Meslek Lisesi Öğrencilerinin Metaforik Okul Algıları: İşlevselci Bir Yaklaşım*

ÖZ Bu araştırmanın amacı meslek lisesi öğrencilerinin okula yönelik algılarını metaforlar aracılığı ile belirlemektir. Tarama modelinde gerçekleştirilen bu çalışmada nitel araştırma tekniği kullanılarak veri elde edilmiştir. Çalışma grubunu Kocaeli ili Kartepe ilçesinde öğrenim gören 105 12. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Elde edilen veriler nitel yöntemler ile analiz edilmiştir. Analiz sırasında üretilen metaforlar yedi farklı kategori altında toplanarak yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; meslek lisesi öğrencilerinin büyük kısmı okulu disiplinli ve otoriter bir ortam olarak görmektedirler. Hapishane metaforu öğrenciler tarafından sıklıkla kullanılmıştır. Meslek lisesi öğrencileri ikinci sırada, okulu bilgi veren geliştiren yer olarak algılamışlardır. Öğrencilerin bir kısmı ise okulu arkadaşlık ve dayanışma ortamı olarak görmektedirler. Disipline, okullaşma yoluyla bilgi ve beceri kazandırmaya ve toplumsallaşmanın önemine vurgu yapan işlevselcilere göre okulun işlevini yerine getirdiği söylenebilir.Meslek lisesi, okul algısı, metafor, işlevselci yaklaşım.

. Metaphorical School Perceptions of Vocational Secondary School Students: A Functionalist Approach

ABSTRACT The aim of this study is to analyze the perceptions of vocational high school students about school concept by using metaphors. In this study (which is) designed as survey model qualitative research design was used to collect data. Data were conducted with 105 vocational education students, chosen voluntarily from 12th grade in their vocational education in Kartepe, Kocaeli. Data were analyzed with qualitative methods. The metaphors which are revealed as a result of content analysis technique gathered and explicated under seven categories. As a consequence of data analysis, we can infer that the school is seen as a disciplined and authoritarian environment by the majority of vocational high school students. The prison metaphor was used frequently by students. A place, providing information and supporting their development metaphor was the second used metaphor. Some of them perceive school as a place for friendship and solidarity. It can be said that the school fulfills its functions according to the functionalists who emphasize the importance of discipline, knowledge and skill through schooling and socialization,

PDF

___

Abrahamson, M. (1978). İşlevselcilik.(Çev: N. Çelebi). Konya: Sebat Ofset.
Akkaya, E. (2012) Ortaöğretim öğrenci ve öğretmenlerinin okul ve ideal okul algılarının metafor yoluyla analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aksoy, H., H. (2012). Toplumsal eşitsizliklerin yeniden üretim aracı olarak mesleki eğitim. Devrimci Öğretmen Dergisi, (4),5-8.
Alkan, C., Doğan, H. ve Sezgin, İ. (1998). Mesleki ve teknik eğitimin esasları. Ankara: Alkım Yayınları. Arslan, M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 171, 100-108.
Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Baker, P. J., (1991). Metaphors of mindful engagement and a vision of better Schools. Educational Leadership, 48, 6, 32-35.
Balcı, A., (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara). Yayımlanmamış Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 202 p.
Bayram, L. (2010). Polis koleji öğrenci, öğretim elemanı ve idari çalışanlarının okullarına ilişkin metaforik algıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ben-Peretz, M., Mendelson, N. & Kron, F.W. (2003). How teachers in different educational contexts view their roles. Teaching and Teacher Education, 19, 277-90.
Bursalıoğlu, Z. (2008).Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara:Pegem Yayınları. Cerit, Y. (2006). School metaphors: the view of students, teachers and administrators. Educational Science Theory&Practice, 6(3), 692-699.
Cerit, Y. (2008a). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
Demir, C. E. (2007). Metaphors as a reflection of middle school students perceptions of school: A cross-cultural analysis. Educational Research and Evaluation: An International Journal on Theory and Practice, 13(2), 89-107.
Döş, İ. (2011). Okul paydaşlarının metaforlar yardımıyla okul örgütlerini algılama biçimlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Durkheim, E. (2006). Toplumsal işbölümü. (Çev: Ö. Ozankaya). İstanbul: Cem yayınevi Esgi, N. ve Cevik, V. (2010). Images of the internet concept generated by primary school students through their paintings. Contemporary Educational Technology, 1(3), 221-232.
Foucault, M. (2013). Hapishanenin doğuşu. (Çev: M. A. Kılıçbay). İstanbul: İmge Kitabevi Fyfe, A. (2005). Compulsory Education and Child Labour: Historical Lessons, Contemporary Challenges and Future Directions. 04.05. 2015 tarihinde http:// www.ilo.org/ adresinden alınmıştır.
Inbar, D. E. (1996). The Free educational prison. metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
İnal, K. (1991). Durkheim'in eğitim anlayışı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2,511-518.
Khalanyane, T. (2010) State, schooling and society: Contemporary debates. Educational Research and Reviews, Vol. 5(12), pp. 742-747, December 2010. Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma. Linn, G. B., Sherman R., & Gill, B. P. (2007). Making meaning of educational leadership: the principalship in metaphor. NASSP Bulletin, Vol. 91, No. 2, June 2007, 161- 171.
MEB, (2012a). Mesleki ve Teknik Öğretim Yönetimi Süreci İç Denetim Raporu. http://icden.meb.gov.tr/digeryaziler/33_Mesleki_Teknik_Ogretim_2011_5.pdf [14 Aralık 2013].
Merriam, S. (2013). Nitel araştırma (Çev Ed: S. Turan). Ankara:Nobel.
Midgley, W., & Trimmer, K., (2013). Walking the Labyrinth: A Metaphorical Understanding of Approaches to Metaphors for, in and of Education Research. pp.1-10. UK: Cambridge Scholars Publishing.
Miles, M. B., & Huberman, A. Michael. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Nalçacı, A., ve Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) ,Cilt 13, Sayı 1, Nisan 2012, Sayfa 239-25.
Oxford, R., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R., Saleh, A.,Longhini, A., (1998). Clashing metaphors about clasroom teachers: towardsystematic typology for the language teaching field.
System, 26(1), 3-50. Örücü, D. (2012). Primary school teachers metaphorical perspectives towards classroom and classroom management: A comparative case study. Elementary Education & a Online, 11(2), 342-352.
Özdemir, Ç. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(163), 96-109.
Özdemir, Ç. ve Kalaycı, H. (2013). Okul bağlılığı ve metaforik okul algısı üzerine bir inceleme: Çankırı ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2125-2137.
Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461-522.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 55, 459-496.
Sönmez, V., Bircan, İ., Karatürk, K., Senemoğlu, N., Tezcan, M., Yanpar, T., ... & Şahin, A. E. (2013). Eğitim bilimine giriş. Anı Yayıncılık. Şişman, M. (2010). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
Tan, M. (1990). Eğitim sosyolojisinde değişik yaklaşımlar: işlevselci paradigma ve çatışmacı paradigma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), s.557-571.
Tezcan, M. (2005) Sosyolojik kuramlarda eğitim. Ankara: Anı yayıncılık. Toker, Gökçe, A. ve Bülbül, T. (2014). Okul bir insan bedenidir: meslek lisesi öğrencilerinin okul algılarına yönelik bir metafor çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi / Journal of Educational Sciences Research, 4, 63-88.
TÜBA. (2011) Türkçe bilim terimleri sözlüğü, Ankara: Akademi Kitabevi. Yalçın, M. & Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algıları. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(2), 229-256.
Yıldırım , A. ve Simsek, H., (2008), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara:Seçkin Yayıncılık, 366s.
Yıldırım, N. ve Uğur, M. (2011). Öğrencilerin algısından okul müdürü imgelerinin karikatürize ifadeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 409-426.