KAVAK İLÇESİNDE BULUNAN AKŞEMSETTİN’İN BABASI ŞEYH HAMZA TÜRBESİ / SHEİKH OF HAMZA TOMB IS THE FATHER OF AKŞEMSETTİN WHO IS LOCATED IN THE TOWN OF KAVAK

ÖzetTarih boyunca insanoğlu kendisi ve sevdikleri için ölümden sonra unutulma kaygısı yaşamış olup, ölen kişinin hatırasını yaşatmak için geleneklerine uygun bir takım önlemler alma yoluna gitmiştir. İslam Öncesi Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan bark/mezarlık kültürü Türk-İslam Döneminde de kendini geliştirerek devam etmiş, devrinin moda, zevk ve geleneklerine göre şekillenerek pek çok eser vermiştir. Defin kültürünün önemli mimari elemanlarından biri olan “Türbeler” tarihte iz bırakmış Şahsiyetler için inşa edilmiş anıt mezarlardır. Ortaya çıkışları, planları, mimari üslupları ve tezyinatları dönemlerinin moda ve zevk anlayışlarını yansıtmaktadır. Anadolu türbelerinin tamamında defin olmadığı, bir kısmının ‘’Makam Türbesi’’ olarak inşa edildiği bilinmektedir. Birden fazla yerde bulunan Yunus Emre, Saru Saltuk Türbeleri gibi. Sürekliliğin sağlanması için ya vakıflar tanzim edilmiş ya da gönüllülerce sahiplenilmişlerdir. Aslen Şam’lı olan Şeyh Hamza’nın soyu Hz. Ebu Bekir’e kadar gitmektedir. Asıl adı Hamza Şami bin Mehmet ve Akşemsettin’in babası olan Şeyh Hamza 1383 yılında Şam’dan Anadolu’ya gelip Amasya ve Kavak’da ikamet ettiği sanılmaktadır. Ancak nerede vefat ettiği ve defnedildiğine dair bilgiler oldukça kısıtlı olup, genel olarak günümüze ulaşan kaynaklarda “Amasya yakınlarındaki Kavak nahiyesi” ifadesi geçmektedir. Yöre halkınca, öteden beri aktarılagelen söylenceler doğrultusunda Kavak’ın Mahmut Beyli Köyü’nde Müderrislik yaptığı ve Seyitali Köyü Çambaşı Mevkiinde de ikamet ettiğine inanılmaktadır.  Anahtar Kelimeler: Şeyh Hamza, Akşemsettin, Kavak, Türbe, Mezar SHEİKH OF HAMZA TOMB IS THE FATHER OF AKŞEMSETTİN WHO IS LOCATED IN THE TOWN OF KAVAK Throughout history, mankind has suffered forgotten anxiety after death for himself and his loved ones, and has gone to a number of precautions appropriate to his traditions to keep his memory alive. The bark / cemetery culture, which has an important place in pre-Islamic Turkish culture, continued to develop itself during the Turkish-Islamic period and has given many works by shaping according to the fashion, pleasure and traditions of the devros. One of the most important architectural elements of burial cultures, "Tombs" is the monumental tombs built for the personalities who left traces in history. Their emergence, plans, architectural styles and ornaments reflect the fashion and pleasure of their era. It is known that not all of the Anatolian species are burials, and some of them are constructed as "Makam Tomb". Like Yunus Emre, Saru Saltuk Türbeleri located in more than one place. In order to ensure continuity, either the foundations were entrusted with volunteers.The descendants of Sheikh Hamza, who was originally a Shamite goes to Abu Bekir. Sheikh Hamza, whose real name is Hamza Shami bin Mehmet and Akşemsettin's father, is believed to have come from Damascus to Anatolia in 1383 and reside in Amasya and Kavak. However, the information about where he passed away and buried is rather limited, and the expression "The Town of Kavak near Amasya" has been passed in the sources which are generally reached daily. The local people are believed to have lived in the village of Mahmut Beyli village of Kavak in the direction of the rumors which have been transmitted since long and also in the Seyitali Village Çambaşı Mevkii.  Keywords: Sheikh Hamza, Akşemsettin, Kavak, Tomb, Grave

___

  • ABDİ-ZADE HÜSEYİN HÜSAMEDDİN (Çev.: A. Yılmaz-M. Akkuş); Amasya Tarihi, , Amasya Belediyesi Kültür yayınları, 1986, cilt 1: 170-cilt 2.
  • CEBECİOĞLU, Ethem; “Akşemseddin’de Bazı Tasavvufi Kavramlar-I”, Ankara Üniv., İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2001, Ocak sayısı.
  • ÇELİK, Metin; Akşemseddin Hazretleri ve Yakın Çevresi, 2016.
  • ÇELİK, Metin; Makamat-ı Evliya Akşemseddin (Mehmet bin Hamza), 2013.
  • ENİSİ, Emir Hüseyin (4666); Menâkıb-ı Aksemseddîn, İstanbul, Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmud Efendi Bölümü.
  • GÜNEŞ, Mustafa; “Klasik Türk Edebiyatında Menakıpnameler ve Menakıb-ı Akşemseddin”, Uluslar Arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 4, Sayı 16, Kış 2011.
  • KAÇALİN, Mustafa; Aksemseddin Hayatı, Eserleri, 1994.
  • KÖPRÜLÜ, Orhan-UZUN, Mustafa; “Aksemseddin”, C. II, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA), 1989, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları
  • KÖPRÜLÜ, Orhan; Tarihi Kaynak Olarak 14. ve 15. Asırlardaki Bazı Türk Menâkıbnâmeleri, (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi 1951.
  • ÖZ, Mehmet; “Samsun”, İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2009, Cilt:36.
Amisos-Cover
  • ISSN: 2587-2222
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2016
  • Yayıncı: Davut YİĞİTPAŞA