İran'ın Bölgesel Güvenlik Stratejisi: Bir Güç Döngüsünün Değerlendirilmesi

Bu çalışmada 1979 sonrası İran’ın bölgesel güvenlik stratejisi değerlendirilmektedir. Güvenlik kaygısı, Devrim sonrası İran’ın dış politikası, ekonomi sistemi ve askeri planlamasında anahtar bir rol oynamaktadır. Humeyni yönetimi, rejimin güvenliğini tesis etmek için asimetrik güç unsurlarını etkin şekilde kullanmıştır. Söz konusu unsurlar, dış politikada geleneksel askeri kapasitesinin ötesinde nüfuz alanı inşa etmiştir. Bu nedenle Tahran yönetiminin Devrim sonrası güvenlik sorununa geliştirdiği çözümü ortaya koymak, beklenen krizlere nasıl cevap verebileceğini değerlendirmek açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler:

güvenlik, vekil, propaganda, ittifak

___

  • Al-Smadi, Fatima, Analysis: Hamas, Islamic Jihad Redefining Relations with Iran, Report, Al Jazeera Centre for Studies, 20.09.2015, http://studies.aljazeera.net/mritems/Documents/2015/9/20/20159209628837734Hamas.pdf (25.07.2018).Alloul, Jaafar, The ‘Shi’a Crescent’ Theory, 2011 https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/786/448/RUG01-001786448_2012_0001_AC.pdf (12.05.2018).Annual Report on Military Power of Iran, April 2012, https://fas.org/man/eprint/dod-iran.pdf (21.07.2018).Barzegar, Kayhan, Abdolrasool Divsallar, Political Rationality in Iranian Foreign Policy, ernational Affairs The Washington Quarterly, Vol. 40, No. 1, 2017, pp. 39–53.Dolatabadi, Bagheri, Ali, Rouhollah Zarei, The Future of Uran-China Relations: An Alliance or Pure Cooperation? Comparative Politics, Russia, Vol.9, No. 1, 2018, pp. 60-73.Ehteshami, Anoushiravan, Raymond A. Hinnebusch., Syria and Iran Middle Powers in a Penetrated Regional System, New York, Routledge, 2002.Abrahamian, Ervand. Modern İran Tarihi, (çev), Dilek Şendil, İstanbul, İş Bankası Yayınları, 2008.Ekinci, Celalifer, Arzu, İran Nükleer Krizi, Ankara, USAK Yayınları, 2009.Eisenstadt, Michael, Iran after Sanctions: Military Procurement and Force-Structure Decisions, The International Institute for Strategic Studies, https://www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/opeds/Eisenstadt20171219-IISS-chapter.pdf (12.06.2108).Holokost Karikatürlerine İsrail’den Sert Tepki, Deutsche Welle, 16.05.2016 https://www.dw.com/tr/holokost-karikat%C3%BCrlerine-israilden-sert-tepki/a-19259912 (10.06.2108).Kamrava, Mehran, Houchang Hassan-Yari, Suspended Equilibrium in the Iranian Political System, The Muslim World, Volume 94, 2004, pp. 495-525. https://pdfs.semanticscholar.org/9759/03e4cd33f02694cc54584e88b84f8cd257e9.pdf (21.07.2018).Katzman, Kenneth, Iran’s Foreign and Defense Policies, May 23 2018, https://fas.org/sgp/crs/mideast/R44017.pdf (12.06.2018).Kaye, Dassa Dalia, Alireza Nader, Parisa Roshan, Israel and Iran, The RAND Corporation, Santa Monica, 2011.Konukcu, Yasemin, Küresel Hegemonya ve Güç Dengeleri Bağlamında ABD-İran İlişkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü, 2018.Leverett, Flynt, Hillary Mann Leverett, The United States, Iran and the Middle East’s New ‘‘Cold War’’ The International Spectator, Vol. 45, No. 1, 2010, pp. 75–87.Lucic Ante, Hezbollah: An Iranian Project?, National Security and the Future, Vol 1, No, 10, 2009, pp77-88.Manni, F. Nathaniel, Iran’s Proxies: State Sponsored Terrorism in the Middle East, Global Security Studies, Volume 3, Issue 3, 2012, ss. 34-45.Mansfield, Peter, Ortadoğu Tarihi, (çev.) Ümit Hüsrev Yolsal, İstanbul, Say Yayınları, 2011.Matthew Levitt, Hizballah and the Qods Force in Iran’s Shadow War with the West, 2013, https://www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/pubs/PolicyFocus123.pdf (12.07.2018).Mcinnis, J. Matthew. Iranian Deterrence Strategy and Use of Proxies, 29.11.2016. https://www.foreign.senate.gov/imo/media/doc/112916_McInnis_Testimony.pdf (12.07.2018).Mearsheimer, John, Stephen M. Walt, The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy, New York: Farrar, Straus and Giroux, 2007.Mohammadi, Majid, Iranian Holocaust Cartoon Competitions and Exhibitions: Goals, Sponsors, and Themes, 11.05.2106. https://www.ushmm.org/m/pdfs/PoliticalAnalysisEnglishFINAL.pdf (11.07.2018).Ostovar, Afshon, Sectarian Dilemmas in Iranian Foreign Policy: When Strategy and Identity Poltics Collde, Washington, Carnegie Endowment for International Peace Publications Department, 2016, Özkan, Behlül, Soğuk Savaş Sonrası Amerikan Dış Politikası, Stratejik Araştırmalar, sayı 9, no, 16, 2011, ss.52-91. Schahgaldian, B. Nikola, The Iranian Military Under the Islamic Republic, RAND Corporation, Santa Monica,1987.The Constitution of the Islamic Republic of Iran, http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ir/ir001en.pdf (11.05.2018).Tiedeman, Anna, Islamic Republic of Iran Broadcasting: Public Diplomacy or Propaganda?, http://fletcher.tufts.edu/~/media/Fletcher/Microsites/al%20Nakhlah/archives/pdfs/tiedeman.pdf (20.06.2018).Tzemprin, Athina, Ugoslav Jozic, Hernry Lambare, The Middle East Cold War: Iran-Saudi Arabia and the Way Ahead, Croatian Political Science Review, Vol. 52, No. 4-5, 2015, pp. 187-202.Wuthnow, Joel, Posing Problems Without an Alliance: China-Iran Relations after the Nuclear Deal, http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/1004293.pdf (11.06.2018).