1844 ve 1846 TARİH ÇANKIRI CİZYE DEFTERLERİNE GÖRE ÇANKIRI’DA YAŞAYAN GAYRİMÜSLİMLER
Türk-İslam Devlet geleneğinin önemli temsilcilerinden birisi olan Osmanlı Devleti’nde sağlıklı Gayrimüslim erkeklerin ödemiş olduğu cizye vergisi devletin önemli gelir kaynaklarından birini teşkil etmiştir. Devlet bu gelir kaynağını korumak ve olası bir gelir kaybını önlemek için vergi mükellefi olan Gayrimüslimleri düzenli olarak cizye defterlerine kaydetmiştir. Bu defterler Osmanlı Devleti’nde yaşayan Gayrimüslimlerin sosyo-ekonomik durumunu göstermesi açısından oldukça önemli kaynakladır. Defterlerde vergi mükellefi Gayrimüslimlerin kişisel bilgilerinin yanı sıra, mükelleflerin fiziksel özelliklerinden, ekonomik durumuna kadar birçok bilgi mevcuttur. Biz bu kısa çalışmamızda ilk olarak cizye vergisi ve cizye defterleri hakkında kısa bir bilgi verdikten sonra, Çankırı’da (Merkez) yaşamış olan Gayrimüslimlerin durumunu 1844 ve 1846 tarihli cizye defterlerine dayanaraktan göstermeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler:
Cizye, Vergi, Mükellef, Gayrimüslim, Meslek
The Realizations Living In Çankırı According To 1844 and 1846 By Dated Çankırı Jizya Books
In the Ottoman Empire, which is an important representative of the tradition of the Turkish-Islamic State, the Non-Muslim men paying taxes constitute one of the important income sources of the state. The state has regularly registered Non-Muslims who are taxpayers in their books to protect this income source and prevent possible loss of income. These books are a very important source of the socio-economic status of non-Muslims living in the Ottoman State. Taxpayers in books There are a lot of information about personal information of Non-Muslims, as well as the physical characteristics of the taxpayers and their economic status. We will try to show the situation of the Non-Muslims who lived in Çankırı (Center) after the briefing of the short-term tax and book books in this short study, based on the books of 1844 and 1846.
Keywords:
Jizya, Tax, Taxpayer, Non-muslim, Job,
___
- I-Arşiv KaynaklarıMaliye Nezareti / Defterler390, 583.II- Kaynak EserlerSelânikî Mustafa, Tarih-i Selânikî, (Yay. Haz. Mehmet İpşirli), T.T.K., Ankara, 1999.III- Kitaplar ve MakalelerAKGÜNDÜZ, Ahmet, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri, Fey Vakfı, İstanbul, 1990.BAĞIŞ, Ali İhsan, Osmanlı Ticaretinde Gayri Müslimler, Turhan Kitabevi, Ankara, 1983.BOZKURT, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukukî Durumu, T.T.K., Ankara, 1996.EMECEN, Feridun M., Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (1300-1600), İş Kültür, İstanbul, 2015.ERCAN, Yavuz, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Gayrimüslimlerin Ödedikleri Vergiler ve Bu Vergilerin Doğurduğu Sosyal Sonuçlar”, Belleten, C.LV-S.213, T.T.K., Ankara, 1991.İNALCIK, Halil, Osmanlılar ve Haçlılar, (Çev. Eşref Bengi Özbilen), Alfa, İstanbul, 2012.KAZICI, Ziya, Uçbeyliği’nden Devlet-i Aliyye’ye Osmanlı, Kayıhan, İstanbul, 2010.ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Toplumunda Millet Sistemi ve Hoşgörü”, Türkler, C.10, (Edt. Hasan Celal Güzel), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002.
- I-Arşiv Kaynakları Maliye Nezareti / Defterler 390, 583. II- Kaynak Eserler Selânikî Mustafa, Tarih-i Selânikî, (Yay. Haz. Mehmet İpşirli), T.T.K., Ankara, 1999. III- Kitaplar ve Makaleler AKGÜNDÜZ, Ahmet, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri, Fey Vakfı, İstanbul, 1990. BAĞIŞ, Ali İhsan, Osmanlı Ticaretinde Gayri Müslimler, Turhan Kitabevi, Ankara, 1983. BOZKURT, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukukî Durumu, T.T.K., Ankara, 1996. EMECEN, Feridun M., Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (1300-1600), İş Kültür, İstanbul, 2015. ERCAN, Yavuz, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Gayrimüslimlerin Ödedikleri Vergiler ve Bu Vergilerin Doğurduğu Sosyal Sonuçlar”, Belleten, C.LV-S.213, T.T.K., Ankara, 1991. İNALCIK, Halil, Osmanlılar ve Haçlılar, (Çev. Eşref Bengi Özbilen), Alfa, İstanbul, 2012. KAZICI, Ziya, Uçbeyliği’nden Devlet-i Aliyye’ye Osmanlı, Kayıhan, İstanbul, 2010. ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Toplumunda Millet Sistemi ve Hoşgörü”, Türkler, C.10, (Edt. Hasan Celal Güzel), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Adem Yavuz SÖNMEZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
FİNLANDİYA EĞİTİM SİSTEMİNDEN TÜRKİYE’YE MESAJLAR
TARIM SEKTÖRÜNDE UZMANLAŞMA ve DIŞ TİCARET: MINT ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Ahmet AYDIN, Güçgeldi BASHİMOV
TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLARININ KASTAMONU GEZİLERİ (1923-2017)
Emine PÜR, Mehmet Serhat YILMAZ
KASTAMONU FOTOĞRAF TARİHİ ve FOTOĞRAFÇILARI (1889-1968)
1844 ve 1846 TARİH ÇANKIRI CİZYE DEFTERLERİNE GÖRE ÇANKIRI’DA YAŞAYAN GAYRİMÜSLİMLER