Öz
Veganlık günümüzde yemek kültürü ve toplumsal
hareketler açısından önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Veganlık yalnızca bir
beslenme biçimi değil ayrıca hayvansal hiçbir ürünün kullanılmaması etrafında
şekillenen bir yaşam biçimidir. Veganlık, yemeğin anlamı, yemeğin toplumsal
boyutu ve insan-doğa ilişkisi konusunda farklı bir bakış açısını yansıttığı
için yemek sosyolojisi açısından zengin bir olgudur. Bunun yanında veganlık, kişilerin ve
grupların aidiyetlerini şekillendiren bir kimlik unsuru olarak da sosyolojinin
farklı alt disiplinlerinin ilgisini çekmektedir. Bu çalışma, veganlığın bir
kimlik unsuru olarak şekillenmesi sürecini betimlemeyi amaçlamaktadır. Bu betimleme çabası içerisinde, vegan olma
kararının alınması ve vegan olmanın sürdürülmesi süreçlerinde kişilerin
kurdukları anlatılara ve dikkat çektikleri unsurlara odaklanılmıştır. Ayrıca
katılımcıların vegan olmayan diğer kişilerle kurdukları iletişim ve literatürde
kimlik kurulumunda önemli olduğu belirtilen ‘öteki’ kurgusunun nasıl
oluşturulduğu da çalışmanın dikkat çektiği unsurlar arasındadır. Saha
araştırmasında elde edilen veriler, veganlığın tek ve homojen bir kimlik
olmadığına, veganlığın farklı görünümlerinin ve kişiler için farklı tanımlarının
olduğuna işaret etmektedir. Bu çeşitliliğe rağmen, vegan olma kararının
alınmasında ve veganlık pratiklerinde birkaç ana hat üzerinden benzerliklerin
yakalanabildiği görülmüştür.
___
Abolisyonist Vegan Hareket. (2018). Erişim adresi: https://abolisyonistveganhareket.org/.
Adams, C. J. (2010). Why feminist-vegan now?. Feminism & Psychology, 20(3), ss. 302-317.
Adams, C. J. (2013). Etin Cinsel Politikası: Feminist-Vejetaryen Eleştirel Kuram (Çev. G. Tezcan ve M. E. Boyacıoğlu). İstanbul: Ayrıntı.
Barnard, N. D. (2018). Peynir Tuzağı (Çev. S. Ç. Mellor). İstanbul: Yabancı.
Beardsworth, A. ve Keil, T. (2011). Yemek Sosyolojisi: Yemek ve Toplum Çalışmasına bir Davet (Çev. A. Dede). Ankara: Phoenix.
Beşirli, H. (2017). Yemek Soyolojisi: Yiyeceklere ve Mutfağa Sosyolojik Bakış. Ankara: Phoenix.
Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası. Ankara: Aşina Kitaplar.
Crenshaw, K. (1989). Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory and Antiracist Politics. University of Chicago Legal Forum, 1989/1(8), 139-167.
Esgin, A. (2018). Gündelik Hayat Sosyolojisi: Tarihsel Süreç ve Temel İlkeler. A. Esgin ve G. Çeğin (Editörler), Gündelik Hayat Sosyolojisi içinde (13-34). Ankara: Phoenix.
Euronews. (2019). İngiltere'de vegan sayısı 3,5 milyona yükseldi: Nüfusun yüzde 7'si artık hayvansal ürün tüketmiyor. Euronews, 18 Şubat 2019. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2019/02/18/ingiltere-de-vegan-sayisi-yukseldi-nufusun-yuzde- 7-si-artik-hayvansal-urun-tuketmiyor.
Fieldhouse, P. (1996). Food and Nutrition, Customs and Culture. London Chapman and Hall.
Isenbugel, E. ve Sieferle, E. (1984). Atın Tarihi (Çev. M. Boynudelik). Tarih ve Toplum, 1(6), 40-58.
Kayaer, M. (2013). Çevre ve Etik Yaklaşımlar. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(2), ss.62-76.
Özerkmen, N. (2002). İnsan Merkezli Çevre Anlayışından Doğa Merkezli Çevre Anlayışına. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 42(1-2), ss.167-185.
Sanday, P. R. (1994). Female Power and Male Dominance: On the Origins of Sexual Inequality. Cambridge: Cambridge University Press.
Tunçay Son, G. Y. ve Bulut, M. (2016). Yaşam Tarzı olarak Vegan ve Vejetaryenlik. International Journal of Human Sciences, 13(1), ss. 830-843.
Vegan Outreach. (2019). 18 Şubat 2019, Erişim adresi: https://veganoutreach.org/why-vegan/.