Metin YILDIRIM, Ebru ZORKİRİŞÇİ, Muhsin KAR

Turizm ve Ekonomiye Katkısı Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme

Son yarım yüzyıl içerisinde bulundukları ülkeden başka ülkelere çeşitli amaçlarla giden insanların sayısındaki hızlı artiş, gidilen ülkelerde yarattığı kültürel ve ekonomik etkiler sebebiyle araştırmacılar ve politika yapıcıları açısından ilgi odağı haline gelmiştir. Bu bağlamda turizm, gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarını gerçekleştirebilmek için gerekli olan döviz girdisini sağlama, yeni gelir yaratma ve istihdam olanaklarını artırma özelliği ile bir çok ülkede öncelikli sektör haline gelmiştir. Bu makalenin amacı, turizm sektörünün ekonomiye katkısını ele almak, ülkeyi diğer ülkelerle karşılaştırarak bu sektördeki yerini dünya ölçeğinde görmek ve yapılan yatırımları, elde edilen gelirleri ve Türkiye'ye gelen turist sayısını belirleyen etkenleri ekonometrik olarak ortaya koymaktır.

En Empirical Evaluation of the Contribution of Tourism to the Economy

There has been an increasing interest from the researchers and policy makers in economic and cultural effects of the people visiting other countries in an increasing rate during the last half century. In this context, in order to carry out economic development, tourism has become one of the priority sectors which provides for the shortage of foreign exchange, creates new income and increases the employment possibilities in developing countries. The aim of this article is to deal with the contribution of the tourism sector to the economy, to see the place of the country in the world by comparing with the other countries in terms of this sector and to econometrically determine the factors effecting investment, income and the number of tourists coming to Turkey.

PDF

___

AĞAOĞLU, O. K. (1994) Turizm yatırımlarında Kaynak Kullanımı ve Sorunları, Yayın No: 520, Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara.
ALSAY, L. (1993) Yıllar İtibariyle Türk Turizmindeki Gelişmeler ve Doğurduğu Sonuçlar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muhasebe Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
ALTINOK, S. (1998) Turizmin Ekonomideki Yeri ve Turizmin Serbest Bölgesi Uygulamasının Türk Ekonomisine Katkıları, Konya: Selçuk Üniversitesi.
AKKAYA, Ş. ve PAZARLIOĞLU, M. V. (1998) Ekonometri I, 4. Baskı, İzmir: Anadolu Matbacılık.
ARUOBA, Ç. ve ALPAR, C. (1992) Türkiye Ekonomisi Sektörel Gelişmeler, Özyurt Matbaacılık, Ankara.
ASLAN, N. (1997) Uluslararası 0%el Sermaye Akımları: Portföy Yatırımları ve Sıcak Para Hareketleri, 2.Baskı., Türkmen Kitabevi, İstanbul.
ATEŞ, A. (1992) AB Ülkeleri Bizimle Yanşamazlar, İktisat İşletme ve Finans, Cilt:7, No:72.
BARUTÇUGİL, İ. S. (1982) Turizm İşletmeciliği, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Yay. No: 3-018-0061, Bursa.
BERKSOY, T. ve SALTOĞLU, B. (1998) Türkiye Ekonomisinde Sermaye Hareketleri, Mega Ajans Basımevi, İstanbul.
BULUT, E. (2000) Türk Turizminin Dünyadaki Yeri ve Dış Ödemeler Bilançosundaki Etkisi, Gazi Univ. İ.İ.B.F.Dergisi, 3.
ÇAKIR, P. (2001) Turizmin Ekonomiye Katkısı Üzerine Genel Bir Yaklaşım, Anadolu Ünv., İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:XVII, Sayı:1, 377-393.
ÇIMAT, A. ve BAHAR, O. (2003) Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme, Akdeni^ Ünv., İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı:6, 1-18.
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), (1980-1988) Turizm El Kitabı, DPT, Ankara.
DPT, (2003) Development of Tourism in Turkey, DPT, Ankara.
DPT, Temel Ekonomik Göstergeler, (değişik sayıları), DPT, Ankara.
Dünya Turizm Örgütü (DTÖ), Turizm İstatistikleri Yıllığı (1980-2002).
EGELİ, H. A. (1997) Türk Turizminin Gelişimini Etkileyen Faktörler ve Diğer Sektörlerle İlişkisi, Dokuz Eylül Univ., İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 12, Sayi:2, 111-133.
EKİNCİ, Y. ve EKİNCİ, A. (1993) Turizm Amaçlı Yabancı Sermaye Yatırımlarının Türk Ekonomisine Etkileri, Turizm Yıllığı, Ankara.
HAMİTOĞULLARI, B. (1968) Türkiye'de Turizm ve İktisadi Kalkınma, Ankara Ünv., S.B.F. Dergisi, Cilt:XXIII, No:3, 79-131.
İÇÖZ, O. ve KOZAK, M. (1998) Turizm Ekonomisi, Ankara: Turhan Kitapevi.
İLKİN, A. ve DİNÇER, M. Z. (1991) Turizm Kesiminin Türk Ekonomisindeki Yeri ve Önemi, Ankara: TOBB Yay.
İCAR, M. ve İCARA. M. A. (2003) "Türkiye'ye YöneHk Sermaye Hareketleri ve Krizler, Dış Ticaret Dergisi, Temmuz, Yıl:8, Sayı:29, 46-80.
KOZAK, M. vd. (1997) Turizm İlkeler - Kavramlar, 3. Baskı, Ankara:Turhan Kitabevi.
KOZAK, M. (1995) Türkiye'de Turistik Arz İle ilgili Bazı Ekonomik Değişkenlerin Dış Turizm talebi Üzerine Etkisi, TUGEV Dergisi, Sayi:33.
Merkez Bankası, Elektronik Veri Dağıtım Sistem, http://www.tcmb.gov.tr.
OLALI, H. ve TİMUR, A. (1988) Turizm Ekonomisi, İzmir: Ofis Matbaacılık.
ÖZGÜR, H. M. (1993) 2000'li yıllarda Türkiye'nin Lokomotif Sektörü Turizm Olacak, Ekonomik Vizyon, Yıl: 66, Sayı: 3, Mayıs Haziran.
PIRNAR-TAVMERGEN, İ. (1998) Turizmin Ekonomiye Olumlu Etkileri ve Türkiye Örneği, Hafine Dergisi, Ekim, Sayı: 12, 53-66.
ŞAHİN, A. (1990) İktisadi Kalkınmadaki Önemi Rakımından Türkiye'de Turizm Sektöründeki Gelişmelerin Değerlendirilmesi, Ankara: TOBB.
TOBB, (1989) İktisat Raporu 1989, TOBB, Ankara.
TOSKAY, T. (1989) Turizm:Turizm Olayına Genel Yaklaşım, 3. Baskı, Der Yayınları, İstanbul.
TOSUN, C. (1999) An Analysis of the Economic Contribution of Inbound International Tourism in Turkey, Tourism Economics, 5(3), 217-250.
TOSUN, C. (2001) Challenges of Sustainable Tourism Development in the Developing World: The Case of Turkey, Tourism Management, 22, 289-303.
TOSUN, C, TIMOTHY, D. J. ve ÖZTÜRK, Y. (2003) Tourism Growth, National Development and Regional Inequality in Turkey, Journal of Sustainable Tourism, 11(2&3), 133-161.
TUNÇ, A. ve SAÇ, F. (1998) Genel Turizm, Ankara, Detay Yayınevi.
Turizm Bakanlığı, (2002) Turizm İstatistikleri 2001, Mayıs, Turizm Bakanlığı Yatırımlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
Turizm Bakanlığı (2001) Turizm istatistikleri Bülteni, Ankara: Turizm Bakanlığı..
Turizm Bakanlığı, Yatırımlar Veri Tabanı, No: 1991/12.
TURSAB, http://www.tursab.org.tr.
TURSAB, http://www.tursab.org.tr/33.htm
TURSAB, http://www.tursab.org.tr/21.html
UĞURLU, İ. (2002) Dünyada ve Türkiye'de Turist Sayısı ve Turizm Gelirlerinin Yıllara Göre Değişim Oranlan, Turizm BakanlığıYatırımlar Genel Müdürlüğü, İstatistik Araştırma Şubesi, Ankara.
ULUSOY, A. ve KARAKURT, B. (2001) Türkiye'ye Yönelik Sermaye Hareketleri ve Ekonomik Etkileri, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 38 (Ocak), 45-46.
UYGUR, E. (2001) Ekonometri: Yöntem ve Uygulama, Ankara: İmaj Yayıncılık,
VARLIER, O. (2002) Türkiye'de Turizm Yatırımlarının Dünü, Bugünü, Geleceği, II. Turizm Şurası bildirilen, Cilt 1, Ankara.
YARCAN, Ş. (1996) Türkiye'de Turizm ve Uluslararasılaşma, Yayın No: 603, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.