Kuşluk Namazı İle İlgili Hz. Aişe'den Nakledilen Rivayetlerin Değerlendirilmesi

Kuşluk namazı hakkında Kütüb-i sitte ve diğer kitaplarda sahih, hasen ve zayıf rivayetler yer almaktadır. Ancak yine aynı kitaplarda zahiren böyle bir namazın var olmadığı zannını oluşturur tarzda rivayetler de mevcuttur. Hz. Peygamber’den (s.a.v) kuşluk namazı ile alakalı en çok rivayette bulunan sahabi Hz. Âişe’nin rivayetlerinde bu durum açıkça görülür. Sıhhat farkı dikkate alınmadan bakıldığında Hz. Âişe’den (ra) konu ile alakalı altı farklı rivayetin geldiği görülür. Bu rivayetlerden bazıları Peygamber’in (s.a.v) kuşluk namazını kılmasına delalet etse de bir kısmı zahiren kılmadığını göstermektedir. Öyle ki, bu hadisler Peygamberin (s.a.v) kuşluk namazını kılması hakkında dört farkı bilgi vermektedir.a.       Peygamber (s.a.v) kuşluk namazını kılardı.b.      Peygamber (s.a.v) seferde ve hazarda kuşluk namazını kılmadı.c.       Hz. Âişe Peygamberi (s.a.v) kuşluk namazı kılarken görmemiş ama kendisi kılmaktadır.d.      Peygamber (s.a.v) yalnız seferden geldiğinde kılıyordu. Bu makâlede bu rivayetler ele alınıp incelenerek zahiri ihtilaflar çözülmeye çalışılacak ve meselenin diğer hususları ele alınarak doğru sonuçlara varılmaya gayret edilecektir.
Anahtar Kelimeler:

namaz, hadis, kuşluk, rivayet

EVALUATİON OF NARRATİONS REPORTED BY AİSHA (RA) ABOUT THE DUHA PRAYER

Genuine, fair and weak narrations about the Duha prayer can be found in Kutub-i Sitte and other books. However in these books there are some narrations which create an impression that there is no prayer like a mentioned one. The majority of narrations about the Duha prayer was reported by Aisha (RA) the companion of the Prophet (peace be upon him). Without taking into account the differenence in Sihhat, there can be found six different narrations about the topic came from Aisha (RA). Although some of narrations prove the fact that the Prophet (peace be upon him) prayed the Duha, rest of them shows the reserve impression. Thereby these hadiths give four various pieces of information about the Duha prayed by the Prophet (peace be upon him). a. The Prophet (peace be upon him) prayed the Duha.b. The Prophet (peace be upon him) did not pray the Duha during a campaign and peacetime.c. Aisha (RA) did not see the Prophet (peace be upon him) praying the Duha but she did.d. The Prophet (peace be upon him) prayed the Duha after returning from a campaign. The article is intended to resolve external conflicts by investigating them and arrive at the right outcome about the other points of the topic. 

___

  • ALBÂNİ, Muhammed Nasru’d-Dîn, İrvâu’l-Ğalil fî Tahrîci Ehâdisi Menâri’s-Sebîl, C.9, 2.b, Mektebetu’l-İslêmiyye, Beyrût 1985.
  • EL-AYNÎ, Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed, el-Binâye fî şerhi’l-Hidâye, C.XIII, 1.b, Dâru’l-kutubu’l-İlmiyye, Beyrût 2000.
  • ATEŞ Süleyman, Kur’ân Ansiklopedisi, C.X, 1.b., Kur’ân Bilimleri Araştırma Vakfı, İstanbul, 1997.
  • BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmâil, el-Câmi’u’s-sahîh, C.I, 1.b, Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, Beyrût, t.y.
  • EBÛ DÂVUD, Süleymân b. el-Eş‘as es-Sicistânî, es-Sünen, C.I, 2.b, Thk.: Muhammed Nasruddin Albânî, Mektebetu’l-me’ârif li’n-neşri ve’t-tevzî’, Riyad 2007.
  • İBN BATTÂL, Ebu’l-Hasen Alî b. Halef bin Abdilmelik, Şerhu’l-Câmi’i’s-Sahîh, C.X, 2.b, Thk.: Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhîm, Mektebet’ur-rüşd, Riyad 2003.
  • İBNÜ’L-CEVZİ, Ebü’l-Ferec Abdurrahmân b. Ali, İ’lâmu’l-âlimi ba’de rasûhihi bi’n-nâsihi’l-hadisi ve mensûhihi, C.I, 1.b, İbn Hazm, Beyrût 2002.
  • DÂRİMÎ, Ebû Muhammed Abdullāh b. Abdirrahmân, es-Sünen, C.IV, 1.b, Dâru’l-Muğnî, Riyad 2000.
  • İBN HACER, Ebü’l-Fazl Ahmed b. Alî el-Askalânî, Fethu’l-bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî, C.XIII, Dâru’l-mâ’rife, Beyrût 1379.
  • İBN MÂCE, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es-Sünen, C.I, 2.b, Thk.: Muhammed Nasruddin Albânî, Mektebetu’l-me’ârif li’n-neşri ve’t-tevzî’, Riyad 2008.
  • İBN KAYYİM, Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr, Zâdü’l-me’âd fî hedyi hayri’l-‘ibâd, C.V, 27.b, Muessetü’r-risâle, Beyrût 1994.
  • EL-İRÂKÎ, Abdürrahim b. Hüseyin, Tarhu`t-tesrib fî şerhi`t-Takrib, C.IV, Deru`l-Fikri`l-Arabiy, Beyrut, t.y.,
  • EL-MÜBAREKFURÎ, Ubeydullah b. Muhammed Abdüsselâm, Mir’âtü’l-mefâtîh şerhi Mişkâti’l-Mesâbîh, C IX, 3.b, İdâratu’l-buhusu’l-ilmiyye, Benares 1984.
  • MÜSLİM, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc, el-Câmi’u’s-sahîh, C.I, 1.b, Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, Beyrût, t.y.
  • NESÂİ, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, C.I, 2.b, Thk.: Muhammed Nasruddin Albânî, Mektebetu’l-me’ârif li’n-neşri ve’t-tevzî’, Riyad 2008.
  • EN-NEVEVÎ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ bin Şeref, el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Müslim bin Haccâc, C.XVIII, 3.b, Dâr’u ihyâu’t-turâsi’l-Arabi, Beyrût 1392.
  • --------------- El-Mecmu Şerhu'l-Muhezzeb, C.XX, Dâru’l-fikr, y.y., t.y.
  • ES-SÜYÛTÎ, Ebü’l-Fazl Abdurrahmân b. Ebî Bekr, ed-Dîbâc ‘alâ Sahîhi Müslim b. el-Haccâc, C.VI, 1.b, Dâru’l-Erkam, Beyrut.
  • EŞ-ŞÂTIBÎ, Ebû İshâk İbrâhîm b. Mûsâ, el-Muvâfakât, C.VII, 1.b, Thk.: İbn Hasen Âli Süleyman, Dâr İbn Affân, y.y., 1997.
  • ŞENER, Mehmet, “Kuşluk Namazı”, DİA, XXVI, 475-476.
  • EŞ-ŞEVKÂNÎ, Muhammed b. Alî, Neylü’l-Evtâr, C.VIII, 1.b, Dâru’l-hadis, Mısır, 1993.
  • ET-TABERÂNÎ, Süleymân b. Ahmed, el-Mu’cemü’l-evsat, C.X, Thk.: Târik b. Muhammed, Abdulmuhsin b. İbrahim, Dâru’l-harameyn, Kahire, t.y.
  • EZ-ZEHEBÎ, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed, Mîzânü’l-İ’tidal fi nakd’ir-Ricâl, C.IV, 1.b, Thk.: Alî Muhammed el-Becâvî, Dâru’l-ma’rife, Beyrût 1963.