Pamuk Prenses ile Hansel ve Gretel Masallarında Cadı-Doğa Bağlantısının İncelenmesi | Investıgatıon of Wıtch-Nature Connectıon In Snow Whıte Wıth Hansel And Gretel

Doğayı dönüştürme eylemleri insanların ihtiyaçlarının ötesine geçerek sömürü, tahakküm ve katletme boyutuna gelmiştir. Batı kültüründe rasyonalite ile eşleşen erkeğin doğayı tahakkümü altına alması eleştirilen bir olgu iken; kadın-doğa bağlantısının bir sonucu olarak kadının tıpkı doğa gibi dışlanması, değersizleştirilmesi ve ötekileştirilmesi eko-feministlerin eleştirilerini almaktadır. Benzer bir bağlantı; hayal ürünü olan, doğaüstü öğeler içeren ve sevilen anlatı türlerinden biri olan masallarda karşımıza çıkar. Egemen kültürün unsurlarına göre şekillenen masallarda, ikincilleştirilen boyutu ile kadınlara ait deneyimlere ve izlere rastlamak mümkündür. Bu çerçevede “Pamuk Prenses” ile “Hansel ve Gretel” adlı masallarda da cadıların doğa ile bağlantısı açık veya örtük biçimlerde işlenir. Özetle bu makale; bahsi geçen her iki masalda cadı-doğa bağlantısına yoğunlaşarak, bu masalların eko-feminizmin eleştirel yaklaşımı ışığında analizine dayanmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Doğa, Kadın, Eko-feminist Eleştiri, Masal, Cadı

Investıgatıon of Wıtch-Nature Connectıon In Snow Whıte Wıth Hansel And Gretel

The actions of transforming nature have gone beyond the people's needs to the extent of exploitation, domination and slaughter. Domination of nature by men who are associated with reason in western culture is criticized. Furthermore; women’s exclusion, devaluation and marginalization as a result of the connection with nature and women are criticized by eco-feminists. A similar connection emerges in tales which are one of most popular narrative genres with imaginary and supernatural themes. It is possible to discover subordinated female experiences and reflections in the tales which are shaped according to the elements of the dominant culture. Within this context,the connections between witches and nature are addressed directly or implicitly in both Snow White and Hansel and Gretel. To sum up, this article is based on the analysis of these tales in the light of the critical approach of eco-feminism by focusing on the connection between witch prototype and nature.

Keywords:

Nature, Woman, Eco-Feminist Criticism, Tale, Witch,

PDF

___

Akal, C. B. (1998). İktidarın Üç Yüzü. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Akın, H. (2002). Cadının Cinsiyeti Kadındır. Kebikeç, 13. 157-166.
Akın, H. (2014). Johann Weyer ve Melankolik Cadılar. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 20 (7), 391-414.
Aksan, Y. (2013). 1450-1750 Yılları Arasında Avrupa’da Cadılık. Tarih İncelemeleri Dergisi, 18 (2), 355-368.
Berktay, F. (2012). Ekofeminizm ya da Yüreğin İyimserliği. Kadın Araştırmaları Dergisi, 0 (4), 73-76. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iukad/issue/732/7911 web adresinden 12.12.2019 tarihinde alınmıştır.
Berktay, F. (2018). Avrupa’da Cadılık ve Cadı Avı: Çok Katmanlı Bir Karanlık Tarihsel Olgu. Doğu\Batı Düşünce Dergisi, 84, 57-84.
Collin F. & Laborie, F. (2015). Annelik. H. Hırata vd. (Haz.), Eleştirel Feminizm Sözlüğü içinde, (s. 39-45). Ankara: Dipnot Yayınları.
Eryılmaz, Ç. (2017). Sosyal Bilim Paradigmaları Çerçevesinde Çevre Sosyolojisi’nin Kuramları ve Kavramları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. The Journal of International Social Sciences, 27 (1), 159-174.
Estes, C. P. (2019). Kurtlarla Koşan Kadınlar: Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler. (Çev. H. Atalay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Federici, S. (2011). Caliban ve Cadı: Kadınlar, Beden ve İlksel Birikim. (Çev. Ö. Karakaş). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
Freud, S. (2016). Cinsellik Üzerine Üç Deneme: Bekaret Tabusu, Kadın Cinselliği, Fetişizm ve Diğer Konular. (Çev. S. Budak). İstanbul: Öteki Yayınevi.
Girardot, N. J. (1977). Initiation and Meaning in the Tale of Snow White and the Seven Dwarfs. The Journal of American Folklore, (90) 357, 274- 30.
Grimm, J.-W. (2004). Pamuk Prenses. Ankara: Bilim ve Kültür Yayınları.
Grimm, J.-W. (2010). Hansel ile Gretel. İstanbul: Birleşik Basım.
Grimm, J.-W. (2014). The Complete First Edition the Original Folk and Fairy Tales of the Brothers Grimm. J. Zipes (Ed.), New Jersey: Princeton University Press.
Hartel, J. (1996). The Integral Feminism of St. Thomas Aquinas. Gregorianum, 77 (3), 1- 13.
Heywood, A. (2018). Küresel Siyaset. Ankara: BB101 Yayınları.
Keleş, R. (2015). Kent, Kentsel Siyaset ve Çevre Yazıları (1993-2014). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Lorentzen L. A. & Eaton H. (2002). Ecofeminism: An Oerview. The Forum on Religion and Ecology at Yale. http://fore.yale.edu/disciplines/gender/ web adresinden 12.12.2019 tarihinde alınmıştır.
Maltaş, A. (2015). Ekoloji Ekseninde İnsan-Doğa İlişkisi ve Özne Sorunu. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17 (29), 1-8.
Mellor, M. (1997). Women, Nature and the Social Construction of 'Economic Man'. Ecological Economics, 20, 129-140.
Plumwood, V. (1991). Nature, Self, and Gender: Feminism, Environmental Philosophy, and the Critique of Rationalism. Hypatia, 6 (1). Ecological Feminism, 3-27.
Plumwood, V. (2004). Feminizm ve Doğaya Hükmetmek. (Çev. B. Ertür). İstanbul: Metis Yayınları.
Plumwood, V. (2012). Ecofeminism: an Overview and Discussion of Positions and Arguments. Australasian Journal of Philosophy, 64 (1), 120-138.
Propp, V. (2017). Masalın Biçimbilimi. Çev. M. ve S. Rifat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Rowe, K. E. (1979). Feminism and Fairy Tales. Women’s Studies, 6 (3), 237-257.
Ruether, R. R. (1995). Ecofeminism: Symbolic and Social Connections of the Oppression of Women and the Domination of Nature. Feminist Theology. SAGE JOURNALS, 3 (9), 35-50.
Sakaoğlu, S. (2015). Masal Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
Schanoes, V. L. (2014). Fairy Tales, Myth and Psychoanalytic Theory: Feminism and Retelling the Tale, Ashgate e-book: Burlington and Survey.
Sezer, M. Ö. (2014). Masallar ve Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
Tokdemir, K. (2019). Kötü Kadın\İyi Kadın Zıtlığı: Batı ve Doğu Masallarında Cadı Prototipinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 38-50.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü, http://sozluk.gov.tr/ web adresinden 27.07.2019 tarihinde alınmıştır.
White, R. S. (2015). Hansel and Gretel: A Tale of Terror. The Psychoanalytic Quarterly, 84 (4), 893-920.
Zipes, J. (2018a). Dayanılmaz Peri Masalı. (Çev. V. Atmaca). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Zipes, J. (2018b). Peri Masalları ve Yıkma Sanatı. (Çev. Z. Ç. Kanburoğlu). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Zolkover, A. (2008). Fairy Tales and Feminism: New Approaches (review). Journal of American Folklore, 121 (481), 370-371.