Dijital Bağımlılık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin demografik değişkenlere göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 148’i Kadın 116’sı Erkek olmak üzere toplam 264 üniversite öğrencisi araştırmaya dahil edilmiştir. Katılımcıların dijital bağımlılık düzeylerini ölçek amacıyla Kesici ve Tunç (2018) tarafından üniversite öğrencilerine yönelik olarak geliştirilen “Dijital Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Bireylerin yaşamdan aldıkları doyumları incelemek amacıyla ise Diener ve ark. (1985) tarafından geliştirilen, Türkçe ’ye uyarlanması Dağlı ve Baysal (2016) tarafından yapılan “Yaşam Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerine ait dağılımları tespit etmek için tanımlayıcı istatistik yöntemlerinden yüzde ve frekans kullanılmıştır. Verilerin çarpıklık ve basıklık değerlerine bakılarak normal dağılım gösterdiği bulunmuş ve parametrik testlerinden bağımsız örneklem t-testi ve one-way anova testi uygulanmıştır. Ölçek alt boyutları arasındaki ilişkiyi tespit etmek için ise Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak katılımcıların yaş, dijital araç kullanım sıklığı ve refah düzeylerine göre dijital bağımlılık alt boyutları arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Cinsiyet ve sınıf değişkenine göre ise dijital bağımlılık ve yaşam doyum düzeyleri alt boyutları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Diğer yandan yaşam doyum ölçeği ile dijital bağımlılık ölçeği alt boyutları arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak katılımcıların sosyo demografik özelliklerine göre dijital bağımlılık ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişki farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Dijital bağımlılık, üniversite öğrencisi, yaşam doyumu

The Relationship Between Digital Addiction and Life Satisfaction

This study aimed to explore the relationship between digital addiction and life satisfaction among university students across their demographic characteristics. A sample of 264 university students, including 148 females and 116 males, was selected through a random sampling method. The "Digital Addiction Scale (DAS)" developed by Kesici and Tunç (2018) for university students was administered to assess digital addiction levels. The " Satisfaction with Life Scale (SWLS)," developed by Diener et al. (1985) and adapted into Turkish by Dağlı ve Baysal (2016), was utilized to evaluate participants’ satisfaction with life. Descriptive statistical methods, such as percentage and frequency, were employed to determine the demographic characteristics of the participants. The data were assessed for normal distribution based on the skewness and kurtosis values. Additionally, parametric tests such as independent sample t-test and one-way ANOVA test were employed. Pearson’s correlation analysis was employed to determine the relationship between the sub-dimensions of the scale. The findings indicated a significant difference in the sub-dimensions of the digital addiction scale based on participants’ age, frequency of digital tool use, and level of welfare. However, no significant difference was found in the sub-dimensions of digital addiction and life satisfaction levels according to gender and grade level variables. On the contrary, there was a correlation between the life satisfaction scale and sub-dimensions of the digital addiction scale. Consequently, the relationships between digital addiction and life satisfaction levels varied depending on the socio-demographic characteristics of the participants.

Keywords:

Digital Addiction, university student, life satisfaction,

PDF

___

Allcott, H., Gentzkow, M., & Song, L. (2022). Digital addiction. American Economic Review, 112(7), 2424-2463.
Altınok, M. (2021). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılık ve yaşam doyumunun incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 262-291.
Arslan, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies, 4(7), 27-41.
Arslan, A., & Bardakçı, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin iletişim becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(20), 36-70.
Avşaroğlu, S., Engin Deniz, M., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-129.
Aydıner, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz-yeterlik yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı, Sakarya.
Cemiloglu, D., Almourad, M. B., McAlaney, J., & Ali, R. (2022). Combatting digital addiction: Current approaches and future directions. Technology in Society, 68, 101832.
Çukurluöz, Ö. (2016). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının incelenmesi: Ankara ili çankaya ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Büro Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
Dağlı, A., ve Baysal, N. (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
Demirel, M., Er, Y., Kaya, A., & Çuhadar, A. (2022). Dijital bağımlılık ve boş zaman yönetiminin günlük hayata etkisinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 1292-1306.
Diener, E. D. Emmons, R., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49,71–75.
Erzincanlı, Y. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Tiplerine Göre Dijital Bağımlılık ve Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı, Erzurum.
Karabulut, A. (2023). Bağımlılık eğitiminin üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerine etkisi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (21), 1-25.
Karabulut, Ö. Ö., & Özer, M. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
Kermen, U., Tosun, N. İ., & Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(1), 20-29.
Kesici, A., & Tunç, N. F. (2018). The development of the Digital Addiction Scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 91-98.
Köylü, A. Ü. (2022). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve serbest zaman doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı, Karaman.
Meng, S. Q., Cheng, J. L., Li, Y. Y., Yang, X. Q., Zheng, J. W., Chang, X. W., & Shi, J. (2022). Global prevalence of digital addiction in general population: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychology Review, 92, 102128.
Özgür, G., Babacan-Gümüş, A., & Durdu, B. (2010). Evde ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(1), 25-32.
Tokay Argan, M., & Mersin, S. (2021). Life satisfaction, life quality, and leisure satisfaction in health professionals. Perspectives in Psychiatric Care, 57(2), 660-666.
Türkel, Z., & Dilmaç, B. (2019). Ergenlerde sosyal medya kullanimi, yalnizlik ve yaşam doyumu arasindaki yordayici ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 57-70.
Ülker Tümlü, G., & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 205-213.
Ünal, S., & Korkmaz, Ö. (2023). Ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri dijital bağımlılık ve sanal ortam yalnızlık düzeyleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(37), 218-240.
Yalçın, A. (2021). Genç yetişkinlerde dijital bağımlılık düzeyleri ve aleksitimi ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Yelpaze, İ., & Yakar, L. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve bilişsel esnekliklerinin incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54), 913-935.
Yengin, D. (2019). Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 9(2), 130-144.