Şule DEMİR, Zülfükar GÖRDÜ, Serkan KIRIK, Yağmur KÖKSAL YASİN, Özlem DEMİREL

Akrep Sokması Nedeniyle Başvuran Çocuk Olguların Değerlendirilmesi: 182 Olgu

Amaç Dünyada 1500’den fazla akrep türünün olduğu, bunlardan sadece birkaçının zehirli olduğu belirtilmektedir. Türkiye’de 13 tür akrep bulunduğu tahmin edilmektedir. Akrep sokmasına bağlı zehirlenmeler önlenebilir mortalite ve morbidite sebebidir ve ölümler çocuklarda daha sıktır. Çoğunlukla kardiyojenik şok ve pulmoner ödeme bağlıdır. Çalışmamızda akrep sokması nedeni ile başvuran hastaların klinik, laboratuvar özellikleri ile uygulanan tedavileri değerlendirmek amaçlanmıştır. Yöntem 01.01.2018 ve 01.01.2021 tarihleri arasında hastanemize akrep sokması nedeni ile başvuran olguların dosya kayıtları retsospektif olarak incelenmiştir. Bulgular Çalışmaya dahil edilen 182 olgudan 79 kız (%43.4), 103 erkek (%56,6) yaş ortanca değeri 98 aydı. Akrep sokması en fazla temmuz ayında (%24.7), 18:00-24:00 saatleri arasında (%45.1), ev içinde (%56.7) gerçekleşmişti. Hastaların 66 tanesi (%36.2) hastanemize sevkli gelmişti. Yoğun bakım izlemi 59 hastada (%32.4) yapılmıştı ve yoğun bakım yatışı yapılanların (65 ay) servis yatışı yapılanlara (110 ay) göre daha küçük yaşta olduğu saptanmıştır. Tedaviler açısından incelendiğinde ise hastaların 57’sine antivenom (%31.3), 7’sine doksazosin (%3.8) ve bir hastaya ise adrenalin (%0.5) uygulanmıştı. Dört hastaya EKO yapılmış, bir hastada miyokardit tespit edilmişti. Hastalardan 3 tanesi başka bir merkeze sevk edilirken diğer hastaları şifa ile taburcu edilmişlerdi. Sonuç Akrep sokması tüm dünyada önemli bir mortalite ve morbidite sorunudur. Özellikle yaz aylarında görülme sıklığı artmaktadır. Tüm akrep sokması ve şüphesi olan olguların acilen bir sağlık kuruluşuna başvurmaları sağlanmalıdır. Sistemik bulgusu olan hastalara uygulanan antivenom tedavisi hayat kurtarıcı olmuştur ancak antivenom tedavisi uygulanırken gelişebilecek anaflaktik reaksiyona karşı önlemler alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

akrep, antivenom, çocuk

Evaluation of Child Cases Presenting with Scorpion Envenomation: 182 Cases

Objective It is stated that there are more than 1500 scorpion species in the world, only a few of them are poisonous. It is estimated that there are 13 species of scorpions in Turkey. Poisoning due to scorpion stings are preventable cause of mortality and morbidity, and deaths are more common in children. It is mostly due to cardiogenic shock and pulmonary edema. In our study, it was aimed to evaluate the clinical and laboratory characteristics of the patients who applied for scorpion sting and the treatments applied. Method The file records of the cases who applied to our hospital due to scorpion sting between 01.01.2018 and 01.01.2021 were examined retrospectively. Results Out of 182 children included in the study 79 girls (43.4%) and 103 boys (56.6%) and the median age was 98 months. Scorpion stings were most common in July (24.7%), between 18:00-24:00 (45.1%), indoors (56.7%). 66 of the patients (36.2%) were referred to our hospital from the another hospital. Intensive care follow-up was done in 59 patients (32.4%) and those who were admitted to the intensive care unit (65 months) were younger than those who were admitted to the service (110 months). In terms of treatments, antivenom was administered to 57 patients (31.3%), doxazosin to 7 (3.8%) and adrenaline (0.5%) to 1 patient. ECO was performed in four patients and myocarditis was detected in one patient. While 3 of the patients were transferred to another center, the other patients were discharged with recovery. Conclusion Scorpion sting is an important mortality and morbidity problem all over the world. Its incidence increases especially in the summer months. All cases of scorpion stings and suspected cases should immediately apply to a health institution. Antivenom treatment applied to patients with systemic findings has been life-saving, but precautions should be taken against anaphylactic reaction that may develop while applying antivenom treatment.

Keywords:

scorpion, antivenom, child,

PDF

___

1. Chippaux JP, Goyffon M. Epidemiology of scorpionism: a global appraisal. Acta Trop 2008; 107:71-9.
2. Çağlar A. Akrep sokması. Yılmaz D, editör. Çocukluk Çağı Zehirlenmelerine Acil Yaklaşım. Ankara 1. baskı. Türkiye Klinikleri, 2021:95-9.
3. Isbister GK, Bawaskar HS. Scorpion envenomation. N Engl J Med 2014; 371:457-63.
4. Yılmaz HL. Akrep sokması. Karaböcüoğlu M, Yılmaz HL, Duman M, editörler. Çocuk Acil Tıp: Kapsamlı ve Kolay Yaklaşım. İstanbul 1. baskı. İstanbul Tıp Kitabevi, 2012:1777-85.
5. Kekeç Z, Avsaroğullar L, İkizceli I, Kurtoğlu S, Sözüer E. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri Acil Servisine Başvuran Hayvansal Zehirlenme Olgularının İncelenmesi. Acil Tıp Dergisi 2003; 3:45-8.
6. Kaya S, Karakurt C, Elkıran Ö, Kaya A. Ö, Karakuş A, Koçak G. Çocuk Acil Servisine Başvuran Yedi Yıllık Akrep Sokması Olgularının Değerlendirilmesi. Düzce Tıp Dergisi 2013; 15:11-3.
7. Zengin N, Anıl M, Anıl AB, Can Kamit F, Bal A, Bıcılıoğlu Y, Durak F, Gökalp G. Ege bölgesinde çocuklarda akrep sokmasının klinik özellikleri: Bir eğitim ve araştırma hastanesi deneyimi. J Pediatr Emerg Intensive Care Med 2016; 3:69-75.
8. Forrester MB, Stanley SK. Epidemiology of scorpion envenomations in Texas. Vet Hum Toxicol 2004; 46:219-21.
9. Al-Asmari AK, Al-Saif AA. Scorpion sting syndrome in a general hospital in Saudi Arabia. Saudi Med J 2004; 25:64-70.
10. Koyuncu E, Balcı O, Kılıç A, Almaz V, Kaya C, Yılmaz K, Yıldırım A. Çocuk acil servisine akrep sokması nedeniyle başvuran olgularının değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2015; 12:348-55.
11. Soulaymani-Bencheikh R, Semiali I, Ghani A, Badri M, Soulaymani A. Implantation et analyse d'un registre des piqûres de scorpion au Maroc [Establishment and analysis of a log to record scorpion stings in Morocco]. Sante Publique 2004; 16:487-98.
12. Mohamad IL, Elsayh KI, Mohammad HA, Saad K, Zahran AM, Abdallah AM, Tawfeek MS, Monazea EM. Clinical characteristics and outcome of children stung by scorpion. Eur J Pediatr 2014; 173:815-8.
13. Petricevich VL. Scorpion venom and the inflammatory response. Mediators Inflamm 2010; 2010: 903295.
14. Kurtoğlu S. Zehirlenmeler, teşhis ve tedavi. Kayseri: Erciye Üniversitesi yayınları, 1992.
15. Çağlar A, Köse H, Babayiğit A, Öner T, Duman M. Predictive factors for determining the clinical severity of pediatric scorpion envenomation cases in southeastern Turkey. Wilderness & environmental medicine 2015; 26:451-8.
16. Bahloul M, Chabchoub I, Chaari A, Chtara K, Kallel H, Dammak H, Ksibi H, Chelly H, Rekik N, Ben Hamida C, Bouaziz M. Scorpion envenomation among children: clinical manifestations and outcome (analysis of 685 cases). The American journal of tropical medicine and hygiene, 2010;83:1084–92.
17. Tolunay İ, Tolunay O, Bayram Y, Çelik T, Kılıç A, Çelik Ü. Çocuklarda akrep zehirlenmeleri ve yönetimi. Genel Tip Dergisi, 2014; 15-21.