Sivas İlinde Aile Hekimliği Modelinin Değerlendirilmesi

ÖZ Amaç: Çalışmamızın kesitsel nitelikte olup, Sivas'ta 2008 yılından beri uygulanan Aile modelinden halkın ne ölçüde yararlandığı ve bunu etkileyen faktörler araştırılmıştır. Sivas'ta 2008 yılından beri uygulanan Aile Hekimliği modelinden halkın ne ölçüde yararlandığının ve bunu etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlandı.Araçlar ve Yöntem: Kesitsel nitelikte olan çalışmada, halkın aile hekimliği tercihlerini etkileyen etmenleri belirlemeyi amaçlayan 15 sorudan oluşan, yazarlar tarafından hazırlanan anket, toplam 430 haneye yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır.Bulgular: İl merkezi, Yıldızeli İlçesi ve 4 köyde 430 hanede uygulanan anket verilerine göre halkın hastalanınca, kronik hastalık kontrolü, gebelik kontrolü için büyük ölçüde 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarını tercih ettiği görülmüştür. Sosyal güvence olup olmaması, eğitim, cinsiyet, yerleşim yeri gibi özelliklerin aile hekimine başvurma oranını etkilemediği görülmüştür. Aile planlaması hizmetlerinden yararlanmada en çok aile hekimlerinin tercih edildiği görülmüştür (%90).Sonuç: Aile hekimliği sisteminin istenilen ölçüde etkili olmadığını, bazı alanlarda istenilen başarılar yakalansa bile hala eksikliklerinin olduğunu, esas uygulanmak istenilen sistemin uygulanamadığını ve halkı memnun edecek bir sisteme adapte edildiği görülmektedir.

Evaluation of Family Medicine Model in Sivas Province

ABSTRACTPurpose: The cross-sectional study of our study was conducted to determine the extent to which the public benefited from the Family Medicine model in Sivas since 2008 and the factors affecting it. The aim of this study was to investigate the effects of the family medicine model on the health care system in Sivas since 2008 and the factors affecting it.Materials and Methods: In cross-sectional study, the questionnaire which consisted of 15 questions aiming to determine the factors affecting the family physician preferences, was applied to a total of 430 households by face-to-face interview method.Results: According to the survey data of 430 households in the city center, Yıldızeli District and 4 villages, it was observed that the public preferred the 2nd and 3rd step health institutions for both the control of the disease and the control of pregnancy. It has been observed that features such as social security, education, gender, place of residence do not affect the rate of applying to the family physician. It was observed that the most preferred family physicians were preferred in the use of family planning services (90%).Conclusion: It is observed that the family medicine system is not effective in any extent, even if the desired successes are achieved in some areas, there are still deficiencies, the system which is intended to be applied is not implemented and it is adapted to a systemthat will satisfy the public.   

___

  • 1-Akdur R. Türkiye’de Sağlık Hizmetleri ve Avrupa Topluluğu Ülkeleri ile Kıyaslanması A.Ü.T.F. Halk Sağlığı Anabilim Dalı Ankara; 1999; 37 s.,
  • 2- Bahçe S. , Köktaş M., Abukan D. Sağlık Hizmetleri Reformu ve Hane Halkı Refahı :Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı International Conferance on Eurasian Economies 2013 Session 2B:Kalkınma,2013; 299-306
  • 3- Ağartan, Tuba. “Sağlıkta Reform Salgını”, Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları, Reformlar, Sorunlar, Tartışmalar, 1. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, 2007;64-71.
  • 4-5258 Sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun 09/12/2004 tarih,Sayı:25665
  • 5-5510 Sayılı Sosyal Sigortalar 16/06/2006 tarih, Sayı:26200
  • 6- Genel Sağlık Sigortası Kanunu 16/06/2006 tarih, Sayı:26200
  • 7-5947 Sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 21/01/2010 tarih, Sayı:27478
  • 8-Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname 02/11/2011 tarih, Sayı:28103
  • 9- Prof.Dr. Pala.K, Uzm. Dr. Akgün D. Türkiye Sağlık Raporu 2012 Türkiye Halk Sağlığı Derneği, Bölüm 01, Ankara, 2012; 527 s.
  • 10- Üçkuyu Y. Toplumsal Yapı ve Sağlık Sistemleri, Toplum Hekim, 2006 ;(21), 5-6; 325.
  • 11- Öztek Z. Türkiye’de sağlıkta dönüşüm programı ve aile hekimliği. Hacettepe Tıp Dergisi 2009; 40(1):6-12.
  • 12-Soyer A. Sağlıkta Dönüşüm’ün Neresindeyiz? Bundan Sonra, Bizi Neler Bekliyor? DEUHYO ED 2009; 2 (4), 179-182
  • 13- John Lister Sağlık Politikası Reformu Çeviren:M.İnan, A.Kılıçarslan İNSEV Yayınları,2008;416 s.
  • 14- OECD-World Bank (2009). OECD sağlık sistemi incelemeleri.
  • 15- Dikici M., Kartal M., Alptekin S. ,Aile Hekimliğinde Kavramlar, Görev Tanımı ve Disiplininin Tarihçesi Turkiye Klinikleri J Med Sci 2007;27:412-418
  • 16-Sağlık bakanlığı istatistik yıllıkları 2012
  • 17-Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Klinik ve Saha Araştırmalarında Örnekleme Yöntemleri Ve Örnekleme Büyüklüğü Ankara 2005; 215 s.
  • 18-Selvi P. Sivas İlinde Yapıılacak Saha Araştırmalarında Kullanılmak Üzere Çeşitli Sayı ve Nitelikte Örnekleme Planının Geliştirilmesi Yüksek Lisans Tezi Sivas 2008; 146 s.
  • 19- Bambal Ö,Lağarlı T, Eser E. Manisa merkez yarı kentsel bölgede bir aile sağlığı birimine kayıtlı kadınlarda bazı birinci basamak sağlık hizmet özelliklerinin değerlendirilmesi Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2010;8(3)
  • 20-Çevik C. Manisa İline Ait Sağlık Düzeyi Göstergeleri:Yıllara Göre Sağlık Ocağı ve Aile Hekimliği Dönemlerinin Karşılaştırılması (2003-2012), İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Doktora tezi 2013; 191 s.
  • 21-Nesanır N.,Erkman N. Aile Hekimliği Uygulamasına Geçen İlk 11 İlin Sağlık Göstergeleri Üzerinden Bu Sürece Bir Bakış TAF Preventive Medicine Bulletin, 2010; 9(5),
  • 22-Durusoy R.,Davas A,Ergin İ. İzmir’de ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına başvuran gebelerin aile hekimi tarafından izlenme sıklıkları ve etkileyen etmenler Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2011;9(1)
  • 23-Çetinkaya F, Baykan Z, Naçar M. Yetişkinlerin Aile Hekimliği Uygulaması ile İlgili Düşünceleri ve Aile Hekimlerine Başvuru Durumu TAF Preventive Medicine Bulletin, 2013;12(4)
  • 24-Koçkaya T.,Can E.,Bülbül A. Bir Yenidoğan İzlem Polikliniğinde İzlenen Bebeklerin ve Ailelerinin Özellikleri Çocuk Dergisi 2009; 9(4):176-180
  • 25-Manisa Nüfus Ve Sağlık Araştırması 2005 Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD.,2005;197 s.
  • 26- Droomers M., Westert GP. Do lower socioeconomic groups use more health services, because they suffer from more illnesses? Eur J Public Health 2004 Sep;14(3):311 -3.
  • 27- Morris S., Sutton M., Gravelle H. Inequity and inequality in the use of health care in England an empirical investigation. Soc Sci Med 2005 Mar;60(6):12 51-66.
  • 28- Brown CJ., Pagan JA., Rodrigez-Oreggia E. The decisionmaking process of health care utilization in Mexico. Health Policy 2005 Apr;72(1):81-91.21
  • 29- Shadmi E., Boyd C M., Hsiao CJ., Sylvia M., Schuster A., Boult C. Morbidity and Older Persons’ Perceptions of the Quality of Their Primary Care.The American Geriatrics Society 2006;54:330–34.
  • 30- Torcu M., Okyay P., Çıbık A., Yılmaz İ., Varol M., Çakır H., Ünlü O. Aydın Merkez 2 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesinde 15 yaş üzeri kadınların sağlık ocağını kullanma durumları etkileyen faktörler ile memnuniyet düzeyleri. Toplum ve Hekim Temmuz-Ağustos 2005; 20(4): 291-7
  • 31-Üstün Y., Uğurlu M.,Örnek M.,Sanisoğlu S. 2002-2008 Yılları Arasında Erzurum Bölgesinde Birinci ve İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi Balkan Med J 2011; 28: 55-61
  • 32-Ateş M.,Erbaydar T.,Demirkıran K.,Özhan G.,Cevahir E.,İşçi E. Gebze Halkının Sağlık Hizmetlerini Kullanımı ve Sağlık Kuruluşlarını Tercih Etme Nedenlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, (2004); Cilt:7, Sayı:3
  • 33-Atçeken İ.,Yılmaz E.,Demirtaş H.,Açıkgöz M.,Saygun M., Kırıkkale’de Aile Sağlığı Merkezi’ne Hastaların Başvuru Nedenleri ve İlaç Tüketim Alışkanlıkları, Edirne 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı 2014 ;1566 s.
  • 34- Durduran Y.,Bodur S.,Çakıl E. Konya il merkezinde sağlıkta dönüşüm öncesi ve sonrası gebe ve bebek izlemleri Dicle Medical Journal 2012; 39 (2): 227-233
  • 35- Evaluation of the organizational model of primary care in Turkey. World Health Organization, 2. Edition. 2009;38-39.
  • 36-Aycan S.,Özkan S.,Avcı E.,Özdemirkan T. Ankara İl Merkezinde Bazı Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran On Sekiz Yaş Üstü Kişilerin Aile Hekimliği Uygulamasına İlişkin Bilgi, Tutum ve Memnuniyet Değerlendirmesi , Toplum ve Hekim, 2012; Cilt 27 Sayı 6