Bir Sanat Sosyolojisi Örneği: Sanatın Meta Yolculuğu

İnsanların; duygu, düşünce ve hayal dünyalarının bir ifade aracı olan sanat tarihsel süreçte her dönem ve toplumun gerçeklikleri paralelinde şekil alır. Başlangıçta maddi ve manevi ihtiyaçlarla ortaya çıkan bu ifade aracı; geleneksel dönemden modern döneme kadar din ve siyaset gibi dönemin gerçeklikleri doğrultusunda varlığını sürdürür. Ancak modernizmin başlangıcı olarak kabul edilen Rönesans Dönemi’ne geçişle birlikte bu koşulların etkisinden uzaklaşan sanat; ekonomik ve kültürel açıdan güç sahibi belirli bir toplumsal sınıfın koruyuculuğu ve yönlendirmesi altında şekillenmeye başlar. Dolayısıyla bu dönemde de tam olarak özgürleşemeyen sanat, modern döneme geçişle birlikte bir taraftan klasik anlamını yitirmeye diğer taraftan maddi bir değere doğru sürüklenmeye başlar. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin oldukça yükseldiği postmodern dönemde ise metalaşması artarak devam eder. Bu çalışmada sanatın tarihsel süreçte geçirdiği değişim ve bu süreçte tüketimi sağlamak amacıyla bir metaya dönüşümü toplumsal ve kültürel koşullar doğrultusunda ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

sanat sosyolojisi, sanat, kültür, gerçeklik, meta sanat

An Example of Art Socıology: Art's Meta Journey

Art, Which is a means of expression of people’s feelings, thoughts and imaginations, take shape in paralell with the realities of each period and society in the historical processs. This means of expression, which initially emerged with material and spiritual needs, continues its existence in line with the realities of the period, such as religion and politics, from the traditional period to the modern period. However, with the transition to the Renaissance period, which is accepted as the beginning of modernism, art, which moves away from the influence of these conditions, begins to take shape under the protection and direction of a certain social class that has economic and cultural power. Therefore, art, which could not be fully liberated in this period, begins to lose its classical meaning on the one hand and drift towards a material value on the other hand, with the transition to the modern period. In the postmodern period, where scientific and technological developments have increased considerably, its commodification continues increasingly. In this study, the change of art in the historical process and its transformation into a commodity in order to provide consumption in this process are discussed in line with social and cultural conditions.

Keywords:

art society, art, cultura, reality, meta art,

PDF

___

Adorno, T, W. (2007). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi (çev. N. Ülner & M. Tüzel, E. Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
Adorno, T., Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği (çev. N. Ülner & E. Öztarhan). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Adorno, T. (2016). Negatif Diyalektik (çev. Ş. Öztürk). İstanbul: Metis Yayınları.
Baykam, B. (1990). Boyanın Beyni. İstanbul: Genç İş Adamları Derneği.
Benjamin, W. (1993). Son Bakışta Aşk (çev. N. Gürbilek). İstanbul: Metis Yayınları.
Ayas, G. (2015). Müzik Sosyolojisi: Sorunlar-Yaklaşımlar-Tartışmalar. İstanbul: Doğu Kitabevi.
Cohen, D. (2009). Dünyanın Zenginliği Ulusların Fakirliği (çev. D. Hattatoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
Giddens, A. (2012). Sosyoloji. (çev. C. Güzel) İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Gombrich, E., H. (1997). Sanatın Öyküsü (çev. E. Erduran, Ö. Erduran) (16. Basım,). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Lekesizalın, F. (2013). Modern Narsist ve Yaralı. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Marx, K. (2015). Kapital (çev. N. Satlıgan & M. Selik). İstanbul: Yordam Yayınları.
Poyraz, T., & Arıkan, G. (2003). Avrupa Türkiye İlişkileri ve Dönemsel Olarak Değişen “Öteki” Tanımları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), 61-71.
Soykan, Ö. (2009). Sanat Sosyolojisi. İstanbul: Dönence Yayınları.
Stallabrass, J. (2009). Sanat A.Ş. Çağdaş Sanat ve Bienaller. İstanbul: İletişim Yayınları.
Shiner, L. (2018). Sanatın İcadı-Bir Kültür Tarihi (çev. İ. Türkmen) (5. Basım). Ankara: Heretik Basın ve Yayım.
Şaylan, G. (2002). Postmodernizm. Ankara: İmge Kitabevi.
Thompson, J., B. (2013). İdeoloji ve Modern Kültür (çev. İ. Çetin). Ankara: Dipnot Yayınları.
Tolstoy, L., N. (2007). Sanat Nedir? (çev. M. Beyhan) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Tunalı, İ. (1971). Sanat Ontolojisi. İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Turani, A. (1999). Çağdaş Sanat Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Türkdoğan, T. (2014). Sanat Kültür Politika/Modernizm Sonrası tartışmalar. Ankara: Nobel Yayınları.