ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVRE KAVRAMINA İLİŞKİN SEZGİSEL ALGILARI: BİR METAFOR ANALİZİ
Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin çevre kavramına ilişkin sahip oldukları algıları ve bu algılara kazandırdığı anlamı metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Çalışmaya, Kilis şehir merkezinde bulunan bir ortaokulda 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında öğrenim gören 54 öğrenci katılmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgubilimi fenomenoloji desenine göre yürütülmüştür. Öğrencilerin “Çevre … gibidir/benzer; çünkü …” cümlesini tamamlaması ile araştırmanın verileri elde edilmiştir. Bu formda yer alan ilk boşlukta “çevre” kavramı ile ilgili bir benzetim yapmaları, ikinci boşlukta ise bu benzetmenin nedenini açıklamaları istenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, öğrencilerin çevre kavramına ilişkin olarak toplam 25 metafor ortaya koyduğu belirlenmiştir. Bu metaforlara göre öğrencilerin “çevre” kavramına ilişkin sahip oldukları algıları sekiz farklı kategori altında gruplandırılmıştır. Öğrencilerin az sayıda metafor üretmeleri öğrencilerin çevreye yönelik sezgisel algılarının zayıf ve yetersiz olduğunu göstermektedir.
Middle School Students’ Intuitive Perceptions Related to Concept of the Environment: A Metaphor Analysis
The purpose of this study is to reveal the perceptions of middle school students related to concept of the environment by using metaphors. This study was performed with 54 5th8th grade students at a middle school in Kilis city center. Phenomenological design was used in this study. Students were asked to complete sentences like “Environment is like … because …” in order to reveal their comprehension about environment. They were asked to fill the first blank with a metaphor related to “environment” and explain the reason of this metaphor in the second blank. Data were analyzed by content analysis technique. According to the results, students created 25 metaphors related to environment. According to these metaphors, perceptions of middle school students related to “environment” were grouped under eight categories. Also a small number of metaphors show that students' intuitive perceptions related to concept of the environment are weak and inadequate
Keywords:
Environment, metaphor, middle school students, environmental perception science education,
___
- Abusson, P. J., Harrison, A. G., ve Ritchie, S. M. (2006). Metaphor and analogy in science education. Netherlands: Published by Springer.
- Atasoy, E. (2006). Çevre için eğitim: Çocuk doğa etkileşimi. Bursa: Ezgi Kitabevi. Ateş, M. ve Karatepe, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1327-1348. Doi: 10.9761/JASSS_642
- Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi, 10(3), 1293-1322.
- Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 16(26), 25-44.
- Aydın, F. ve Ünaldı, Ü. E. (2010). Coğrafya öğretmen adaylarının “Coğrafya” kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 600-622.
- Aydın, S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-843.
- Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Osman Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Baş, T. ve Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri: Nvivo 7.0 ile nitel veri analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African Journal of Education, 29(4), 431-444.
- Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
- Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4th ed.). USA: Sage Publications
- Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 919-940.
- Deniş Çeliker, H. ve Akar, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 101-119.
- Doğan, M. (1997). Çevre eğitimi. Çevre ve İnsan. Ankara: Çevre Bakanlığı Yayınları Doğru, M. ve Saraç, E. (2013). Metaphors of primary school students relating to the concept of global warming. Educational Research and Reviews, 8(21), 2071- 2082.
- Eilam, B. (2009). The secrets of successful veteran biology teachers: metaphors of evolution, regeneration, and adaptation. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15(4), 493–513.
- Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. Edition). New York: McGraw-Hill.
- Geçit, Y. ve Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
- Gökmen, S. (2011). Genel ekoloji. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Güven, E. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen ve öğretmen adaylarının çevre eğitimine ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 26-37.
- İbret, Ü. ve Aydınözü, D. (2011). İlköğretim 2. kademe öğrencilerinin “dünya” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 85-102.
- Jensen, F. N. (2006). Metaphors as a bridge to understanding educational and social contexts. International Journal of Qualitative Methods, 5(1), 1-17.
- Kahyaoğlu, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 831-846. Doi: 10.7827/TurkishStudies.8526
- Kaya, H. (2010). Metaphors developed by secondary school students towards “earthquake” concept. Educatioanl Research and Review, 5(11), 712-718.
- Kaya, H., Coşkun, M. ve Aydın, F. (2010). The analysis of high school studenst’s perceptions towards “environment” concept. African Journal of Agricultural Research. 5(13), 1591-1597.
- Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 917-931.
- Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-72. Doi: 10.17679/iuefd.79408
- Littledyke, M. (2004) Primary children’s views on science and environmental issues: examples of environmental cognitive and moral development. Environmental Education Research, 10(2), 217-235. Doi: 10.1080/13504620242000198186
- Loughland, T. Reid, A. & Petocz, P. (2002) Young people’s conceptions of environment: a phenomenographic analysis. Environmental Education Research, 8(2), 187- 197. Doi: 10.1080/13504620220128248
- MEB, (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. 07.11.2015 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/guncellenen-ogretim-programlari-ve-kurulkararlari/icerik/150 adresinden alınmıştır.
- Miles, M. B., Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
- Saban, A. (2008a). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Elementary Education Online, 7(2), 421–455.
- Saban, A. (2008b). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 55, 459-496.
- Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
- Saban, A., Koçbeker, B. N., ve Saban, A. (2006). An investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6(2), 509–522.
- Sanders, P. (1982). Phenomenology: a new way of viewing organizational research. Academy of Management Review, 7(3), 353-360.
- Schmitt, R. (2005). Systematic metaphor analysis as a method of qualitative research. The Qualitative Report, 10(2), 358-394.
- ISSN: 2147-1037
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
ERASMUS CAZİBESİ: DEĞİŞİM ÖĞRENCİLERİNİN TÜRK KÜLTÜRÜNE UYUM SÜRECİ
TARİH ÖĞRETMENLERİNİN TÜRKİYE'DEKİ TARİHÇİLİK VE TARİH YAZICILIĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
BAĞLAMSAL ÖĞRENME ORTAMI OLUŞTURMADA GEOGEBRA YAZILIMININ ROLÜ: ELİPS ÖRNEĞİ
Özkan AKMAN, Çiğdem ÇARŞANBALI, Bülent ALAGÖZ
ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN RESİM UYGULAMALARINDA ZEKÂ
OKUDUĞUNU ANLAMA TESTİNİN GELİŞTİRİLMESİ
Hakan ÜLPER, Gökhan ÇETİNKAYA, Nihat BAYAT
Mehmet Akif SÖZER, Gülsüm YILDIRIM