms”, W. Kleiss (ed.), Bastam II, Berlin: 107-124.