Retoriğin Temel Unsurları Olan Ethos-Pathos-Logos Perspektifinden İkna Sanatının Kullanılışı : Müge Anlı Örneği

Öz Antik çağlardan günümüze kadar gelen ve etkili konuşmanın özünü oluşturan retorik, ikna sanatının da temelidir. Hem akademik bir disiplin hem de metodolojik bir yöntem olarak gelişen retoriğin ikna sanatını kanıtlamaya yönelik ethos, pathos ve logos olmak üzere üç temel unsuru bulunmaktadır. Bu üç unsurun ele alınan konu çerçevesinde, konuşmacının meziyetleri doğrultusunda işlenerek etkin bir şekilde kullanılması oldukça önemlidir. Çünkü bu meziyetler aracılığıyla sunulan görüş çerçevesinde dinleyicinin etkilenerek ikna olduğu varsayılmaktadır. Bu yaklaşımlar doğrultusunda özellikle medyada yer alan kişilerin uzun dönem ekranda kalmayı başarabilmesi, retoriği kullanma konusunda ne derece etkin olduğu sorusunu akıllara getirmektedir. Bu bağlamda Müge Anlı 2008 yılından bu yana kullandığı yöntemle verdiği güven, yanı sıra empati ve ikna gücü ile geçmişte kalmış olayların taraflarını ekrana çekmeyi başarmakta ve yine aynı başarıyla onları konuşturarak olayları çözüme kavuşturmaktadır. Bu çalışmanın temel sorunu Anlı’nın bu başarısında hangi retorik unsurları nasıl kullandığıdır. Bu amaçla çalışmanın kapsamı, durum çalışması doğrultusunda tek bir program ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca retorik analiz yöntemi kullanılmış ve bu anlamda ethos, pathos, logos unsurlarının nasıl uygulandığı tespit edilmiştir. Analiz sonucunda Müge Anlı’nın güçlü bir retorik sunucusu olduğu kanısına varılmıştır. Bu çalışmanın benzer program yapanların Anlı’nın bu başarısını daha kolay anlayabilmesine ve kendi programlarında yararlanmalarına katkı sunması umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

retorik, ikna sanatı, medya

___

Altınörs, Atakan (2011). Platon ile Aristoteles’in Retorik Anlayışlarının Karşılaştırılması. Ekec Akademi Dergisi, s. 49, 81-92.

Aristoteles. (1995). Retorik. Mehmet H. Doğan (çev). İstanbul: YKY.

Başarır, Murat (2016). Retorik İkna Bileşenlerin Siyasi Liderlerce Kullanımı: İktidar ve Ana Muhalefet Liderlerinin TBMM Grup Konuşmaları Üzerine Bir Analiz. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, cilt:4, sayı: 2, 703-724.

Bıçakçı, Ayşe Banu (2012). İkna Edici İletişim ve Retorik Analiz. İletişim Bilimleri Araştırma Yöntemleri Yazılı Metin Çözümleme içinde. (334-362). Özlem Güllüoğlu (ed.). Ankara: Ütopya.

Byers, Breanna Lee (2009). Enacting ethos online: Using classical rhetoric to analyze visual Web design. (Tamamlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Iowa State University, Ames, Iowa.

Creswell, John W. (2007). Qualitative Inquiry Research Design (2. Baskı). London: Sage.

Çam, Mehmet Safa (2015). Türkiye’de Basın Reklamlarının Retoriği: Otohaber Dergisinde 1992 ve 2012 Yıllarında Yayınlanan Otomobil İlanlarının Karşılaştırmalı Analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Çodur, Gökben (2017). Siyasal Reklamcılık Retoriği: 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Sosyal Medyada Yayınlanan Reklamların İçerik Analizi. Maltepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Gerring, John (2007). Case Study Research Principles and Practices. New York: Cambridge University Press.

Güzel, Cavit (2016). Kırşehir’den Derlenen Efsanelerin Retorik Analizi. (Doktora Tezi). Ahi Evran Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.

Hancock, Dawson R., Algozzine, Bob (2006). Doing Case Study Research. New York: Teachers College Press.

Kalender, Ahmet (2000). Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri. Konya: Çizgi.

Karaman, Sıla (2012). Retorikte Genel İnandırma Tarzları Hakkında Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Karaman, Seyhan (2019). Türkiye’de Haberciliğin Dönüşümü ve Retorik. (Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Koçak, Şeyda “Aristoteles ve Retorik”. (2013) http://www.academia.edu/5808466/Aristoteles_ve_Retorik (Erişim Tarihi: 02.04.2020).

Köklüdağ, Mehmet (2016). Retorik Kitap Tanıtım ve Değerlendirlemeler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyet Fakültesi Dergisi, sayı: 40, 202-206.

Küçükcan, Özlem Uluç (2019). Medya Sarkacı: Kurgu İle Gerçeklik Arasında Suç. Türk Dünya Araştırmaları Vakfı (TDA), cilt: 123, sayı: 242, 11-34.

Meyer, Michel (2004). Retorik. İsmail Yerguz (çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.

Mediacat, 2019 https://mediacat.com/turkiyenin-en-guvenilir-unluleri-karsinizda/ (Erişim Tarihi: 20.03.2020).

McCormack, Krista C. (2014). Ethos, Pathos, and Logos: The Benefits of Aristotelian Rhetoric in the Courtroom. 7 Wash. U. Jur. Rev. 131.

Miles, Matthew B., Huberman, A. Michael (1994). Qualitative Data Analysis.(2. Baskı). London: Sage.

Nas, Alparslan (2013). Reklam Bağlamında İkna ve Retorik. İletişim Ve… içinde (11-42). Ruken Özgül Kılanç (der.). İstanbul: Es Yayınları.

Stake, Robert E. (2003). Case Studies. https://www.sfu.ca/~palys/Stake2003-CaseStudies.pdf

Subaşı, Münevver, Okumuş, Kübra (2017). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Durum Çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 419-426.

Tabak, Dilara Karakaş (2015). Güncel Sanatin Manipülasyon Yönelimlerine Katkısında Görsel Retorik. (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi/Eğitim Bilimler Enstitüsü, Samsun.

Temir, Erkam (2019). Siyasal İletişimde Retorik: Aleksey Navalnıy Örneği. (Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.

Yin, Robert K. (1984). Case Study Research Design and Methods. (2. Baskı). London: Sage.

Zafer, Senem Bayartan (2017a). 2000 Yılı Sonrasında Dergilerde Yayınlanan Axe Reklamların Görsel Retorik ve Figüratif Dil Kullanımının Karşılaştırmalı İçerik Analizi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Zafer, Senem (2017b). Üç İkna Kanıtı ve Reklamlarda Kullanımı. (Tartışma Metinleri) İstanbul Ticaret Üniversitesi/Dış Ticaret Enstitüsü.

Zeybek, Burcu (2015). Türkiye’de Gazetelerin Yayınlandığı Siyasal Reklamlarda Retorik Türlerin Kullanımı. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.