Bütün semavi dinlerde yer alan şeytan, dinlerin ve kültürlerin etkisiyle hem doğu hem de batı edebiyatına konu olmuştur. Kötülüğün temsilcisi olan bu varlık, anlatı metinlerde de gerçek hayattaki fonksiyonuna uygun olarak işlenir. İçinde bulunduğu imtihanı, Allah’ın emrine itaat etmeyerek kaybeden şeytan, huzurdan kovulmasına sebep olarak insanı görür. Kendi hatasını kabullenmek istemeyen bu kötü yaratık, yüksek değerde yaratılan insana düşmanlık besler. Dünyaya imtihan için gönderilen insanın yüksek konumundan düşmesini isteyen şeytan, onun imtihanı kaybetmesi için elinden gelen her şeyi yapar. Türlü hilelerle onu doğru yoldan çıkarmaya çalışır. 18. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairlerinden Diyarbakırlı Ahmedî’nin (1689-1760) “Kıssa-i Eyyûb Peygamber” mesnevisinde hikâye kişisi olarak mesneviye dâhil olan şeytan, birçok anlatı metninde olduğu gibi kötülüğün temsil ve telkincisi olarak karşımıza çıkar. Gerçek hayattakine benzer bir imtihan sürecini bu kıssada görmek mümkündür. Hikâye kişilerinde mevcut olan yüksek hasletler şeytanla olan münasebetleri neticesinde açığa çıkar. Hikâye boyunca tecrübe sürecinden geçirilen Eyyûb ve Rahîme inandıkları değerleri yaşamaktan vazgeçmeyip şeytana teslim olmayarak yaradılışlarındaki yüksek ahlakı ortaya koyarlar. Şairin etik anlayışını yansıtan bu kişilerin ortaya koyduğu ideal davranışlar, aynı zamanda onun düşüncelerini doğrudan okura açmasına fırsat verir. İmtihana tabi tutulduklarının dahi farkında olmayan diğer hikâye kişileri ise eleğin altında kalırlar. Onların tercihleri şeytanın temsil ettiği olumsuz hasletlerle uyumludur. Olayların başlayıp gelişmesinde ve şekillenmesinde şeytan birinci derecede rol oynar. Onun teşebbüsleri hikâyeye hareketlilik kazandırdığı gibi hikâyenin sürekliliğini de sağlar. Eyyûb’un ve Eyyûb dolayısıyla Rahîme’nin karşısında yer alan şeytan, hikâyede gerilim oluşturur. Ayrıca okuyucuya verilmek istenen mesaj, onun vasıtasıyla anlaşılır hâle gelir.

Satan who is involved in all divine religions is mentioned both eastern and western literature through the influence of religions and cultures. This entity that is there presentative of evil is also given in narrative texts as convenient to its functions in real life. The satan who fails exam that he is included by not obeying commandments of Allah blames human being to be fired from presence of Allah as a reason. This bad creature who does not want to acceptit sown fault bearsenmity human created at highvalue. The satan asking that human being sent for the exam to earth falls from high position goes to the ends of the earth in order to that human being fails the exam. He tries to mislead human with a variety of tricks. As well as in many narrative texts also in them as nawi of Ayyub prophet by Ahmedi from Diyarbakır who is one of the poets in classical Turkish literature in 18th century, the satan who is included masnawi as the character of story emerges as there presentative and advocate of evil. It is possible to see an examination process similar to real life in this story. High morals that is in existence in the characters of story reveal as a result of their relationships being with the satan. Throught the story, Ayyub and Rahime who have been exposed to exams reveal the high moral of their creations without surrending to devil by keeping the values that they believe. Ideal behaviors that these people reflecting poet’s ethical conception reveal also allow him to open his minds directly to the reader. The other characters of story who are not even aware of being subjected to exam fail in the exam. Their preferences are compatible with bad habits that the satan represents. In the emergence, progress and form of the events, the satan plays primary role. His attempts maintain story’s continutiy as well as bring life to the story. The satan who take a stand against Rahime and Ayyub creat estension in the story. In addition, the messeage to be asked to give to reader be comes understandable through the satan.