İktidar ve İdeoloji Bağlamında Distopyalarda Eğitimin Fonksiyonu: George Orwell'ın 1984 Örneği

George Orwell’ın 1984 adlı distopyası üzerinden iktidar ve ideolojilerin eğitim üzerinde nasıl bir belirleyiciliğe sahip olduğunu göstermek bu çalışmanın asıl amacını oluşturmaktadır. Bunu yaparken iktidar, ideoloji ve eğitim arasındaki karşılıklı ilişkiler ve bu ilişkinin yönü üzerinde durulmuştur. Bir yanda iktidarların hangi yöntemlerle ideolojilerini benimsetmeye çalıştığı belirlenmiş diğer yanda ise bu yöntemlerin günümüzdeki geçerlilikleri sorgulanmış ve bu eğitim sisteminin yaratacağı bireyin hangi niteliklere sahip olacağı vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim, Distopya, İktidar, İdeoloji, Birey

Function of Education in Distopians in the Context of Power and Ideology: 1984 Example of George Orwell

The aim of this study is to show how determination power and ideologies have an impact on education according to George Orwell's 1984 dystopia. While doing that,relationships among determination power, ideology and education were pointed out. On one hand, it was determined how the determination power tried to force its ideology, on the other hand, the reliabilities of those methods in today’s World were questioned and it was also stated what qualities the individual shaped by that education system would have.

Keywords:

Education, Dystopia, Power, İdeology, İndividual,

PDF

___

AĞKAYA, O., “Ütopya ve Distopya: Siyasetin Edebiyat Üzerindeki Etkisi”, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, S. 4/14, Diyarbakır, 2016, s. 23-48.
AKATLI, F., “Ütopyanın Çevresinde”, Ütopya, (Edit.Ali Bülent Kutvan), İndex Yay., İstanbul, 2004, s. 27-31.
ATABEK, N., “Propaganda ve Toplumsal Kontrol”, Dergipark, S. 4, Ankara, 2003, s. 4-12.
AUDI, R., The Cambridge Dictionary of Philosophy Second Edition, Cambridge Universty Press, New York, 1999.
BERLE, A., İktidar, (çev. Nejat Muallimoğlu), Tur Yayınları, İstanbul, 1980.
BİBER, A. ve TURANCI E., “Toplumsal Şeytan Üçgeni: İktidar, Hegemonya ve Propaganda”, Akdeniz İletişim Dergisi, S. 21, Antalya, 2014, s. 28-41. BRADSHAW, B., More on Utopia, Cambridge University Press, England, 1981.
CAMPANELLA, T., Güneş Ülkesi, (çev. Selahattin Bağdatlı), Say Yay., Ankara, 2015.
ÇELİK, Y., “Yöneten-Yönetilen İlişkisinde Sansür”, Pamukkale Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Derg., S. 4, Denizli, 2009, s. 72-87.
ÇÜÇEN, A. K. Vd., Varlık Felsefesi, Ezgi Kitap Evi, Ankara, 2017.
EROĞLU, Ş., Yılmaz Bülent, “Akademisyenlerin Türkiye’de Internet Sansürüne Yönelik Yaklaşımları: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Örneği”, Bilgi Dünyası Derg., S. 16, Ankara, 2015, s. 75-104.
ERSANLI, B. B., İktidar ve Tarih ‘Türkiye’de Resmi Tarih Tezinin Oluşumu, AFA Yay, İstanbul,1992. FOUCAULT, M., Özne ve İktidar, (çev. Işık Ergüden, Osman Akınhay), Ayrıntı Yay., İstanbul, 2016.
FREUD, S., Kitle Psikolojisi, (çev. Kamuran Şipal), Bozak Yayınları, İstanbul, 1975.
GASSET, O., Kitlelerin Ayaklanması, (çev. Koray Karaşahin), Babil Yayınları, İstanbul, 2003.
GÖK, F., “75 Yılda İnsan Yetiştirme Eğitim ve Devlet”, 75 Yılda Eğitim Dergisi, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 1999, s. 1-8.
HEİDEGGER, M., Varlık ve Zaman, (çev. Kaan H. Ökten), Agora Kitaplığı, İstanbul, 2006.
MARDİN, Ş., Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
ORWELL, G., Bin Dokuz yüz Seksen Dört, (çev. Celal Üster), Can Yay., İstanbul, 2014.
PARLA T., Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları, İletişim Yayınları, İstanbul, 1994.
PRASAD, P. and CAPRONİ, P. J., “Critical Theory in The Management Classroom: Engagin Power, İdeology, and Praxis”, Journal of Management Education, Vol. 21, No. 3, 1997, s. 284-291.
PRATKANİS, A. and ARONSON, E., Propaganda Çağı İknanın Gündelik Kullanımı ve Suistimali, (çev. Nagihan Haliloğlu), Paradigma Yay., İstanbul, 2008.
RUSSEL, B., İktidar, (çev. Mete Ergin), Cem Yayın Evi, İstanbul, 1990.
TİMUÇİN, A., Felsefe Sözlüğü, BDS Yay., İstanbul, 1994.
TOPRAKKAYA, A., “Modern Birey Kültü”, Felsefe Dünyası Dergisi, S. 45, Ankara, 2007, s. 42-52.
TURNER, J. A., “Self and Space, Resistanceand Discipline: a Foucauldion Reading of George Orwell’s 1984”, Social and Culturel Geography, V. 5, N. 1, 2004, s. 129-149.
Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, bkz. http://tdkterim.gov.tr/bts/ (20.11.2019)
ULUDAĞ, Z., Eğitim Felsefesi Bir Giriş Denemesi, Nobel Yayınları, Ankara, 2019.
YÜCEDAĞ, İ., “Ütopyalar ve Toplum Sınıflamaları İlişkisi Üzerine”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Ankara, 2011, s. 199-212.