DiDEM T. AKÇALI, Hakan DAYANIR, Mustafa N. İLHAN, Avni BABACAN

İç Anadolu Bölgesinde anesteziyoloji ve algoloji çalışanlarında tükenmişlik durumu

Amaç: Sağlık çalışanları içinde anesteziyoloji ve algoloji kliniklerinde çalışanlar çoğu zaman zor koşullarda görev yapmakta olup çalışma koşullarının iyileştirilmesi için mevcut fiziksel ve ruhsal durumlarının belirlenmesi gerekmektedir. Çalışmada, İç Anadolu Bölgesindeki anesteziyoloji ve algoloji kliniklerinde görev yapan sağlık çalışanlarının mesleki tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Mart-Nisan 2008 tarihleri arasında e-posta yoluyla İç Anadolu bölgesinde algoloji kliniği bulunan hastanelerdeki anesteziyoloji ve algoloji çalışanlarına mevcut anket formu iletilerek doldurulan formlar e-posta ile geri alınmıştır. Ankette betimleyici özellikleri ve Türkçe geçerlilik güvenilirliği olan Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) ile tükenmişlik durumu araştırılmıştır. MTÖ, tükenmişliği, duygusal tükenme (DT), duyarsızlaşma (DY) ve kişisel başarı (KB) olmak üzere üç boyutta değerlendirmektedir. Anketler araştırıcılar tarafından SPSS 11.5 programına girilerek analiz edilmiştir.  Bulgular: Ankete katılan 113 kişiden %18.8’i (n=21) uzman doktor, %41.1’i (n=46) araştırma görevlisi doktor idi. Doktorlarda ortalama günlük çalışma süresi 10.3±2.3 saat ve haftalık çalışma süresi 61.3±19 saat idi. Doktorlardan %9.6’sı mesailerinin tamamını, %9.7’si mesailerinin %75’ini ve %61.5’i mesailerinin %25’ini algolojide geçiriyordu. Çalışma ortamının değerlendirilmesinde, sağlık çalışanlarının %20.9’u fiziksel koşullardan, %19.3’ü çalışma süresinden ve %52.5’i aldıkları ücretten hiç memnun olmadıklarını ifade ettiler. Doktorlarda MTÖ’ye göre DT 14.7±5.5 DY 5.7±3.5, KB 21.6±4.2 puan olarak hesaplandı. Sonuç: Bu çalışmada, Türkiye’de yapılan diğer çalışmalarla benzer şekilde anesteziyoloji ve algolojide sağlık çalışanlarının ciddi tükenmişlik yaşadığını gösteren en yüksek DT ve DY puanları saptanmıştır. Anesteziyoloji ve algoloji çalışanlarının, çalışma koşullarından memnuniyetinin az olması tükenmişliklerini etkileyebilir. Tükenmişlikte etkili etmenlere yönelik olarak yapısal düzenlemelerin yapılması, ruhsal destek sağlayacak birimlerin kurulması gibi yöntemler ile çalışanların sağlığına katkı yapılması önerilmektedir.

Burnout in healthcare workers in the Anesthesiology and Algology Departments in the Middle Anatolian region of Turkey

Objectives: Anesthesiology and Algology healthcare workers work under difficult conditions a majority of the time, and their physical and mental status must be determined in order to improve working conditions. In this study, the main goal was to evaluate the burnout level of Anesthesiology and Algology healthcare workers in the Middle Anatolian region of Turkey. Methods: A questionnaire was sent to Anesthesiology and Algology healthcare workers of hospitals with an Algology clinic in the Middle Anatolian region and were returned by e-mail in March and April 2008. In the questionnaire, descriptive features and the Turkish validated Maslach burnout inventory (MBI) were evaluated. The MBI has 3 aspects: emotional exhaustion (EE), depersonalization (D) and personal accomplishment (PA). All questionnaires were evaluated by SPSS 11.5 program. Results: 113 people were enrolled, of whom 18.8% (21) were specialist doctors and 41.1% (46) were residents. Among the doctors, the mean daily and weekly working periods were 10.3±2.3 and 61.3±19 hours, respectively. The period spent by doctors in Algology was 100% in 9.6%, 75% in 9.7% and 25% in 61.5%. Working conditions were evaluated, and 20.9% of healthcare workers were unsatisfied with the physical conditions, 19.3% with the working period and 52.5% with wages. MBIs in doctors were calculated as EE 14.7±5, D 5.7±3.5, and PA 21.6±4.2. Conclusion: This study revealed similar high burnout scores among healthcare workers, which reflect a serious burnout in the Anesthesiology and Algology group in Turkey. Burnout may be affected by dissatisfaction with working conditions. Improvement in physical conditions and reorganization to achieve psychological support might be helpful towards improving the health of healthcare workers.

PDF

___

1. Bertges Yost W, Eshelman A, Raouf M, Abouljoud MS. A national study of burnout among American transplant surgeons. Transplant Proc 2005;37(2):1399-401.
2. Ilhan MN, Durukan E, Taner E, Maral I, Bumin MA. Burnout and its correlates among nursing staf: questionnaire survey. J Adv Nurs 2008;61(1):100-6.
3. Kaçmaz N. Tükenmişlik (burnout) sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2005;68:29-32.
4. Golub JS, Johns MM 3rd, Weiss PS, Ramesh AK, Ossof RH. Burnout in academic faculty of otolaryngology-head and neck surgery. Laryngoscope 2008;118(11):1951-6.
5. Suruda A. Health efects of anesthetic gases. Occup Med 1997;12(4):627-34.
6. Mehlman CT, DiPasquale TG. Radiation exposure to the orthopaedic surgical team during fuoroscopy: “how far away is far enough?”. J Orthop Trauma 1997;11(6):392-8.
7. Jackson SH, Cheung EC. Hepatitis B and hepatitis C: occupational considerations for the anesthesiologist. Anesthesiol Clin North America 2004;22(3):357-77.
8. Lee JH, Lee HC, Kim HD, Kim JY, Kim DW, Nam YT, Kim KJ. How much are anesthesiologists exposed to electromagnetic felds in operating rooms? Yonsei Med J 2003;44(1):133-7.
9. Harstall R, Heini PF, Mini RL, Orler R. Radiation exposure to the surgeon during fuoroscopically assisted percutaneous vertebroplasty: a prospective study. Spine (Phila Pa 1976) 2005;30(16):1893-8.
10. Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. Editör: Bayraktar R, Dağ İ. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Türk Psikologlar Derneği 1992. s. 143-54.
11. Çam O. Tükenmişlik envanterinin geçerlilik ve güvenirliğinin araştırılması. Editör: Bayraktar R, Dağ İ. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Türk Psikologlar Derneği 1992. s. 155-60.
12. Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal of Occuptional Behavior 1981; 2:99-113.
13. Cam O. The burnout in nursing academicians in Turkey. Int J Nurs Stud 2001;38(2):201-7.
14. Sayıl I, Haran S, Ölmez Ş, Devrimci Özgüven H. Ankara Üniversitesi Hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi 1997;5(2):71-7.
15. Ozyurt A, Hayran O, Sur H. Predictors of burnout and job satisfaction among Turkish physicians. QJM 2006;99(3):161-9.
16. Goehring C, Bouvier Gallacchi M, Künzi B, Bovier P. Psychosocial and professional characteristics of burnout in Swiss primary care practitioners: a cross-sectional survey. Swiss Med Wkly 2005;135(7-8):101-8.
17. Girgis A, Hansen V, Goldstein D. Are Australian oncology health professionals burning out? A view from the trenches. Eur J Cancer 2009;45(3):393-9.
18. Lee FJ, Stewart M, Brown JB. Stress, burnout, and strategies for reducing them: what’s the situation among Canadian family physicians? Can Fam Physician 2008;54(2):234-5.
19. McCray LW, Cronholm PF, Bogner HR, Gallo JJ, Neill RA. Resident physician burnout: is there hope? Fam Med 2008;40(9):626-32.
20. Arigoni F, Bovier PA, Mermillod B, Waltz P, Sappino AP. Prevalence of burnout among Swiss cancer clinicians, paediatricians and general practitioners: who are most at risk? Support Care Cancer 2009;17(1):75-81.
21. İlhan MN, Tüzün H, Ceyhan MN, Maral I, Aygün R. Aynayı kendine doğrultmak: Bir tıp fakültesi araştırma görevlilerinde kişisel özellikler ve çalışma koşullarına ilişkin değişkenlerin tükenmişlik sendromu ile ilişkisi. Toplum ve Hekim Dergisi 2005;20(6): 455-462.
22. Doğan K, İlhan MN, Aygün R. Üçücü basamak çalışanlarında tükenmişlik: Etkili kişisel ve mesleksel etmenler. MN Dahili Tıp Bilimleri 2006;1(3-4):178-84.
23. Saleh KJ, Quick JC, Sime WE, Novicof WM, Einhorn TA. Recognizing and preventing burnout among orthopaedic leaders. Clin Orthop Relat Res 2009;467(2):558-65.
24. İlhan MN. Sağlık çalışanlarında tükenmişlik sendromu. İçinde: Halk sağlığı ile ilgili güncel sorunlar ve yaklaşımlar. Ankara: 2009. s. 217-22.