Ceren OĞUZ UYSAL, Sanem ÖZER, Senem ATVUR

5357

NATO ve AB'nin değişen güvenlik stratejilerinin Afganistan örneğinde değerlendirilmesi

NATO ve Avrupa Birliği Soğuk Savaş sonrasında değişen tehditlere karşılık yeni stratejiler geliştirerek, güvenliği yalnızca askeri güçle değil insani, siyasal, ekonomik, toplumsal unsurlarla birlikte, çok boyutlu olarak değerlendirmeye başlamışlardır. Afganistan müdahalesi ve sonrasında oluşturulan uluslararası yardım gücü önemli bir örnek teşkil etmektedir. Bu bağlamda AB ve NATO, birbirini tamamlayacak görev paylaşımı için gerekli araçlara ve tecrübeye sahiptir. Afganistan müdahalesinin başarılı sonuçlar vermesi için iki örgütün işbirliği/diyalog mekanizmalarının güçlendirilmesi gerekmektedir. Böylece, ABD’nin de çoktaraflılığı benimseyerek bölgede daha dengeli bir politika izlemesi sağlanabilir. Türkiye de, hem NATO üyesi hem de AB’ye aday bir ülke olarak Afganistan örneğinde küresel güvenliğe katkı sağlayabilecek konumdadır.

Evaluation of changing security strategies of NATO and EU in Afganistan case

After the end of the Cold War, NATO and the European Union, have developed new strategies in the face of changing threats, and have started to define security not only with military terms but also with humanitarian, political, economic and social factors. Afghanistan intervention and the international assistance force established afterwards, present an important example. Within this context, the EU and NATO have the necessary tools and experience for the distribution of complementary tasks. Cooperation and dialogue mechanisms should be enhanced for the Afghanistan intervention to succeed. By adopting multilateralism, the USA can follow a more balanced policy within the region. Turkey as a NATO member and EU candidate, is in a situation to provide significant contribution to the global security in the Afghanistan case.
PDF

___

  • A Secure Europe in a Better World, European Security Strategy, Brussels, 12 Aralık 2003, (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/78367.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • BAILES, A.J.K. (2008) “The EU and a ‘Better World’: What Role for the European Security and Defence Policy?”, International Affairs, 84(1), 115-130.
  • BEST, A., HANHIMAKI, J.M., MAIOLO, J.A. ve SCHULZE, K.E. (2008) Uluslararası Siyasi Tarih, Yayın Odası, İstanbul.
  • “Bir Yanda Terör Bir Yanda Uyuşturucu ve Afgan Halkının Dramı”, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Websitesi, 30 Mayıs 2007, (http://www.21yyte.org/tr/yazi.aspx?ID=342&kat=27, erişim tarihi: 12.04.2010).
  • Birleşmiş Milletler Binyıl Raporu, 2000, (http://www.un.org/millennium/sg/report/full.htm, erişim tarihi: 12.04.2010).
  • BROWN, C. ve AINLEY, K. (2007), Uluslararası İlişkileri Anlamak, Yayın Odası, İstanbul.
  • Brussels Forum, 27 Mart 2010, (http://www.gmfus.org/brusselsforum/2010/docs/327introandNATOsFuture.doc, erişim tarihi: 03.04.2010).
  • BUHARALI, C. (2009) “Is Turkey Still an Asset for European Security?”, Arvanitopoulos, C (der.) Turkey’s Accession to the European Union içinde, Springer-Verlag, Berlin, 87-93.
  • BUHLER, P. (2006), “Power, Multilateralism and Unilateralism”, Conference The Threat of Chaos and the Promise of Order, University of Chicago, Paris, (http://coursenligne.sciences-po.fr/pierre_buhler/intervention.pdf, erişim tarihi: 13.04.2010).
  • CHRYSSOCHOOU, D. N. (2009) “The ‘Promise’ of the Lisbon Treaty: A Critical Reading”, The Constantinos Karamanlis Institute for Democracy Yearbook 2009, Springer-Verlag, Berlin, 35-40.
  • CIA World Factbook: Afghanistan, (https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html, erişim tarihi: 03.03.2010).
  • Common Foreign and Security Policy for the European Union, (http://ec.europa.eu/external_relations/cfsp/index_en.htm, erişim tarihi: 01.03.2010).
  • Council Conclusions on Afghan Troika, Lüksemburg, 29 Nisan 2008, (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/missionPress/files/Afghanistan%20-%20EN.doc, erişim tarihi:18.02.2010).
  • Council Conclusions on Afghanistan, 26-27 Mayıs 2008, Brüksel, (http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/gena/100631.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • Council Conclusions on ESDP, 17 Kasım 2009, Brüksel, (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/esdp/111787.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • CROWE, R. (2008) “The Treaty of Lisbon: A Revised Legal Framework for the Organisation and Functioning of the European Union”, ERA Forum, 9(2), 163-208.
  • ÇAYHAN, E. (2003) “Towards A European Security and Defense Policy: With or Without Turkey?”, Çarkoğluı, A. ve Rubin, B.(der), Turkey and The European Union içinde, Frank Cass, Oxon.
  • DAALDER, I., GOLDGEIER, J. (2006) “Global NATO”, Foreign Affairs, 85(5), 105-113.
  • ERMAN, A. (2010) “How Turkey can help NATO in Afghanistan”, Christian Science Monitor, 9 Şubat 2010, (http://www.csmonitor.com/Commentary/Opinion/2010/0209/How-Turkey-can-help-NATO-in-Afghanistan, erişim tarihi: 18.02.2010).
  • European Security and Defence Policy: The Civilian Aspects of Crisis Management, Ağustos 2009, (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/090702%20civilian%20aspects %20of%20crisis%20management%20-%20version%203_EN.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • GÖZEN, R. (2006) “NATO: ABD Patentli Savunma Örgütü”, Çalış, Ş., Akgün, B. ve Kutlu, Ö. (der.), Uluslararası Örgütler ve Türkiye içinde, Çizgi Kitabevi, Konya, 173-215.
  • GÜRCANLI, Z. (2010) “Yeni Afganistan stratejisi NATO'nun son şansı”, Hürriyet, 16 Mart 2010, (http://www.hurriyet.com.tr/planet/14116763_p.asp, erişim tarihi:19.03.2010).
  • International Security Assistance Force (ISAF) Websitesi, (http://www.isaf.nato.int/ index.php?lang=en, (erişim tarihi:02.03.2010).
  • International Security Assistance Force (ISAF): Key Facts and Figures, (http://www.isaf.nato.int/images/stories/File/Placemats/20100303%20Placemat.pdf, erişim tarihi:01.04.2010).
  • “Is Europe’s voice in the world stronger with the Treaty of Lisbon?”, (http://europa.eu/lisbon_treaty/faq/index_en.htm#12, erişim tarihi: 01.03.2010).
  • İŞYAR, Ö.G. (2008), “Günümüzde Uluslararası Güvenlik Stratejileri: Kavramsal Çerçeve ve Uygulama”, Gazi Akademik Bakış, 2(3), 1-42.
  • KADDOUS, C. (2008) “Role and Position of the High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy Under the Lisbon Treaty”, Griller, S. ve Ziller, J. (der.) Lisbon Treaty içinde, European Communtiy Studies Association of Austria Publication Series, 205-221.
  • KULOĞLU, A. (2010) “ABD’nin Yeni Afganistan Stratejisi ve Türkiye’nin Durumu”, Ortadoğu Analiz, 2(13), 59-64, (http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2010110_armagan.13.pdf, erişim tarihi: 05.04.2010).
  • Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Basın Bildirisi, 20 Ekim 2009, (http://www.mgk.gov.tr/Turkce/basinbildiri2009/20ekim2009.html, erişim tarihi:02.03.2010)
  • Ministerial Declaration: ESDP Ten Years – Challenges and Opportunities, 17 Kasım 2009, Brüksel, (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/esdp/111262.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • MÜFTÜLER-BAÇ, M. (2006) Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerine Güvenlik Boyutundan Bir Bakış, TESEV Yay., İstanbul.
  • OJANEN, H. (2004) “Baltık, Doğu Avrupa ve Balkanlar’daki Kriz Kaynakları ve Bölgelerinin Avrupa Birliği Güvenliğine Etkileri”, Ödün, N.R. (der.) Türkiye, NATO, Avrupa Birliği Perspektifinden Kriz Bölgelerinin İncelenmesi ve Türkiye’nin Güvenliğine Etkileri içinde, Genel Kurmay Başkanlığı, Ankara, 265-281.
  • OJANEN, H. (2006) “The EU and NATO: Two Competing Models for a Common Defence Policy”, Journal of Common Market Studies, 44(1), 57-76.
  • ORBIE, J. (2008) “A Civilian Power in the World? Instruments and Objectives in European Union External Policies”, Orbie, J. (der.) Europe’s Global Role içinde, Ashgate Publishing, Farnham, 1-33.
  • Prague Summit Declaration, 21 Kasım 2002, (http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_19552.htm, erişim tarihi: 23.02.2010).
  • Report on the Implementation of the European Security Strategy, 11 Aralık 2008, Brüksel, (http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressdata/EN/reports/104630.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • ROI, M.L. ve SMOLYNEC, G. (2008) “End States, Resource Allocation and NATO Strategy in Afghanistan”, Diplomacy and State Craft, 19, 289-320.
  • Security in Afghanistan, International Crisis Group, 09 Aralık 2009, (http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=3071, erişim tarihi: 16.03.2010).
  • SOLANA, J. (2009), Speech at the Afghanistan Conference in The Hague, 31 Mart 2009, (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/discours/107019.pdf, erişim tarihi:18.02.2010).
  • Speech by NATO Secretary General Jaap de Hoop Scheffer at Galatasaray University, 24 Nisan 2004, (http://www.nato.int/docu/speech/2004/ s040429a.htm, erişim tarihi: 05.03.2010).
  • TANGÖR, B. (2008), Avrupa Güvenlik Yönetişimi: Bosna, Kosova ve Makedonya Krizleri, Seçkin Yay., Ankara.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı Websitesi, “Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler: NATO” (http://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?ad66d2ab-64b7-4bc7-b3a1-eb06097f75c7, erişim tarihi: 02.03.2010).
  • The Alliance’s Strategic Concept, 24 Nisan 1999, (http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_27433.htm, erişim tarihi: 25.02.2010).
  • The Istanbul Declaration: Our Security in a New Era, 28 Haziran 2004, (http://www.nato.int/docu/pr/2004/p04-097e.htm, erişim tarihi: 23.02.2010).
  • The Washington Declaration, 23 Nisan 1999, NATO Press Release NAC-S(99)63, (http://www.nato.int/docu/pr/1999/p99-063e.htm, erişim tarihi:26.01.2007)
  • Treaty of Lisbon, (http://www.consilium.europa.eu/showPage.aspx? id=1296&lang=en, erişim tarihi: 03.03.2010).
  • “Türkiye NATO’daki varlığı çok büyük önem taşımakta”, Cumhuriyet, 11 Mart 2010, (http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=121182, erişim tarihi: 12.04.2010).
  • ÜLGER, İ.K. (2002) “Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nın Arka Planı, Oluşumu ve Temel Anlaşmazlık Konuları”, Yinanç, R. ve Taşdemir, H. (der.), Uluslararası Güvenlik Sorunları ve Türkiye içinde, Seçkin Yay., Ankara, 83-114.
  • VAISSE, M. (2001) Les Relations Internationales Depuis 1945, Armand Colin, Paris.
  • VAMVAKAS, P., “NATO and Turkey in Afghanistan and Central Asia: Possibilities and Blind Spots” (2009), Turkish Studies, 10 (1), 57-74.
  • WALKER, J.W. (2007) “NATO’s Litmus Test: Prioritizing Afghanistan”, Journal of Transatlantic Studies, 5(2), 169-178.
  • WALLACE, W. (2005) “Foreign and Security Policy”, Wallace, H., Wallace, W., Pollack, A. (der.) Policy-Making in the European Union içinde, Oxford Univ. Press, New York, 429-456.
  • WHITMAN, R.G. (2004) “NATO, the EU and ESDP: an Emerging Division of Labour?”, Contemporary Security Policy, 25(3), 430-451.
  • YÜCEL, Z. (2007) “Avrupa Birliği’nin Güvenlik Stratejisi ve Türkiye”, Erol, M.S. ve Efegil, E. (der.), Türkiye-AB İlişkileri: Dış Politika ve İç Yapı Sorunsalları içinde, Alp Yayınevi, Ankara, 143-156.
  • ZHUSSIPBEK, G. (2009) “Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nın Tanımı ve Düşünsel Arka Planı”, Uluslararası Hukuk ve Politika, 5(19), 71-88.
Akdeniz İİBF Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-9975
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Akdeniz Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

2001-2008 yıllarında Türkiye'de uygulanan alternatif tarım politikalarının gelir çarpan analizi ve politika önerileri

Celal TAŞDOĞAN, Ahmet ŞAHİNÖZ, Selim ÇAĞATAY

Power to delay: Turkey's EU accession process within the context of a process-driven approach

Hasan Engin ŞENER

NATO ve AB'nin değişen güvenlik stratejilerinin Afganistan örneğinde değerlendirilmesi

Ceren OĞUZ UYSAL, Sanem ÖZER, Senem ATVUR

Antalya Serbest Bölgesi'nde yat üretim kümesinin gelişimi: Kaynaklara dayalı bir analiz

Onur DİRLİK, Fulya SARVAN, Tuğba YENİDOĞAN GÜRÇAYLILAR, Eren DURMUŞ

Birikim ve kriz: Radikal bir yaklaşım

Servet AKYOL