Mustafa ENGÜR, Okan GÜRGEN, Erdinç DEMİRAY, Volkan UNUTMAZ

Antrenörlerin Dijital Vatandaşlık ile Dijital Okuryazarlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Günümüzde bilişim ve internet teknolojilerinde yaşanan gelişmeler birçok alışkanlığımızın değişmesine neden olabilmektedir. Özellikle pandemi kısıtlamalarının bu değişimi hızlandırdığı, internet uygulamaları hayatımızın her alanını etkilediği gibi spor faaliyetlerinde de etkide bulunduğu değerlendirilebilir . Bu araştırmanın amacı, antrenörlerin dijital vatandaşlık ile dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini, İzmir’de antrenörlük belgesine sahip olan futbol, basketbol, voleybol, atletizm, tenis, yüzme, fitness, jimnastik ve satranç branşlarında 736 antrenör oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, Kuş vd. (2017) tarafından geliştirilen “Dijital Vatandaşlık Ölçeği” ve Ng (2012) tarafından geliştirilen, Üstündağ vd. (2017) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Dijital Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan veriler betimsel ve ilişkisel tarama tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgularda; Antrenörlerin dijital okuryazarlık puanları ile dijital vatandaşlık toplam puanları, dijital hak ve sorumluluk, dijital katılım, dijital beceriler, etik ve dijital ticaret puanları arasındaki istatistiksel ilişkinin anlamlı, pozitif yönlü ve orta düzeyde olduğu görülmektedir (p=,000; p<,01). Antrenörlerin dijital okuryazarlık puanları ile dijital iletişim, eleştirel düşünme ve dijital güven puanları arasındaki istatistiksel ilişkinin anlamlı, pozitif yönlü ve düşük düzeyde olduğu bulunmuştur (p=,000; p<,01).

Anahtar Kelimeler:

Dijital Vatandaşlık, Dijital Okuryazarlık, Antrenör

Examining the Relationship Between Digital Citizenship and Digital Literacy Levels of Coaches

Today, developments in information and internet technologies have caused many habits to change. Particularly, the pandemic restrictions may have accelerated this change, and internet applications may affected sports activities as they affected every aspect of our lives. The aim of this research is to examine the relationship between digital literacy and dijital citizenship levels of coaches. The sample of this research consisted of 736 football, basketball, volleyball, athletics, tennis, swimming, fitness, gymnastics and chess coaches who have coaching certificate in Izmir. As data collection tools, “Digital Citizenship Scale” developed by Kuş et al. (2017) and “Digital Literacy Scale” developed by Ng (2012) which was adapted into Turkish by Üstündağ et al.. (2017), were used. The data were analyzed with descriptive and relational scanning technique. Findings showed positive and moderate relationships between the digital literacy scores of the coaches and digital citizenship total scores, digital rights and responsibilities, digital participation, digital skills, ethics and digital commerce scores (p=0,000; p<0,01). It was found that there are positive and low relationships between the digital literacy scores of the coaches and their digital communication, critical thinking and digital trust scores (p=,000; p<,01).

Keywords:

Digital Citizenship, Digital Literacy, Coaches,

PDF

___

Aksoy, N. C., Karabay, E., ve Aksoy, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Selçuk İletişim, 14(2), 859-894. https://doi.org/10.18094/josc.871290
Algan, M. (2021). Öğretmenlerin teknolojik yeterlikleri ile dijital vatandaşlıkları arasındaki ilişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arcagök, S. (2020). Öğretmenlerin dijital vatandaşlığa yönelik algılarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 534-556. https://doi.org/10.33711/yyuefd.693832
Ata, R., ve Yıldırım, K. (2019). Turkish pre-service teachers’ perceptions of digital citizenship in education programs. Journal of Information Technology Education. Research, 18, 419-438. https://doi.org/10.28945/4392
Bingöl, H. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile mesleki motivasyonlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü
Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (26. ed.). Pegem Akademi Yayınları.
Byrne, B. M. (2013). Structural equation modeling with EQS: Basic concepts, applications, and programming. Routledge.
Choi, M., Cristol, D., ve Gimbert, B. (2018). Teachers as digital citizens: The influence of individual backgrounds, internet use and psychological characteristics on teachers’ levels of digital citizenship. Computers & Education, 121, 143-161. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.03.005
Çakmak, Z., ve Aslan, S. (2018). An investigation of digital citizens' behaviours of social science teachers for some variables. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 8(1), 72-99. https://doi.org/10.17984/adyuebd.296203
Çiftçi, S., ve Sakallı, H. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(2), 100-119. https://doi.org/10.17943/etku.97311
Çolak, A., ve Öztürk, T. (2022). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 367-394. https://doi.org/10.38015/sbyy.1208473
David, D., ve Phillips, T. (2023) The gender digital gap: shifting the theoretical focus to systems analysis and feedback loops. Information, Communication & Society, 26, 10, 2071-2087, https://doi.org/10.1080/1369118X.2022.2069507
Dizlek, A., ve Ahmet, U. (2022). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları İle Dijital Okuryazarlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sportive, 5(2), 27-37. https://doi.org/10.53025/sportive.1184775
Doğan, C., ve Birişçi, S. (2022). Covid-19 Süreciyle Birlikte Öğretmenlerin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 6(1), 53-76.
Duran, E., ve Özen, N. E. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46.
Elçi, A. C., ve Mediha, S. (2016). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programına yönelik öğrenci görüşlerinin dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 87-102.
Erdem, C., Oruç, E., Atar, C., ve Bağcı, H. (2022). The mediating effect of digital literacy in the relationship between media literacy and digital citizenship. Education and Information Technologies. https://doi.org/10.1007/s10639-022-11354-4
George, D., ve Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
Gleason, B., ve Von Gillern, S. (2018). Digital citizenship with social media: Participatory practices of teaching and learning in secondary education. Journal of Educational Technology & Society, 21(1), 200-212.
Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479.
Günay, G., ve Özden, M. (2022). Dijital okuryazarlık becerisi ve ana dili eğitimi çerçevesinde dijital okuryazarlığa ilişkin öğrenci ve akademisyen algıları. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (27), 163-183. https://doi.org/10.29000/rumelide.1104172
Gündüzalp, S. (2022). Covid 19 salgınıyla önem artan dijital okuryazarlığa ilişkin öğretmen yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Edu 7: Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(13), 82-97.
Gürbüz, O., Çengelci, S., ve Yurtseven, R. (2022). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık beceri düzeyleri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Afyonkarahisar örneklemi). Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 8(1), 123-155. https://doi.org/10.47615/issej.1103143
Hague, B., ve Williamson, B. (2009). Digital Participation, Digital Literacy, and Schools. Curriculum & Leadership Journal, 8(10).
Hair, J. F., Tatham, R. L., Anderson, R. E., ve Black, W. (2010). Multivariate data analysis. Pearson Education.
Hakdar, E. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital vatandaşlık ve temel teknoloji yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Afyonkarahisar ili örneği Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Herbert, S. (2017). Digital development and the digital gender gap. K4D Helpdesk Report. Brighton, UK: Institute of Development Studies.
Kara, T., ve Atasoy, E. (2019). Sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarının (2018) dijital vatandaşlık ve alt boyutları bağlamında incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(41), 133-154. https://doi.org/10.31795/baunsobed.581917
Kaya, A. (2022). Öğretmenlerin dijital öğretmenlik algıları: Özel okul örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(Dijitalleşme), 35-50. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1121415
Kaya, M. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital vatandaşlık ve dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Keskin, H., ve Küçük, G. (2021). Sınıf öğretmenlerin kendilerine yönelik dijital okuryazarlık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 131-147. https://doi.org/10.29228/tead.9
Kılıç, S., ve Pürbudak, A. (2022). Öğretim elemanlarının uzaktan öğretim performanslarında dijital okuryazarlık düzeyinin ve örgütsel destek algısının rolü. İş ve İnsan Dergisi, 9(2), 133-147. https://doi.org/10.18394/iid.1141558
Kozan, M., ve Özek, M. B. (2019). BÖTE bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 107-120. https://doi.org/10.18069/firatsbed.538657
Krejcie, R. V., ve Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
Kuş, Z., Güneş, E., Başarmak, U., ve Yakar, H. (2017). Gençlere yönelik dijital vatandaşlık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Computer and Education Research, 5(10), 298-316. https://doi.org/10.18009/jcer.335806
Littlejohn, A., Beetham, H., ve McGill, L. (2012). Learning at the digital frontier: a review of digital literacies in theory and practice. Journal of Computer Assisted Learning, 28(6), 547-556. https://doi.org/10.1111/j.1365-2729.2011.00474
Longoria IA-I, Bustamante-Bello R, Ramírez-Montoya MS, Molina A. (2022). Systematic Mapping of Digital Gap and Gender, Age, Ethnicity, or Disability. Sustainability, 14(3), 1297. https://doi.org/10.3390/su14031297
Maden, S., Banaz, E., ve Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 103-112.
Mariscal, J., Mayne, G., Aneja, U. & Sorgner, A. (2019). Bridging the Gender Digital Gap. Economics, 13(1), 20190009. https://doi.org/10.5018/economics-ejournal.ja.2019-9
Meyers, E. M., Erickson, I., ve Small, R. V. (2013). Digital literacy and informal learning environments: an introduction. Learning, Media and Technology, 38(4), 355-367. https://doi.org/10.1080/17439884.2013.783597
Morgan, K., & Morgan, M. (2009). Gender-based attitudes toward technology. In P. Zaphiris & C. S. Ang (Eds.), Human computer interaction: Concepts, methodologies, tools, and applications (pp. 2274–2277). Information Science Reference/IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-87828-991-9.ch149
Mossberger, K., Tolbert, C. J., ve McNeal, R. S. (2007). Digital citizenship: The Internet, society, and participation. MIt Press. https://doi.org/10.1108/14684520810897421
Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59(3), 1065-1078. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.04.016
Özerbaş, M. A., ve Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25. https://doi.org/10.21666/muefd.314761
Ribble, M., ve Bailey, G. (2015). Digital citizenship in schools: Nine elements all students should know (3 ed.). International Society for Technology in Education
Sekaran, U., ve Bougie, R. (2016). Research methods for business: A skill building approach. .John Wiley & Sons.
Snyder, S. E. (2016). Teachers' perceptions of digital citizenship development in middle school students using social media and global collaborative projects, Unpublished Dissertation Thesis, Walden University, USA
Som, V. S., ve Kurt, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla dijital vatandaşlık göstergelerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 8(1), 60-80. https://doi.org/10.17943/etku.317713
Şahin, E. K., ve Sarıçam, H. (2022). Okumaya yönelik tutum, dijital okuryazarlık ve okul bağlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 11(4), 1743-1765.
TÜİK. (2022). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587
Üstündağ, M. T., Güneş, E., ve Bahçivan, E. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 29(12), 19-29. https://dergipark.org.tr/en/pub/jef/issue/30777/332813
Vernuccio, M., Pagani, M., Barbarossa, C., ve Pastore, A. (2015). Antecedents of brand love in online network-based communities. A social identity perspective. Journal of Product & Brand Management, 24(7), 706-719. https://doi.org/10.1108/JPBM-12-2014-0772
Yılmaz, M., ve Doğusoy, B. (2020). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(6). https://doi.org/10.24106/kefdergi.692492