Covid-19 Pandemisinde Özel Gereksinimli Çocuklar İle Çalışan Öğretmenlerde Sağlık Anksiyetesinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisi

Araştırmada özel gereksinimli çocuklara eğitim veren öğretmenlerin Covid-19 pandemisinde yaşadıkları sağlık anksiyetesinin tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma İstanbul’daki okul öncesi dönemdeki özel gereksinimli çocuklar ile çalışan 123 öğretmen arasında yapılmıştır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Bağımsız Örneklem t-Testi, ANOVA ve Regresyon Analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre özel gereksinimli çocuklar ile çalışan öğretmenlerin Covid-19 sürecinde yaşadığı sağlık anksiyetesinin tükenmişliği anlamlı düzeyde etkilediği belirlenmiştir. Sonuç olarak özel gereksinimli çocuklar ile çalışan öğretmenlerin sağlık anksiyetesi yükseldikçe tükenmişlik düzeyleri de yükselmektedir. Ayrıca özel gereksinimli öğrenciler ile çalışan öğretmenlerin sağlık anksiyetesi ve tükenmişlik ortalamalarının medeni duruma ve yaşa göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ancak eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, Özel Gereksinimli Çocuklar, Sağlık Anksiyetesi, Tükenmişlik, Özel Eğitim Öğretmenleri

The Effect of Health Anxiety on Burnout in Teachers Working with Children with Special Needs in the Covid-19 Pandemic

In the study, it was aimed to examine the effect of health anxiety experienced by teachers who educate children with special needs on their burnout levels during the Covid-19 pandemic. The study was conducted among 123 teachers working with children with special needs in the pre-school period in Istanbul. Personal Information Form, Health Anxiety Scale and Maslach Burnout Scale were used to collect data. Data were analyzed using Independent Sample t-Test, ANOVA and Regression Analysis. According to the findings, it was determined that the health anxiety experienced by teachers working with children with special needs during the Covid-19 process significantly affected burnout. As a result, as the health anxiety of teachers working with children with special needs increases, their burnout levels also increase. In addition, it was determined that the averages of health anxiety and burnout of teachers working with students with special needs showed a significant difference according to marital status and age, but not according to educational status.

Keywords:

Covid-19, Children with Special Needs, Health Anxiety, Burnout, Special Education Teachers,

PDF

___

ARTIRAN, M., A. CEREN, ve ARTIRAN H., “Özel Eğitim Öğretmenlerinde Negatif Düşüncelerin Tükenmişlik Düzeyi ve İş Doyumu ile İlişkisi”, Elementary Education Online, C.18, S.4, 2019.
AYDEMİR, H., DİKEN, İ. H., YIKMIŞ, A., AKSOY, V., ve ÖZOKÇU, O., “Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 15, 2015, s. 68-86.
AYDEMİR, Ö., KIRPINAR, I., SATI, T., UYKUR, B., ve CENGISIZ, C. “Sağlık Anksiyetesi Ölçeği'nin Türkçe için Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması”. Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, C.50, S.4, 2013.
BOZKURT, A., ve SHARMA, R. C. “Emergency remote teaching in a time of global crisis due to Corona Virus pandemic”, Asian Journal of Distance Education, C.15, S.1, 2020, s.1-6.
BUDAK, S. Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 2000, s. 666-778.
ÇELMEÇE, N., & MENEKAY, M., “The Effect of Stress, Anxiety and Burnout Levels of Healthcare Professionals Caring for COVID-19 Patients on Their Quality of Life”, Frontiers in Psychology, C.11, 2020, s.3329.
EKIZ, T., ILIMAN, E., & DÖNMEZ, E., “Bireylerin Sağlik Anksiyetesi Düzeyleri İle Covid-19 Salgını Kontrol Algısının Karşılaştırılması”, Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, C. 6, S.1, 2020, s.139-154.
ERGİN, C. “Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, Ankara 1992
ERSOY, K., ALTIN, B., SARIKAYA, B. B. ve ÖZKARDAŞ, O. G., “The Comparison of impact of health anxiety on dispositional hope and psychological well-Being of mothers who have children diagnosed with autism and mothers who have normal children, in Covid-19 Pandemic”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, C 9, S.2, 2020, s.117-126.
ERTÜRK, M. “Özel ve devlet okullarında çalışan okul öncesi öğretmenlerin demografik değişkenlere bağlı olarak mesleki tükenmişlik ve anksiyete düzeylerinin karşılaştırılması” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012.
GUPTA, A., ve GOPLANİ, M., “Impact of COVID-19 on Educational Institution in India”, Purakala Journal U (CARE Listed), C.31, S.21, 2020.
HONİGSBAUM M., “Historical keyword Pandemic”, The Lancet, 2009, s.373.
ÖZDELİKARA A. ,AĞAÇDİKEN S., ve MUMCU, N. “Hemşirelik Öğrencilerinde Sağlık Algısı, Sağlık Anksiyetesi ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, Bakırköy Tıp Dergisi, C.14, 2018, s.275-282.
ÖZER, M. “Türkiye’de COVID-19 Salgını Sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Atılan Politika Adımları Educational Policy Actions by the Ministry of National Education in the times of COVID-19”, Kastamonu Education Journal, C.28, S.3, 2020, s.1124-1129
TUNÇ, S., & ÖZKARDAŞ, O. G., “Otizmli Çocuğu Olan Annelerde Algılanan Sosyal Desteğin Anksiyete ve Ebeveyn Tükenmişliği Üzerindeki Etkisi”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, C.9, S.4, 2020, s.247-253.
SAATÇİ, E., “COVID-19 Pandemisi ve sağlık çalışanları: Yaşatmak mı yaşamak mı?”, Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, C.24, S.3, 2020, s.153-166.
SALTÜRK, A., ve GÜNGÖR, C. “Üniversite Öğrencilerinin Gözünden Covıd-19 Pandemisinde Uzaktan Eğitime Geçiş Deneyimi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 2020 s.137-174.
SEARS F.S., URIZAR JR, GG, ve EVANS, GD, “Examining a stress-coping model of burnout and depression in extension agents”, Journal of Occupational Health Psychology, C.5, S.1, 2000, s.56.
YAZICIOĞLU, Y., ve ERDOĞAN, S. “SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri”, Detay Yayıncılık, 2014.