Dijital İletişim ve Çocuk: Türkiye’de Çocuk Web Sitelerindeki Reklamlara Yönelik Bir İçerik Analizi

20. yüzyılda yeni iletişim teknolojilerinin hızlı bir şekilde gelişmesi ve özellikle sonçeyrek yüzyılda iletişim kurma ve bilgi sağlama yöntemi başta olmak üzere toplumsalhayatın birçok alanında bazı değişikliklere neden olması, toplumun en genç üyeleriolan çocukları da etkilemektedir. Çocukları hedef kitle olarak seçen web siteleri, reklamverenler açısından önemli bir reklam ortamı olabilmekte ve bu doğrultuda reklamamaruz kalmak da çocukların dijital ortam deneyimlerinin engellenemez bir parçasıhaline gelebilmektedir. Bu doğrultuda dijital iletişim ortamlarının içerik bakımındandüzenlenmeleri ve denetlenmeleri gerekebilmektedir. İletişim ve psikoloji alanındayapılan araştırmalar çocukların reklamlara karşı savunmasız olduğunu göstermektedir.Çocuğun dijital ortamda erişebildiği, görseller, videolar ve oyunlar gibi içerikler,ebeveynleri tarafından denetlenebilir; fakat her tıkla değişen banner, pop-up vevideolara yerleştirilmiş olan reklamları denetlemek oldukça zor olabilmektedir.Bu çalışmanın amacı, dijital iletişim ortamlarında kontrol edilmesi güç olan reklamlarınçocuklar için oluşturduğu riskleri belirlemektir. Bu nedenle çalışmada, Türkiye’dekiçocuklara yönelik web sitelerinde yer alan reklamların yapısal özelliklerinin belirlenmesiamacıyla bir içerik analizi gerçekleştirilmiştir. İçerik analizi için öncelikle yapısal kriterlerbelirlenmiş ve bu kriterler doğrultusunda ele alınan web siteleri ayrıntılı bir şekildeincelenmiştir. Analiz sonucunda incelenen web sitesi reklamlarında, çoğunlukla hedefkitle ayrımı (çocuk-yetişkin) yapılmadığı, reklam içeriklerinin çocukların yaş seviyelerine(02-18 yaş) uygun hazırlanmadığı görülmektedir.

Digital Communication And Children: A Content Analysis Of Advertisements On The Websites For Children In Turkey

Rapid development of new communication technologies in 20th century and thus changing social life in numerous fields most notably by methods of establishing communication and providing information, especially in the last quarter of this century, effect children as well, youngest members of society. It is inevitable for children to be exposed to advertisements during their digital experience since websites that aim to reach children as target group may become an important advertising media for advertisers. Accordingly, these digital media’ contents might require regulations. Studies on the fields of communication and psychology show that children are defenseless against advertisements. Visuals, videos, games and other digital contents which are accessible to children may be supervised by their parents but it is very difficult to supervise changeable contents such as pop-ups, banners and videos with interactive advertisements. The aim of this study is to determine risks of uncontrollable digital advertisements in media posed on the children. In order to determine the structural properties of the advertisements on websites for children in Turkey, content analysis of these sites were done in this study. In order to set a content analysis, first a structural criterion was identified and then websites -chosen via these criteria- were analyzed in detail. It was found that the age level was not taken into consideration when contents of advertisements were produced.

___

  • 1001 Oyun, (2018). Çocuk Oyun Sayfası. https://www.1001oyun.com/ Erişim Tarihi: 24/06/2018.
  • Akpınar, Şükran Bilir (2003), “Çocuklar Haydi Yemeğe! Reklamlar Başlıyor”,1.Uluslararası İletişim ve Çocuk Kongresi, Bildiri Kitapçığı, İstanbul.
  • Almeida, A.N., Carvalho, D. & Delicado, A. (2017). Accessing Children’s Digital Practices at Home through Visual Methods: Innovations and Challenges. In Researching Children and Youth: Methodological Issues, Strategies, and Innovations. Published online: 22, 349-374.
  • Aşina, G. (2011). Tüketici Olarak Çocuk ve Ailenin Satın Alma Kararlarına Etkisi. Selçuk İletişim, 6(4), 126-137.
  • Bettany, S., M. & Kerrane, B. (2016). The socio-materiality of parental style: Negotiating the multiple affordances of parenting and child welfare within the new child surveillance technology market, European Journal of Marketing, 50(11), 2041-2066.
  • Bilgin, N. (2014). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi: Teknikler ve Örnek Çalışmalar, (3. Baskı), Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Confos, N. & Davis, T. (2016). Young consumer-brand relationship building potential using digital marketing. European Journal of Marketing, 50(11), 1993-2017.
  • Cook, D., T. (2009). Knowing the child consumer: historical and conceptual insights on qualitative children’s consumer research. Young Consumers. 10(4). 269-282.
  • Dünya Çocuklarının Durumu Raporu (2017). Dijital Bir Dünyada Çocuklar, UNICEF, New York: www.unicef.org/SOWC2017.
  • Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, (2015). Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/01/20150110-5.htm, Erişim Tarihi: 05/07/2018.
  • International Advertising Breau Türkiye 2017, https://www.iabturkiye.org/UploadFiles/Reports/ IAB%20Turkiye_DREK05072017164528.pdf
  • Jet Oyun (2018). Çocuk Oyun Sayfası. http://www.jetoyun.com/ Erişim Tarihi: 24/06/2018. Kapferer, J., N. (1991). Çocuk ve Reklam: Baştan Çıkarmanın Yolları, (Çev. Şermin Önder), İstanbul: Afa Yayınları.
  • Karabulut, B. (2015). Bilgi Toplumu Çağında Dijital Yerliler, Göçmenler ve Melezler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 11-23.
  • Kennison, P. & Read, M. (2003). The internet and child protection (Part 1). Safer Communities, 2(2), 20-25.
  • Mediacat, 2017 Dijital Reklam Yatırımları. https://mediacat.com/iab-turkiye-2017-dijital-reklamyatirimlari/ Erişim: 26.06.2017
  • OECD-CERI. (2006). The New Millennium Learners: Challenging our Views on ICT and Learning. http://www.oecd.org/education/ceri/38358359.pdf, Erişim Tarihi: 12/07/2018.
  • Önür, N. & Kalaman, S. (2016). Dijital Gündelik Yaşam: Yeni Toplumsallıklar ve Dijital Yabancılaşma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(35), 269-289.
  • Topçu, S. (2018). Çocuk ve Sanal Ortam, Kocatepe Tıp Dergisi, 19, 27-33.
  • Tüzün, Ü. (2002). Gelişen İletişim Araçlarının Çocuk ve Gençlerin Etkileşimi Üzerine Etkisi, Düşünen Adam; 15(1), 46-50.
  • UNICEF, The State of The World’s Children 2017: Children in a Digital World https://www.unicef. org/publications/files/SOWC_2017_ENG_WEB.pdf
  • Website Informer (2018). Ziyaretçi ve Sayfa Görüntülemeleri, http://website.informer.com/, Erişim Tarihi: 08/07/2018.