Meryem SARIKÖSE

RAPÇİ DÜNYALARI: KOLEKTİF EYLEMİN YALNIZ İCRASI

Bu çalışma Türkiye’de rap müziğin üretim sürecine odaklanmaktadır. Popüler müzik konumunu güncelleyen rap yalnızca icracının değil; aynı zamanda düzenleyicinin, yapımcının, dinleyicinin vb. üyelerin de ürünüdür. Dolayısıyla kaçınılmaz olarak bir sanat dünyası inşa edilir ve bu sanat dünyasını sürdürme taktikleri izlenir. Bu nedenle çalışmada rapin üretim sürecindeki sanat dünyaları açığa çıkartılmaya çalışılmış, popüler kültüre eklemlenmesiyle bu dünyadaki değişimlere odaklanılmıştır. Rapin ortaklaşa inşasını keşfetmek üzere üçü kadın, on ikisi erkek olmak üzere toplamda on beş rap icracısı, dağıtıcısı ve düzenleyicisi ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırma neticesinde rape isyan, öfke, muhaliflik, gerçeklik anlamları atfedildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu ortak anlamlandırmalar vasıtasıyla rap bir gençlik altkültürüne işaret etmiştir. Dolayısıyla rapçiler öncülüğünde; gündelik yaşam pratiklerinin, belirli nesneler ve duyguların yeniden kurgulandığı ortaya çıkmıştır. Ancak rapin popüler kültüre eklemlenmesiyle birlikte; altkültürün muhalif tavrı yumuşamış, kültür içerisindeki cemaatleşmeler mikro cemaatlere bölünmüş, dinleyici-müzisyen/ müzisyen-müzisyen gerilimleri giderek şiddetlenmiştir. Neticede rapçilerin tek başına sürdürüyor göründüğü icra eylemi, perde arkasında bir dizi sosyal, kültürel, toplumsal süreçleri barındırdığı sonucuna ulaştırmış; toplumsal yaşamın diğer aktör ve ögeleri rapin sanat dünyasında bütünleştirici rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sanat Dünyaları, Sanat Alanları, Altkültür, Gençlik, Rap Müzik

RAPPER WORLDS: SOLO PERFORMANCE OF COLLECTIVE ACTION

This study focuses on the production process of rap music in Turkey. Updating the popular music position, rap is the product of not only the performer, but also the organizer, producer, listener, etc. Therefore, inevitably an art world is built and tactics are followed to maintain this world. Hence, in this study, the art worlds in the production process of rap were tried to be revealed and the changes in this world were focused on with its articulation to popular culture. In order to explore the collaborative structure of rap, in-depth interviews were conducted with a total of fifteen rap performers, distributors, and organizers, of whom three were women and twelve were men, as they were rap music's experiencers, listeners, and performers. As a result of the research, it was concluded that the meanings of rebellion, anger, opposition, and reality were attributed to rap. Through these common meanings, rap pointed to a youth subculture, and under the leadership of rappers, it emerged that daily life practices, certain objects, and emotions were fictionalized. However, with the articulation of rap into popular culture, the oppositional attitude of the subculture softened, the communities within the culture were divided into micro-communities, and the tensions between the listener and musician, musician and musician intensified. In conclusion, the performance act, which rappers seem to maintain alone, led to the outcome that there was a series of social, cultural, and societal processes behind the scenes; other actors and elements of social life played an integrating role in the art world of rap.

Keywords:

Art Worlds, Art Field, Subculture, Youth, Rap Music,

PDF

___

Adorno, T. W. (2001). The Culture Industry: Selected Essays on Mass Culture. New York: Routledge.
Adorno, T. W. (2019). Müzik Yazıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Akay, A., Fırat, D., Kutlukan, M., & Göktürk, P. (1995). İstanbul'da Rock Hayatı: Sosyolojik Bir Bakış. İstanbul: Bağlam Yayıncılık. Aktulum, K. (2017). Müzik ve Metinlerarasılık: Müziklerarası/Göstergelerarası Etkileşimler ve Aktarımlar. Konya: Çizgi Kitabevi.
Arıcan, T. (2021). Türkçe Rap’in Dönüşüm Evrelerinde Geçişkenlikler: Direniş, Marjinalleşme ve Tarz. Eurasian Journal of Music and Dance, 18, 53-69.
Becker, H. S. (1951). The Professional Dance Musician and His Audience. American Journal of Sociology, 57, 136-144.
Becker, H. S. (1974). Art As Collective Action. American Sociological Review, 39(6), 767-776.
Becker, H. S. (1976). Art Worlds and Social Types. American Behavioral Scientist, 19(6), 703-718.
Becker, H. S. (2008). Art Worlds. University of California Press.
Becker, H. S. (2019). Hariciler (Outsiders) Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması. Ankara: Heretik Yayınları.
Bennett, A. (1999). Subcultures or Neo-tribes? Rethinking the Relationship Between Youth, Style and Musical Taste. Sociology, 33(3), 599-617.
Bonnette, L. M. (2015). Pulse of the People: Political Rap Music and Black Politics. University of Pennsylvania Press.
Bottero, W., & Crossley, N. (2011). Worlds, Fields, and Networks: Becker, Bourdieu and the Structures of Social Relations. Cultural Sociology, 5(1), 99-119.
Bourdieu, P. (1993). The Field of Cultural Production: Essays on Art and Literature. Columbia University Press.
Bourdieu, P. (2016). Sosyoloji Meseleleri. (L. Ünsaldı, B. Çetin, Dü, A. Sümer, M. Gültekin, F. Öztürk, & B. Uçar, Çev.) Ankara: Heretik Yayın.
Böke, K. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
Brown, A., O'Connor, J., & Cohen, S. (2000). Local Music Policies within a Global Music Industry: Cultural Quarters in Manchester and Sheffield. Geoforum, 31(4), 437-451.
Calap, C., & Çebi, E. (2020). Social Media in Terms of Youth’s Socialization and Loneliness Experiences: Case of Karadeniz Technical University. İMGELEM, 4(7), 439-467.
Caldwell, D. L. (2008). Affiliating with Rap Music: Political Rap or Gangsta Rap? Novitas Royal, 2(1), 13-27.
Danko, D. (2017). Sanat Sosyolojisi. (N. Z. Arslanoğlu, Çev.) Ankara: Hece Yayınları.
Darmon, I. (2015). Weber on music: Approaching music as a dynamic domain of action and experience. Cultural Sociology, 9(1), 20-37.
DeNora, T. (2000). Music in Everyday Life. Cambridge: Cambridge University Press.
Durkheim, E. (2014). Toplumsal İşbölümü. İstanbul: Cem Yayınevi.
Erol, A. (2017). Popüler Müziği Anlamak: Kültürel Kimlik Bağlamında Popüler Müzikte Anlam. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Faulkner, R. R. (1973a). Career Concerns and Mobility Motivations of Orchestra Musicians. The Sociological Quarterly , 334-349.
Faulkner, R. R. (1973b). Orchestra Interaction: Some Features of Communication and Authority in an Artistic Organization. The Sociological Quarterly , 147-157.
Frederickson, J., & Rooney, J. F. (1988). The Free-Lance Musician as a Type of Non-Person: An Extension of the Concept of Non-Personhood. The Sociological Quarterly, 29(2), 221-239.
Fuentene, E. (2007). The "New Sociology of Art": Put in Art Back into Social Science Approaches to the Arts. Cultural Sociology, 1(3), 409-425.
Furlong, A., & Cartmel, F. (2007). Young People and Social Change: New Perspectives. McGraw-Hill/Open University Press.
Gottlieb, D., & Heinsohn Lienhard, A. (1973). Sociology and Youth. The Sociological Quarterly, 14(2), 249-270.
Greene, J. S. (2008). Beyond Money, Cars, and Woman Examing Black Masculinity in Hip Hop Culture. UK: Cambridge Scholars Publishing.
Güney, S. (2015). Zor İsimli Çocuklar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Güven, U. Z. (2017). Popüler Kültür ve Senfonik Müzik Karşılaşması: 2000'li Yıllarda Bir Sınıfsal Gösterge ve Pazarlama Mekanizması Olarak "Popüler Klasik Müzik". Sosyoloji Dergisi, 36, 131-156.
Güven, U. Z. (2020). Hoping for the Best, Preparing for the Worst: A Sociological Study on Being a Musician in Turkey. Journal of Economy Culture and Society, Supp(1), 139-155.
Halbwachs, M. (2019). Kolektif Bellek. (Z. Karagöz, Çev.) İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Heath, J., & Potter, A. (2012). İsyan Pazarlanıyor: Kültür Niçin Parazitlenemez? (T. Tosun, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Hebdige, D. (2004). Altkültür: Tarzın Anlamı. İstanbul: Babil Yayınları.
Hennion, A. (2001). Music Lovers. Taste as Performance. Theory, Culture, Society, 18(5), 1-22.
Isoke, Z. (2013). Urban Black Women and Politics of Resistance. London: Palgrave Macmillan.
Jenks, C. (2007). Alt Kültür: Toplumsalın Parçalanışı. (N. Demirkol, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Martin, P. J. (2006). Musicians’ Worlds: Music-Making as a Collaborative Activity. Symbolic Interaction, 29(1), 95-107.
Maanen, H. V. (2009). How to Study Art Worlds: On the Societal Functioning of Aesthetic Values, Amsterdam University Press.
Nakiboğlu, M. (2020). Hip Hop Kültürü: Küçük İstanbul Kreuzberg ve 36 Boys. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
Neuman, L. W. (2016). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Ankara: Yayın Odası.
Peterson, R. A., & White, H. G. (1979). The Simplex Located in Art Worlds. Urban Life, 7(4), 411-439.
Price, E. G. (2006). Hip Hop Culture. USA: ABC-CLIO.
Riesman, D. (1950). Listening to Popular Music. American Quarterly, 2(4), 359-371.
Schtüz, A. (1951). Making Music Together: A Study in Social Relationship. Social Research, 18(1), 76-97.
Şahin, C. (2005). Türkiye'de Gençliğin Toplumsal Kimliği ve Popüler Tüketim Kültürü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 157-181.
Turley, A. C. (2001). Max Weber and the Sociology of Music. Sociological Forum, 16(4), 633-653.
Vito, C. (2019). The Values of Independent Hip-Hop in the Post-Golden Era: Hip Hop's Rebels. USA: Palgrave Macmillan.
Watkins, C. S. (2005). Hip Hop Matters: Politics, Pop Culture and The Struggle for the Soul of a Movement. ABD: Beacon Press.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.