Ahmet GÜVEN, Çetin KAPLAN, Yavuz ACUNGİL

TÜRKİYE’DE ÖZEL VE KAMU ÜNİVERSİTELERİNDE ÇALIŞAN AKADEMİSYENLERİN MOBBİNG ALGISI

Mobbing kavramı, iş hayatında etkileri iş yaşamının dışına taşan önemli bir sorun kaynağıdır. Kamu ve özel birçok örgütü derinden etkileyen mobbing sorunsalı Türkiye’de özel ve kamu üniversitelerinde görev yapan personel tarafından nasıl algılandığı bu çalışmanın öncelikli amacını oluşturmaktadır. Üniversite çalışanlarının mobbing konusundaki düşünceleri diğer kamu ve özel örgütlere göre daha demokratik ve özgür düşüncenin ön planda olduğu bu kurumların mobbing olgusu karşısındaki konumunun incelenmesini gerekli kılmaktadır. Bu kapsamda hazırlanan çalışmada Türkiye genelinde özel ve kamu üniversitelerinde çalışan akademik personele tesadüfi olarak e-mail olarak gönderilen anketlerden sağlıklı bir şekilde geri dönen 442 adet anket üzerinden Spss programından faydalanılarak akademik personelin mobbing konusunda genel ve kurumsal algılarını saptamaya yönelik Ki kare ve Frekans analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda akademik ortamda yüksek oranda mobbing olduğu ve kadın akademisyenlerin erkek akademisyenlere göre daha fala mobbingin etkisi altında kaldığı tespit edilmiştir. Yine yapılan analizler Türkiye’de görev yapan akademisyenlerin mobbing olgusu konusunda rahatsız olduklarını, bu rahatsızlığın hem özel hem kamu üniversitelerinde çalışan akademik personelin unvanları açısından da her düzeyde akademik personeli kapsadığını sonucunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler:

Mobbing, akademik personel, personel algısı, üniversiteler

PDF

___

AKPINAR, E.N (2015). “Üniversitede Araştırma Görevlilerinin Duygusal Tacize (Mobbing) Yönelik Algılarının Demografik Özelliklere Göre Analizi”. Current Research in Education, 1(2): 89-100.
ALTUN, M., SAYER, A., ve BARUTÇU, A. (2013). “Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kararları Işığında Kamuda Görülen Etik Dışı Davranışlar Ve Yolsuzluklar”. Journal of Turkish Court of Accounts/Sayistay Dergisi, (91).
ALTUNIŞIK, R, COŞKUN, R., BAYRAKTAROĞLU, S. ve YILDIRIM, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, SPSS Uygulamalı. Sakarya Yayıncılık, 6. Baskı, Sakarya.
BEDÜK, A. ve YILDIZ, E. (2016). “Mobbing (Psikolojik Şiddet) Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Hastane Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama”. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 18 (31): 77-87,
CELEP, C., ve KONAKLI, T. (2013). “Öğretim Elemanlarının Yıldırma Yaşantıları: Nedenleri, Sonuçları Ve Çözüm Önerileri”. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1): 175-199.
ÇAMUROGLU, M. I., ve POUSSARD, J. M. (2017). “Psikolojik Taciz: Türkiye Genelinde Bir Arastirma/Mobbing in Turkey”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(624): 53.
ÇEVİRME, A. (2017). “Önlenebilir Bir Halk Sağlığı Sorunu: İşyerlerinde Mobbing ve Sonuçları (The Preventable Public Health Problem: Mobbing and results At Workplaces)”. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 20(3): 217-224.
ÇÖGENLİ, Z. (2010). “Üniversitelerde Psikolojik Fliddet (Mobbing) Maruziyeti Ve Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama.” Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
ÇÖL, S. Ö. (2008). “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum,107-134.
DEMİR, N. (2017). “Kadın Akademisyenlerin Mobbing Algısının Örgüte Bağlılık Üzerine Etkisi”. In Proceedings of 2 nd International Conference on Scientific Cooperation for the Future in the Economics and Administrative Sciences.
DEMİRCİ, M. K. ve BÜYÜK, K. (2010). Mobbing; Duygusal Taciz, Başkalarının Mutsuzluğu Üzerinden İşin Kolaycılığına Kaçma. Örgütsel Davranışta Güncel Konular, Ekin Yayınları, Bursa.
ERDEM, M.R. ve PARLAK, B. (2010). “Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 88(1): 261- 286.
ETYEMEZ, H. (2013). 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı. Özgür Matbaacılık, Ankara.
GÖKÇE, A. T. (2008). Mobbing: İş yerinde Yıldırma Nedenleri ve Başa Çıkma Yöntemleri. Pegem Yayınları, Öncü Basımevi, Ankara.
GÜVEYİ, Ü. (2013).“Memur Disiplin Hukukunda Mobbing”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(2): 1455-1481.
HACICAFEROĞLU, S. (2013). “Ortaöğretimde Çalışan Branş Öğretmenlerinin Yıldırma (Mobbing) Davranışlarına Uğrama Düzeyleri İle Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3).
http://mobbing.gazi.edu.tr/posts/view/title/mobbing-nedir-37863, (10.08.2015).
https://istatistik.yok.gov.tr/, (20.03.2017).
https://www.tbmm.gov.tr, İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu, (20.08. 2015).
https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/.../komisyon_rapor_no_6.pdf,(06. 11. 2015).
İBİCİOĞLU, H., ÇİFTÇİ, M. ve SEHER D. (2009). “Örgütlerde Yıldırma (Mobbing): Kamu Sektöründe Bir İnceleme”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 25-58.
KARAHAN, G. (2016). “Mobbing Problemi'nin Akademik Çalışanlar Ve Sosyal Hayatları Üzerindeki Etkileri: Sözleşme Sorunu”, (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
KARCIOĞLU, F. ve ÇELİK, Ü.H. (2012). “Mobbing (Yıldırma) Ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1): 59-75.
KAYACI, Ü. (2014). “Akademik Ortamlarda Psikolojik Şiddet (Mobbing) Ve Yılmazlık”. Journal of Turkish Educational Sciences, 12(2). KAYGIN, E. ve ATAY, M. (2014). “Mobbingin Örgütsel Güven Ve Örgütsel Sessizliğe Etkisi-Kamu Kurumunda Bir Uygulama”. Çukurova Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2).
KIREL, Ç. (2008). Örgütlerde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Yönetimi, Eskişehir Üniversitesi Yayınları Nu: 1806, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Yayınları No: 206, Eskişehir.
KIŞ, A. (2016). “Öğretmenlerin Okulda Karşılaştıkları Yıldırmaya (Mobbing) İlişkin Medeni Durumun Etkisi: Bir Meta-Analiz”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (2): 463-478
LEYMANN, H. (1990). “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces”. Violence and Victims, 5, 119-126.
LEYMANN, H. (1996).“The Content and Development of Bullying at Work”, Euoropan Journal of Work and Organizational Psychology, 165,170-173.
LEYMANN, H. (a) (2015). The Mobbing Encyclopaedia, Bullying; histleblowing;Some Historical Notes:Research and the Term Mobbing, http://www.leymann.se/English/11120E.HTM,, (26.08. 2015).
LEYMANN, H. (b) (2015). The Mobbing Encyclopaedia Bullying; Whistleblowing Introduction to the concept of mobbing; http://www.Leymannn.se/English/11110E.HTM, (30.08.2015).
OZAN, G. (2015). http://www.fvcpsikiyatri.com/makaleler, (10.08.2015).
ÖZKUL, B. ve ÇARIKÇI, İ.H. (2010). “Mobbing ve Türk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 481-499.
ÖZTÜRK, M., ve ŞAHBUDAK, E. (2017). “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbıng) Ve İş Doyumu: Cumhuriyet Üniversitesindeki Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Çalışma”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(2): 200-228.
PRANJİĆ, N.,M.BİLİĆ, L., BEGANLİĆ, A., and MUSTAJBEGOVİĆ, J. (2006). “Mobbing, Stress, And Work Ability Index Among Physicians in Bosnia And Herzegovina: Survey Study”, Croatian Medical Journal, 47(5): 750-758.
REİCHERT, E. (2003). İşyerinde Mobbing: Sosyal Hizmet Mesleği İçin Yeni Bir Öncelik Alanı, (Çev): ÖZMET, E.(2016). http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler /emineozmetemobbingceviri1.pdf,. 1-12, (10.10.2016).
ŞENERKAL, R. ve ÇORBACIOĞLU, S. (2015). “Akademik Personelin Algıladığı Psikolojik Taciz Davranışları İle İş Performansı, Psikolojik Ve Fizyolojik Sağlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1): 107-135.
TAŞ, İ. E. ve KORKMAZ, H. (2014). “Kamu Kurumlarında Mobbing: Kahramanmaraş Örneği”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 29-55.
TINAZ, P. (2006). “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”. Çalışma ve Toplum, 6(4): 13-28.
TINAZ, P. (2008). İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
TINAZ, P. (2013). Çalışma Psikolojisi Boyutlarıyla Mobbing Tanımı ve Tanı, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, Özgür Matbaacılık, Ankara.
TOKAT, B., CİNDİLOĞLU, M ve KARA, H. (2011). Değerlerin Psikolojik Kuşatması Mobbing, Ekin Yayınları, Kütahya.
TORUN, E. (2011). “Üniversite (Yüksek Öğretim) ve Mobbing. Adli Bilimciler Derneği, TOBB Etü Hukuk Fakültesi, Mobbingle Mücadele Sempozyumu’nda sunulan bildiri”. http://www. stetuskop. com/showthread. php, 4384.
TUTAR, H. (2004). “İşyerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları”. Yönetim Bilimleri Dergisi, (2)2, ss.101- 128.
TUTAR, H.(a) (2015). “İşyerinde Psikolojik Şiddet Süreci”, http://www.canaktan. org/yonetim/psikolojiksiddet/sureci.htm, (11.08.2015).
TUTAR, H.(b) (2015). “Genel Olarak İşyerinde Psikolojik Şiddet (Mobbing)”. http://www.canaktan.org/yonetim/psikolojik-siddet/genel-olarak.htm, (12. 08. 2015).
TÜRELİ, N. Ş. ve DOLMACI, N. (2014). “İş Yaşamında Kadın Çalışana Yönelik Ayrımcı Bakış Açısı Ve Mobbing Üzerine Ampirik Bir Çalışma”. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2).
ULUĞ, F. ve BEYDOĞAN, B. (2009). “Mobbing in Public Organizations”, TODAİE’s Review of Public Administration, 3(1): 63-97.
ÜNAL, F. ve KARAOĞUL, Z. (2013). “Psikolojik Şiddetin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Büro Sekreterleri Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Büro Yönetimi Özel Sayısı,175-192.
YAMAN, E. (2010). “Perception of Faculty Members Exposed to Mobbing about the Organizational Culture and Climate”. Educational Sciences: Theory & Practice, 10 (1), Winter, 567-578.
YÜKSEL, M. ve TUNÇSİPER, B. (2011). “The Relationship Between Mobbing and Organizational Commitment in Workplace”. International Review of Management and Marketing, 1(3): 54-64.