Meryem REZZAGİL, Berrin AKMAN

5-8 Yaş İki Dilli Çocukların Türkçe Konuşmalarında Kullandıkları Sesbilgisel Süreçlerin İncelenmesi

Öz Bu araştırma; 5-8 yaşlarındaki İngilizce / Türkçe, Almanca / Türkçe ve Farsça / Türkçe iki dilli çocukların Türkçe konuşmalarında kullandıkları sesbilgisel süreçlerini ortaya çıkarmak ve bunları birbirleriyle karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Ayrıca yaşla beraber süreç kullanımının değişimini izlemek ve süreç kullanımında sesli fonemlerin önemini vurgulamak, bu araştırmanın diğer amaçları içinde yer almaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara il merkezinde bulunan yabancı uyruklu çocukların gittiği anasınıfları ve ilköğretim okullarının 1. ve 2. sınıflarına devam eden 5-8 yaşlarındaki 41 iki dilli çocuk oluşturmaktadır. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgulara göre iki dilli çocukların Türkçe konuşmalarında kullandıkları sesbilgisel süreçlerde 3 grup arasında benzerlikler ve farklılıklar bulunmuştur. Dört temel grupta süreç kullanım yüzdesine bakıldığında; Almanca/ Türkçe iki dilli çocuklar diğer iki gruba göre hece yapısı ile ilgili süreçleri daha fazla kullanırken, İngilizce/ Türkçe iki dilli çocuklar benzetme ve seslerin yerini değiştirme süreçlerini, Farsça/ Türkçe iki dilli çocuklar ise yerine koyma süreçlerini diğer iki gruba göre daha fazla kullanmaktadırlar. Bunun yanında ünlülerle ilgili süreçleri en çok Farsça/ Türkçe iki dilli çocuklar kullanmaktadırlar. Ayrıca yaşla beraber bazı süreçlerin kullanımı azalırken bazılarında artış görülmektedir. İlaveten bazı süreçler büyük yaş grubunda görülmemekte, yaşla beraber kaybolmaktadır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre iki dilli çocukların dil değerlendirmesinde sesli fonemlerin sessiz fonemler kadar önemli olduğu da bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sesbilgisel (fonolojik) süreçler, iki dilli çocuklar, dil gelişimi.

PDF

___

Acarlar, F. (1995). Türkçe Kazanımında Kullanılan Fonolojik Süreçlerin İncelenmesi ve Fonolojik Bozukluğu Olan Çocuklardaki Hacettepe Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.

Acarlar, F. (2002). Çocuklarda Dilin Değerlendirmesi: Betimleyici Yaklaşım. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimler Fakültesi Dergisi, 35 (1-2).

Acarlar, F.; Ege, P. (1996). Türkçe Kazanımında Kullanılan