Akademisyenlerin Algıladıkları Yıldırma (Mobbing) Davranışları İle Yöneticilerin Liderlik Davranışları

Bu araştırmayla, akademisyenlerin algıladıkları yıldırma davranışları ile yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada ayrıca akademisyenlerin algıladıkları yıldırma davranışları ve yöneticilerin liderlik davranışlarının çeşitli değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama modelinde ele alınan bu araştırmada veri toplama aracı olarak iki farklı ölçme aracı kullanılmıştır. Bunlardan ilki, akademisyenlerin yıldırma davranışları algılarını ölçmek için Cayvarlı (2013) tarafından kullanılan ve 51 sorudan oluşan yıldırma davranışları ölçeği, ikincisi ise, yöneticilerin liderlik davranışları algılarını ölçmek için Küçük (2008) tarafından yol amaç kuramı yazınından hareketle oluşturulan 17 soruluk liderlik davranışları ölçeğidir. Araştırmadaki verilerin istatistiksel analizinde IBM SPSS 20 versiyonu kullanılmıştır. Grupların karşılaştırmasında bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 2015-2016 yıllarında ARBİS veri tabanına kayıtlı olan akademisyenlerden ölçme araçlarına yanıt veren 1350 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada akademisyenlerin yıldırma davranışları algısı düşük düzeyde çıkmıştır. Akademisyenlerin yöneticilerin liderlik davranışlarına ilişkin verdikleri yanıtlarda ise orta düzeyde liderlik davranışlarını algıladıkları sonucu çıkmıştır. Araştırmanın neticesinde akademisyenlerin algıladıkları yıldırma davranışları ile yöneticilerin liderlik davranışları arasında zayıf düzeyde negatif anlamlı ilişki ortaya çıkmıştır.

The relation between the perception of academics on mobbing behaviors and the leadership behaviors of administrators

The aim of the research is to investigate the relation between the perception of academics on mobbing behaviors and the leadership behaviors of administrators, Research also aimed to determine whether there is a difference according to various variables of mobbing behavior and leadership behaviors of administrators perceived by academics. In this descriptive study, two different measurement tools were used as data collection tools. The first of theseincludes 51 questions and called as 'mobbing behaviors scale' that used by Cayvarlı (2013) in order to measure the perceptions of mobbing behaviors of academics,. The second scale is 'the leadership behaviors scale' consisting of 17 questions derived from the Path and Goal Theory literature review by Küçük (2008), in order to measure the perception of leadership behaviors of administrators. For statistical data analysis in the research IBM SPSS 20 version was used. Independent groups t-test and one-way ANOVA were used to compare the groups. The sample of the study consists of 1350 academics who participated in the survey among the ones registered in ARBIS (Researcher Information System) database in 2015-2016. The perception of mobbing behaviors by the academics measured as low in the research. In the responses of academics to leadership behaviors, it is measured that the perception of leadership behaviors by the academics are moderate. As a result of the research, there was a weak negative correlation between the mobbing behaviors percepted by the academicians and the leadership behaviors of the administrators.

PDF

___

Aktop, N. G. (2006). Anadolu Üniversitesi öğretim elemanlarının duygusal tacize ilişkin görüşleri ve deneyimleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Altınkurt Y. K. (2012). Üniversite çalışanlarının psikolojik yıldırma algıları ile denetim odağı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Cayvarlı, P. E. (2013). Akademisyenlerin üniversitelerdeki psikolojik yıldırmaya ilişkin algılarının incelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile yıldırma arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 77-87.
Cengiz, S. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim tarzlarının öğretmenleri yıldırma (mobbing) düzeyine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Çabuk, Ç. (2010). Sıfıra sıfır, elde var mobbing: İş yaşamının çağdaş hastalığında ilk yardım. Ankara: Elma.
Çelik, V. (2012). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Çögenli, Z. (2010). Üniversitelerde psikolojik şiddet (mobbing) maruziyeti ve akademik personel üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Çögenli, M. Z., Asunakutlu, T. ve Türegün, Z. N. (2017). Gender and mobbing: The case of Turkey. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 109-121.
Daşçı E. ve Cemaloğlu N. (2015). İlköğretim kurumu yöneticilerinin liderlik tarzları ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma (mobbing) arasındaki ilişki. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 129-166.
Davenport, N., Schwartz, R. D. ve Elliott, G. P. (2003). Mobbing işyerinde duygusal taciz. İstanbul: Sistem. Demir, Y. ve Çavuş, M. F. (2009). Yıldırmanın kişisel ve örgütsel etkileri üzerine bir araştırma. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2 (1), 13-23.
Dündar, G., ve Acar, A. B. (2008). İşyerinde psikolojik yıldırmaya (mobbing) maruz kalma sıklığı ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul University Journal of the School of Business, 37 (2), 111-120.
Einarsen S. (2005) The nature, causes and consequences of bullying at work: The Norwegian experience. Perspectives Interdisciplinaires Sur le Travail et la Santé (PISTES), 7 (3), 1-14.
Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta.
Ertürk, M. (2000). İşletmelerde yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta.
Genç, N. (2007). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Seçkin Yayınları.
Gün, H. (2010). Çalışma ortamında psikolojik taciz (mobbing/bullying). Ankara: Lazer Yayınları.
Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karkın, N.(2004). Motivasyon kuramları ışığında kamusal ve özel alanda yöneticilerin liderlik davranışları: Bir literatür analizi denemesi. Türk İdare Dergisi, 445, 43-83.
Kılıç, G. (2006). Eğitim kurumlarında liderlik tarzları ve örgüt kültürünün performans üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Küçük, M. (2008). Eğitim kurumlarında yöneticilerin liderlik davranışlarının örgüt iklimi üzerine ve eğiticilerin performansına etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Leymann, H.(1996). The content and development of mobbing at work. The European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
Orhan, U. (2009). Akademisyenlere uygulanan psikolojik tacizin (mobbing) etkileri: Mustafa Kemal Üniversitesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Salin, D. (2001). Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of two different strategies for measuring bullying. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10 (4), 425-441.
Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). İstanbul: Beta.
WBI Survey (2007). U.S. Workplace bullying survey. Workplace Bullying Institute. Erişim: www.workplacebullying.org adresinden 10 Şubat 2017 tarihinde edinilmiştir.
Yaşar, H. (2015). Akademisyenlerin hizmetkâr liderlik algıları (Harran Üniversitesi örneği). Bozok Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7 (7), 159-170.
Yıldırım, G. (2010). İlköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin okul müdürleri tarafından yıldırma davranışlarına maruz kalma durumları (Yayımlanmamış Doktora Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personal causes of mobbingbullying at work. International Journal of Manpower, 20 (1) 70-85.