Türkiye’de Mülteci Girişimciliği: Fırsatlar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Suriye İç Savaşı yaklaşık otuz beş milyon Suriyelinin evlerini terk etmesine neden olmuş ve Türkiye coğrafi ve kültürel yakınlığı nedeniyle en çok Suriyeliye ev sahipliği yapan ülkelerden biri olmuştur. Türkiye, 2022 yılı itibariyle yaklaşık 3,6 milyon Suriyeliye ev sahipliği yapmaktadır. Bu Suriyeli mülteciler, geldikleri ilk yıllarda 'misafir' olarak kabul edilip temel ihtiyaçları Türk hükümeti tarafından karşılansa da artık gelir getirici bir işte çalışabilecek kapasiteye ulaşmışlardır. Çoğu hala emek yoğun sektörlerde güvencesiz bir şekilde çalışırken, kendi işini kuranların sayısı da hızla artmıştır. Bu Suriyeli işletmeler, kuruluşlarından bu yana, yeni işler yaratarak ve Suriyeli mültecilere geçim kaynağı sağlayarak Türkiye'deki kapsayıcı ekonomik büyümeye katkıda bulunmakla kalmamış, aynı zamanda entegrasyon süreçlerine de katkıda bulunmuştur. Ancak bu Suriyeli işletmeler, yerel işletmelerin karşılaşmadığı bir dizi sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu bağlamda, bu makale Suriyeli işletmelerin potansiyellerini gerçekleştirmelerini engelleyen sorunları incelemeyi ve bu sorunların üstesinden gelmelerine yardımcı olacak bir model geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Girişimcilik, Göç, Mülteci Girişimciliği, KOBİ, Suriye İç Savaşı, Zorunlu Göç

Refugee Entrepreneurship in Türkiye: Opportunities, Challenges and Solutions

Syrian Civil War led nearly thirty-five million Syrians to leave their homes and due to geographical and cultural proximity Türkiye became one of the countries that welcomes most Syrians. As of 2022, Türkiye has been hosting approximately 3.6 million Syrians. Although these Syrian refugees were considered as ‘guests’ during the first years of their arrival and their basic needs were met by the Turkish government, they have now reached the capacity to work in an income-generating job. While most still work precariously in labour-intensive sectors, the number of those who have started their own businesses has also increased rapidly. Since their establishment, these Syrian businesses contribute not only to inclusive economic growth in Türkiye by creating new jobs and providing livelihoods to Syrian refugees but also to their integration process. Yet, it is also important to note that these Syrian businesses face a number of problems that have not been faced by local businesses. Within this context, this article aims to examine the problems that prevent Syrian businesses from realizing their potential and to develop a model to help them overcome these problems.

Keywords:

Entrepreneurship, Migration, Refugee Entrepreneurship, Small and Medium Size Entrepreneurs, SMEs, Syrian War,

PDF

___

Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
Bizri, R. M. (2017). Refugee-entrepreneurship: A social capital perspective. Entrepreneurship & Regional Development, 29(9-10), 847-868.
Bradley, L., Bartram, L., Al-Sabbagh, K. W., & Algers, A. (2023). Designing mobile language learning with Arabic speaking migrants. Interactive Learning Environments, 31(1), 514-526.
Braun, V. ve Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), pp. 77-101.
Çayın, M., & Atalay, E. (2020). KOBİ’lerin Finansman Sıkıntılarının Giderilmesi ile Yerel Ekonomik Kalkınma İlişkisi: Batman İli Örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 27(1), 35-49.
Erdoğan, M. M. (2018). Suriyeliler barometresi: Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi: SB 2017. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Gericke, D., Burmeister, A., Löwe, J., Deller, J., & Pundt, L. (2018). How do refugees use their social capital for successful labour market integration? An exploratory analysis in Germany. Journal of vocational behaviour, 105, 46-61.
“International Migration Statistics,” TurkStat, Available at: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-201933709#:~:text=T%C3%BCrkiye'den%20yurt%20d%C4%B1%C5%9F%C4%B1na%20g%C3%B6%C3%A7,artarak%20330%20bin%20289%20oldu
Kazanoğlu, N. (2023). Göç ve Girişimcilik: Mali Olmayan Müdahalelerin Suriyeli Girişimciler Üzerindeki Etkisi. Ortadoğu Etütleri, 14(2), 207-228.
Kılıçlı Y., & Aygün, M. (2018). KOBİ'lerin Finansman Sorunları ve Çözüm Önerileri: Van Organize Sanayi Bölgesi Üzerine Bir İnceleme. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1).
“KOBİ Snapshot: Türkiye’nin Güney Bölgesindeki Küçük İşletmeler,” Building Markets, Available at: https://buildingmarkets.org/wpcontent/uploads/2021/08/building_markets_syrian_sme_snapshot_Turkey_southern_region_210419.pdf
Shiko, M. (2021). Suriyeli mültecilerin, Türk toplumu ile entegrasyon sürecinde yaşadıkları sorunlar üzerine bir araştırma. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 39-58.
Şimşek, D. (2019). Türkiye'de Suriyeli mülteci entegrasyonu: Zorlukları ve olanakları. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 172-187.
Timuroğlu, M. K., & Çakır, S. (2014). Girişimcilerin yeni bir girişim yapma niyetlerinin risk alma eğilimi ile ilişkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 119-136.
TOBB, 2020. Available at: https://mobil.tobb.org.tr/MansetResimleri/26166-3.pdf.
TÜİK, 2020. Available at: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kucuk-ve-Orta-Buyuklukteki-Girisim-Istatistikleri-2019-37548.
TÜRKONFED, 2021. Available at: https://turkonfed.org/tr/detail/3493/dayanikli-kobiler-guclu-yarinlar-ihtiyac-analizi-raporu.
Üstün, N. (2016). Suriyelilerin Türk İşgücü piyasasına entegrasyonu sorunlar-öneriler. Konya Ticaret Odası Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü Araştırma Raporu. Erişim: https://www.kto.org.tr/d/file/suriyelilerin-turk-isgucu-piyasasina-entegrasyonu,-sorunlar-oneriler---nazli-ustun.pdf.
Valenta, M., & Bunar, N. (2010). State assisted integration: Refugee integration policies in Scandinavian welfare states: The Swedish and Norwegian experience. Journal of refugee studies, 23(4), 463-483.
Waldinger, R., H. Aldrich ve R. Ward (1990). Opportunities, Group Characteristics And Strategies. In R. Waldinger, H. Aldrich and R. Ward (Ed.), Ethnic Entrepreneurs: Immigrant Business in Industrial Societies, London: Sage, 13– 48. https://buildingmarkets.org/sites/default/files/pdm_reports/building_markets_syrian_sme_snapshot_Turkey_southern_region_210419.pdf https://buildingmarkets.org/sites/default/files/pdm_reports/another_side_to_the_story_a_market_assessment_of_syrian_smes_in_Turkey.pdf