DEMOKRAT PARTİ’NİN İKTİSADÎ İSTİKLÂL MÜCADELESİ

Demokrat Parti döneminde uygulanan ekonomik politikalar, iktidar dönemlerinde ve sonraki yıllarda tartışmalara konu olmuştur. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünyada oluşan ortama ve Amerika Birleşik Devletleri’nin uyguladığı ekonomik modellere paralel olarak, Demokrat Parti iktidarı da dışarıdan borçlanarak kalkınma modeli uygulamaya başlamıştır. İktidarın ilk yıllarında başarılı olan bu model, özellikle Demokrat Parti iktidarının ortalarından itibaren finans sıkıntısı yaşamaya başlamıştır. Bu sıkıntıların sonunda 4 Ağustos 1958 Ekonomik İstikrar Programı ilân edilmiştir. İstikrar programının gerekçeleri ve sonuçları iktidar ve muhalefet patileri mensupları tarafından tartışılmıştır. Muhalefet mensupları bu programın bir “devalüasyon” olduğunu; iktidar partisi mensupları ise “prim sistemi” olduğunu, ekonomik uygulamaları ile bir “İktisadî İstiklâl Mücadelesi” verdiklerini söylemişlerdir. Bu makalede Demokrat Parti’nin uyguladığı ekonomik politikalarla ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi’ne yansıyan bilgiler işlenerek literatüre katkı yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

: Demokrat Parti, Ekonomik Programlar, Dış Borçlanma, 4 Ağustos 1958 İstikrar Programı

PDF

___

Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi (9. Dönem); Cilt:20, Ankara, 1953.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (10. Dönem); Cilt:5, Ankara, 1955.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (10. Dönem); Cilt:10, Ankara, 1956.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (10. Dönem); Cilt:17, Ankara, 1957.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (11. Dönem); Cilt:2, Ankara, 1958.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (11. Dönem); Cilt:7, Ankara,1959.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (11. Dönem); Cilt:12, Ankara, 1960.
Hükümetler ve Programları I.Cilt 1920-1960, Türkiye Büyük Millet Meclisi Yayını, Ankara, 1988.
Kanca, Osman Cenk (2012). 1950-1960 Arası Türkiye’de Uygulanan Sosyo-Ekonomik Politikalar, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:2012, Cilt:9, Sayı: 19, s.47-63.
Karaçor, Zeynep-Atabey Ayşegül (2001). Türkiye Ekonomisinde Uygulanan İstikrar Politikalarının Tarihsel Süreç İçinde Analizi ve Bu Süreç İçerisinde Karar Birimlerinin Rolü, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Cilt:4, Sayı:1 s.117-148.
Kılıçbay Ahmet (1991). Türk Ekonomisi, Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Taş,, Mahir (2014), Menderes Döneminin Ekonomi Politiği ve 1958 İstikrar Programı, Mevzuat Dergisi, Yıl:7, Sayı:76.
Turgut, Serdar (1991). Demokrat Parti Döneminde Türkiye Ekonomisi, Ankara.
Yenal, Oktay (2017). Cumhuriyet’in İktisat Tarihi, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.