KARL MARX: İLKSEL BİRİKİM VE BONAPARTİZM

Marx’ın kapitalizm analizi çoğunlukla zor süreçlerini hesaba katmadığı için eleştirilmiştir. Bu bakımdan Marx’ın kapitalizm kavramsallaştırması sanayinin ilerlemesi ve kapitalist ilişkilerin yaygınlaşması ile insanlığın savaşlardan kurtulacağına dair bir inanç ortaya koyan “endüstriyel toplum tezi” ile ilişkilendirmiştir. Bu çalışmada birbiriyle ilişkili üç argümandan söz edilebilir. Birincisi zorun kapitalizmdeki rolü ile ilgili kafa karışıklığının büyük oranda Marx’ın yönteminin tam olarak anlaşılamamasından ileri geldiğidir. Marx, analizini soyut modellerden ya da mekanizmalardan ampirik gözlemlere çevirdiğinde kapitalizmin zor olmadan varlığını sürdüremeyeceğini göstermiştir. İkincisi, kapitalist üretim ilişkilerinin ekonomist olmayan ampirik ve sosyo-politik bir okumasının kapitalizme içkin zor boyutunu ifşa etmede önemli bir rol oynayabileceğidir. Kapital’de yer alan ilksel birikim kavramı ile 18 Brumaire’in merkezi kavramı olan Bonapartizm, liberal toplumsal düzenin salt ekonomi içinden ekonomi tarafından üretilmediğini gözler önüne sermektedir. Üçüncüsü, bir kapitalist toplumsal formasyon, ekonomik, politik, sosyal, ideolojik, kültürel vb. uğrakların karmaşık etkileşimi yoluyla oluşturulmaktadır. Bu süreçler zor-bağımsız olmak bir yana zorun muhtelif derecelerde kurucu bir rol üstlendiği toplumsal ilişkiler bütününü ifade etmektedir.

KARL MARX: PREVIOUS ACCUMULATION AND BONAPARTISM

Marx’s analysis of capitalism is criticized for not taking the processes of the coercion into consideration. In this regard, Marx’s account of capitalism is associated with the “thesis of industrial society” according to which the rise of industry and the propagation of capitalistic relations would end the wars and bring peace to the Humanity. The study has three interrelated arguments. First is that the confusion about the role of coercion in Marx’s thought results from the misunderstanding of the Marx’s method. When Marx moves from the abstract models or mechanisms into the empirical facts, he shows that capitalism cannot exist without coercion. Second is that a non-economist, socio-political and empirical (re)reading of capitalism would reveal the dimension of coercion which is inherent to capitalism. The concepts of previous accumulation in Capital and Bonapartism in 18 Brumaire reveal that the liberal social order is not reproduced merely by and within the economic domain. Third, a capitalist social formation is created by the complex interaction of economic, political, social, ideological, cultural moments. These processes, being far from coercion-free, represent a total sum of relations in which coercion plays, in various degrees, a constituent role.

PDF

___

Ashworth, Clive ve Christopher Dandeker (1987), "Warfare, Social Theory and West European Development", The Sociological Review, 35 (1): 1–18.
Avineri, Shlomo (1968), The Social and Political Thought of Karl Marx (London: Cambridge University Press).
Bonefeld, Werner (2001), "The Permanence of Primitive Accumulation: Commodity Fetishism and Social Constitution", The Commoner, 2: 1–15.
Carver, Terrell (2004), "Marx’s Eighteenth Brumaire of Louis Bonaparte: Democracy, Dictatorship, and the Politics of Class Struggle", Baehr, Peter ve Melvin Richter (Der.), Dictatorship in History and Theory: Bonapartism, Caeserism and Totalitarianism (New York: Cambridge University Press): 103–127.
De Angelis, Massimo (2001), "Marx and Primitive Accumulation: the Continuous Character of Capital’s Enclosures", The Commoner, 2 (01): 1–22.
Eroğul, Cem (2013), "Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i", Marksist Klasikleri Okuma Kılavuzu (İstanbul: Yordam Kitap): 119–161.
Giddens, Anthony (1985), The Nation-State and Violence (Volume 2) (Cambridge: Polity Press).
Harvey, David (2004), Yeni Emperyalizm (İstanbul: Everest Yayınları) (Çev. H. Güldü).
Harvey, David (2012), Marx’ın Kapitali İçin Kılavuz (İstanbul: Metis Yayınları) (Çev. B. O. Doğan).
Jessop, Bob (1982), The Capitalist State: Marxist Theories and Methods (Oxford: Martin Robertson).
Jessop, Bob (2007), State Power (Cambridge: Polity Press).
Kant, Immanuel (1991), Kant: Political Writings (2. Baskı) (Cambridge: Cambridge University Press) (Der. H. S. Reiss, Çev. H. B. Nisbett).
Mann, Michael (1984), "Capitalism and Militarism", Martin Shaw (Der.), War, State & Society (London: Macmillan Press): 25–46.
Marx, Karl (2000), Karl Marx Selected Writings (2. Baskı) (New York: Oxford University Press) (Der. D. McLellan).
Marx, Karl (2011), Kapital I. Cilt (İstanbul: Yordam Kitap) (Çev. M. Selik ve N. Satlıgan).
Marx, Karl (2016a), Fransa’da İç Savaş (İstanbul: Yordam Kitap) (Çev. E. Özalp).
Marx, Karl (2016b), Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i (İstanbul: Yordam Kitap) (Çev. E. Özalp).
Marx, Karl (y.y.), Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı (4. Baskı) (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. S. Belli).
Marx, Karl ve Friedrich Engels (2015), Komünist Manifesto (3. Baskı) (İstanbul: Yordam Kitap) (Çev. N. Satlıgan).
McLellan, David (1970), Marx Before Marxism (Edinburgh: Macmillan).
Neocleous, Mark (2008), Critique of Security (Edinburgh: Edinburgh University Press).
Neocleous, Mark (2014), War Power, Police Power (Edinburgh: Edinburgh University Press).
Perelman, Michael (2000), The Invention of Capitalism: Classical Political Economy and the Secret History of Primtive Accumulation (London: Duke University Press).
Shaw, Martin (1984), "Introduction: War and Social Theory", Shaw, Martin (Der.), War, State & Society (London: Macmillan Press): 1–22.
Smith, Adam (1976), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations (London, 1776) (Re-edited by Campbell, R.H. ve A.S. Skinner) (Indianapolis: Liberty Classics).