Mustafa PEKMEZCİ, Hamide GÜBBÜK, Sinan ETİ, Mustafa ERKAN, Naci ONUS, Işılay KARAŞAHİN, Beyza BİNER, NAFİYE ADAK

Batı Akdeniz ve Ege Bölge'sinde yabani ve kültür formunda yetişen keçiboynuzu tiplerinin seleksiyonu

Bu araştırma, 2000 ve 2003 yılları arasında Akdeniz Bölgesinin Antalya (Gazipaşa, Alanya, Manavgat, Serik, Kumluca, Demre ve Kaş) ve Ege Bölgesi’nin Muğla (Fethiye, Dalaman, Datça ve Bodrum) illerinde yürütülmüştür. Araştırmada, Batı Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde yabani ve kültür formunda yetişen keçiboynuzu tiplerinden meyve ve tohum özellikleri bakımından üstün özellik gösteren tiplerin seçimi amaçlanmıştır. Tiplerin seçiminde; ağaç formu, gövde formu, gövde rengi, dal rengi, gövde çevresi ve yaprak sayısı, meyvelerde ise; meyve ağırlığı, boyu, eni, kalınlığı, kabuk rengi, meyve eti ağırlığı, meyve eti randımanı, tohum sayısı ve ağırlığı, tohum randımanı, tohum rengi ve suda çözünebilir kuru madde miktarları dikkate alınmıştır. Araştırma sonucunda, Batı Akdeniz ve Ege Bölgesinde değişik lokasyonlardan değerlendirmeye alınan toplam 54 tip arasından, incelenen kriterler yönünden üstün özellik gösteren 10 yabani ve 4 kültür tipi ümit var bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, pomolojik özellikler, Ege Bölgesi, Ceratonia siliqua, Akdeniz Bölgesi, morfolojik özellikler, yabani bitkiler, seleksiyon, keçi boynuzu

The selection of wild and domesticated carob types grown in West Mediterranean and Aegean Regions

This research was conducted between the years 2000 and 2003 in the province of Antalya (Gazipaşa, Alanya, Manavgat, Serik, Kumluca, Demre ve Kaş) in Mediterranean Region and in the province of Muğla (Fethiye, Dalaman, Datça ve Bodrum) in Aegean Region. Superior types of wild and domesticated carobs grown in West Mediterranean and Aegean Region were selected in terms of fruit and seed features. For this purpose, growth habit of the plants, plant and stem form, stem and branch color, stem circumference and number of leaves were measured as morphological features in both wild and domesticated types. For fruit features, the weight, length, width, thickness, peel color, flesh weight of the fruit, fruit/seed ratio, the number of seeds, seed weight, seed color, soluble solids, seed/flesh ratio, were investigated. At the end of the experiments, 4 superior domesticated and 10 wild types among a total of 54 types were selected in terms of examined features in West Mediterranean and Aegean regions and the selected types were propagated for genetic preservation.

Keywords:

Turkey, pomological characteristics, Aegean Region, Ceratonia siliqua, Mediterranean Region, morphological properties, wild plants, selection, carobs,

PDF

___

Albanell, E., Caja, G. and Plaixats, J. 1991. Characteristics of Spanish carob pods and nutritive value of carop kibbles. Options Mediterraneennes, Serie Seminaires, No: 16, 135-136.
Batll I. and Tous, J. 1997. Carob tree. Ceratonia siliqua L. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected. 17. Institute of Plant Genetic and Crop Plant Researck, Gatersleben Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy,92 p.
Pekmezci, M., Gübbük, H., Eti, S., Erkan, M., Onus, N., Biner, B., Adak, N. ve Karasahin, I. 2004. Akdeniz Bölgesinde Yetiştirilen Keçiboynuzu Tiplerinin Seleksiyonu ve Seçilen Tiplerin Muhafazası. Proje Sonuç Raporu, Proje No: TOGTAG/TARP-2523, 47 s. (basılmamış).
Pekmezci, M., Gübbük, H., Eti, S., Erkan, M., Onus, N., Biner, B., Adak, N. ve Karaşahin, I. 2005. Doğu Akdeniz Bölgesinde Yabani ve Kültür Formunda Yetişen Keçiboynuzu Tiplerinin Seleksiyonu, Bahçe, 34(2): 63-73.
Seçmen, 1974. Ceratonia siliqua L’nın Ekolojisi. Bitki,1 (4):533-543.
Shawakfeh, K.Q. and Ereifej, K.I. 2005. Pod characteristics of two ceratonia siliqua L. varieties from Jordan. Ital. J. Food Sci., No 2, Vol. 17, 187-194.
Vardar, Y., Ö. Seçmen, ve M. Öztürk, 1974. Türkiye’de Ceretonia siliqua (Keçiboynuzu)’ nun Endüstriyel Değerlendirilmesinde Esas Olacak Ekonomik Potansiyeli ile Ilgili Araştırma Raporu. Türkiye Sanayi ve Kalkınma Bankası, D. No: 367, İstanbul, 99. s.