Küreselleşme ve Batı ile entegrasyon döneminde Çağdaş Güney Azerbaycan edebiyatının varlığını muhafaza etmesi çok güzel bir durumdur. Bu anlayışı şekillendiren güç Güneyli yazarların büyük edebî mirasıdır. Son dönemlerde ise dinamik gelişimiyle dikkat çeken bu modern edebiyat, farklı düzlemlerde tartışma konusu olmaktadır. Ancak Çağdaş Güney Azerbaycan edebiyatı mevcut duruma ulaşıncaya kadar beş gelişim aşamasından geçmiştir: Meşrutiyet Dönemi (1906-1911), Hıyabanı Harekâtı Dönemi (1920), 21 Azer Devrimi Milli Hükümet Dönemiİran İslam Devrimi dönemi (1978-1979 yılları) ve Beyaz Devrim dönemi. Şu aşamalardan dördü siyasi, beşinci-Beyaz Devrim dönemi ise edebi düzlemde tezahür etmiştir. Hemin dönemlerde cereyan eden sosyopolitik olayların yansıdığı edebiyat ve söz sanatı da istisnasız olarak bu gelişim aşamalarından geçmek zorunda kalmıştır. Fakat 1960’lı yılllardan itibaren İran’da ve Güney Azerbaycan’da “Şii’r-i Nev” (“Yeni şiir”) harekâtı, Beyaz Şiir-Beyaz Devrim dalgası da kükremiştir ki, söz konusu kültür devrimi bu coğrafi mekânda modernleşme sürecini hızlandırmıştır. Bu incelemede ilk olarak, Güney Azerbaycan edebiyatında Modernleşme aşama-larını, Modernleşmenin Güney Azerbaycan’ın ve hatta İran’ın çağdaş edebiyatı üzerinde bıraktığı izleri ele aldık. Ardından Güney Azerbaycan ve İran’daki siyasi-sosyal olayların edebiyatı nasıl etkilediğini inceledik, Güney edebiyatında modernizm harekâtının-Modernizmin ilk temsilcilerini, onların düşüncelerini tanıttık...

The modern Southern Azerbaijani literature preserves its originality while the integration to the Eastern Europe values and Globalization. The great literary heritage, the power giving birth to this definition created by the Southern Azerbaijani literature splendid figures and the modern literature distinguishing within the last period by its dynamic development is subject of various debate and discussion on the different contexts. It is to be noted that the modern Southern Azerbaijani literature has passed five phases of development until reaching this state. Four of these stages of development – the period of Meshrute (1906-11), the period of movement headed by Khiyabani (1920), the Revolution of 21 Azer – the period of National Government and finally the forth – the period enbracing the Islamic Revolution of Iran of 1978-79 were became apparent on the polytical and the fifth period – the period of White Revolution – on literary context. Naturally, the literature reflecting the social and political events of these periods has obligatorily passed these stages of development too. But, beginning from 1960s, the movement “shiri-no” (modern poetry) in Iran and Southern Azerbaijan, the waves of white poems – the White Revolution were appeared, namely the mentioned cultural revolution strengthened the process of modernization in this geographical space