Zihinsel Engelli Çocuklarda Spora Katılımın Sosyal Beceri Gelişimine Etkileri

Zihinsel engelli çocuklar engel düzeylerine göre toplumsal yapı içerisinde birçok sorunla karşılaşmaktadırlar. Zihinsel engelli çocukların karşılaştıkları sorunların başında sosyal uyum problemleri gelmektedir. Bunun temelinde yatan nedenlerin başında normal gelişim gösteren akranları ile kıyaslandığı zaman zihinsel engelli çocukların sosyal beceri düzeylerinin düşük olması yatmaktadır. Zihinsel engelli çocuklarda sosyal beceri yetersizliği sosyal yaşamın yanında okul yaşamını ve gelecekte iş yaşamını da olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle zihinsel engelli çocukların sosyal becerilerinin geliştirilmesi önemli bir toplumsal konu haline gelmiştir. Zihinsel engelli çocuklarda sosyal beceri düzeyinin geliştirilmesinde okul ve aile yaşamının yanında sosyal etkinliklere katılımın önemli bir yere sahip olduğu bilinmektedir. Özellikle takım halinde gerçekleştirilen spor etkinliklerine katılımın zihinsel engelli çocuklarda sosyal beceri gelişimini olumlu yönde etkilediği ifade edilmektedir. Yapılan bu çalışmada da zihinsel engelli çocuklarda spor etkinliklerine katılımın sosyal beceri gelişimi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

zihinsel engellilik, spor, sosyal beceriler

PDF

___

Cumurcu, B. E., Karlıdağ, R., ve Almış, B. H. (2012). Fiziksel engellilerde cinsellik. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 4(1), 84-98.
Çevik, O. ve Kabasakal, K. (2013). Spor etkinliklerinin, engelli bireylerin toplumsal uyumuna ve sporla sosyalleşmelerine etkisinin incelenmesi. International Journal of Social and Economic Sciences, 3(2), 74-83.
Çifci-Tekinarslan, İ. (2010). Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler. İbrahim H. Diken (Ed.) Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim içinde, 162-170.
Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, 37, 155-174.
Demirbilek, M. (2013). Zihinsel engelli bireylerin ve ailelerinin gereksinimleri. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 7(3), 58-64.
Demirdağ, M. (2010). Sporun öğretilebilir zihinsel engelli çocukların sosyalleşmeleri üzerine etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Doğan, İ. ve Çitil, M. (2011). Engelli çocuk ve ergenlerine sosyolojik bir yaklaşım. A. Kulaksızoğlu (Haz.) Engelli Çocuk ve Ergenlerin Hakları El Kitabı (Anne-Baba ve Öğretmenler İçin) içinde, 27-45.
Eripek, S. (2009). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklar. Ankara: Maya Akademi.
Göktaş, İ. (2015). Aile katılımı ve sosyal beceri eğitimi programlarının tek başına ve birlikte 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri ve anne-çocuk ilişkileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
İlhan, L. (2008). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve sporun sosyalleşme düzeylerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
İlhan, E. L. ve Esentürk, O. K. (2015). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
Kayrak, R. (2014). Zihinsel Engelli Çocukların Eğitimi. Aydın: T.C. Efeler Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayını.
Özbey, Ç. (2006). Çocuk Gelişiminde Yaşanan Sorunlar. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Özdemir-Topaloğlu, A. (2013). Etkinlik temelli sosyal beceri eğitiminin çocukların akran ilişkilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Özgür, İ. (2008). Engelli Çocuklar ve Eğitimi: Özel Eğitim. Adana: Karahan Kitabevi.
Özsoy, Y., Özyürek, M. ve Eripek, S. (2002). Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar: Özel Eğitime Giriş. Ankara: Karatepe Yayınları.
Öztürk, M. (2011). Türkiye’de Engelli Gerçeği. İstanbul: MÜSİAD Cep Kitapları.
Sonuç, A. (2012). Zihinsel engellilerde sporun öfke düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
Subaşıoğlu, F. (2008). Üniversitelerin bilgi ve belge yönetimi bölümleri’nin “engellilik farkındalığı” üzerine bir araştırma. Bilgi Dünyası, 9(2), 399-430.
Tagay, Ö., Baydan, Y. ve Voltan-Acar, N. (2010). Sosyal beceri programının (blocks) ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyal beceri düzeyleri üzerindeki etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 19-28.
Yalçın, H. (2012). Sosyal beceri seviyesinin okul öncesi öğretmenlerinde incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 29, 1-11.
Yaman, T (2015). Beden eğitimi ve oyunun hafif düzey zihinsel engelli bireylerin sosyal beceri kazanımları üzerine etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.