Cizre Alimlerin Biyografik Bilgileri

Cizreli  Alimlerin Biyografik Bilgileri başlıklı bu yazıda, tarihte Cizre şehrinin Müslümanlar tarafından fethedilmesinden kısaca söz edeceğiz.  Gezginler ve coğrafyacıların  Cizre hakkında neler söylediklerinden bahsedeceğiz.   Ayrıca Cizre’in fetih edilmesine yardımcı olan faktörler ve  tarihçilerin naklettiği ilgili fetih rivayetler hakkında bilgi vereceğiz. Tarihte Cizre şehri önemli bir stratejik konuma sahipti. Bizans İmparatorluğu ile Müslümanların fetih bölgeleri  arasındaki sınır bölgesinde yer almaktaydı. O dönemde Cizre Bizans ve  Persler sınırlarına yakın olduğu için müslüman halifeler  Cizre’e  büyük bir  önem vermişlerdi. İşte biz bu ve benzeri hususlar hakkında bilgi toplamak için Cizreli alimlerin isimlerini topladık ve bunları listeledik. Daha sonra her birinin hayatı hakında kısa bilgi verdik ve söz konusu alimlerin tarih, dil, fıkıh, hadis, tefsir vd. alanlarda kitaplar telif ettiklerini  ve böylece bir çok alana katkı sağladıklarını tespit ettik. Çalışmamızda bölgenin bütün alimleri incenmiş ve  orada doğan, yaşayan yada Cizrei terk etmiş  ve  diğer ülkelerde yaşamış alimlerden söz edilmiştir. Ayrıca çalışmamızda aslen Cizreli olup başka ülkelerde doğan  alimlerden de söz edilmiştir. 
Anahtar Kelimeler:

Cizre, Alimler, Fetih, Coğrafya, Tarih

Biographical Information of Scholars in Cizre

In this research entitled (History of scientists attributed to the city of Cizre) we will briefly review the geography and history of the city of Cizre and its Islamic opening with mentioning what travelers and geographers said about it  and the factors that helped to open it with mention of conquest wrote in novels and historians . Cizre is strategically located, as it lies on the border between the Byzantine Empire and the areas opened by Muslims, where Muslim Caliphs gave it a big importance as being near from the borders of Byzantium at the time.   We then collected and recounted the names of scholars attributed to the city of Cizre, whose surname was (Cizre), with a brief history of each one of them, and the scientific role, the researcher will present their most important   will review the most important compositions  and functions that imitated.  It has been reviewed all the scientists associated with that region who were born and lived in or left and lived in other countries or there are some scientists have been born in other countries, but their origins are due to the city of Cizre and belonged to them has been arranged.

___

  • 1ــــ ابن الفقيه الهمذاني، أبو بكر احمد بن محمد ابن الفقيه، مختصر كتاب البلدان، مطبعة بريل، مدينة ليدن، 1302ه/1901م.
  • 2ــــ ابن شداد، عز الدين أبو عبدالله محمد بن علي بن إبراهيم (ت:684ه/1285م)، الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة، تحقيق: يحيى زكريا عبارة، منشورات وزارة الثقافة، دمشق، 1411ه/1991م.
  • 3ــــ أبو شامة، محمد بن إسماعيل(ت:665ه/1267م)، الذيل على الروضتين، تحقيق: محمد زاهد الكوثري، دار الجيل، بيروت، ط2، 1393ه/1974م.
  • 4ــــ أبو يوسف، يعقوب بن إبراهيم(ت:798ه/11396م)، كتاب الخراج، دار المعرفة، بيروت، 1399ه/1979م.
  • 6ــــ الذهبي، شمس الدين محمد بن أحمد بن عثمان، سير أعلام النبلاء، تحقيق: بشار عواد معروف ومحيي هلال السرحان، مؤسسة الرسالة، بيروت، ط11، 1417ه/1996م.
  • 7ــــ السيوطي، جلال الدين عبدالرحمن، بغية الوعاة في طبقات اللغويين والنحاة، تحقيق: محمد أبو الفضل إبراهيم، دار الفكر، دمشق، ط2، 1399ه/1979م.
  • 8ــــ صابان، سهيل، جزيرة ابن عمر في التاريخ والحضارة، مجلة الفيصل، العدد293، ذوالقعدة1421ه/شباط2001م.
  • 9ــــ الصفدي، خليل بن أيبك(ت:764ه/1363م)، الوافي بالوفيات، تحقيق: أحمد الأرناؤوط وتركي مصطفى، دار إحياء التراث العربي، بيروت، ط1، 1420ه/2000م.
  • 10ــــ غندور، محمد يوسف، تاريخ جزيرة ابن عمر، دار الفكر اللبناني، بيروت، ط1، 1410ه/1990م.
  • 11ــــ الفيروزآبادي، مجد الدين أبو طاهر محمد بن يعقوب(ت:817هـ/1414م)، القاموس المحيط، تحقيق: مكتب تحقيق التراث في مؤسسة الرسالة، بيروت، مؤسسة الرسالة، ط8، 1426هـ/2005م.
  • 12ــــ كحالة، معجم المؤلفين، مؤسسة الرسالة، بيروت، ط1، 1414ه/1993م.
  • 13ــــ ياقوت الحموي، شهاب الدين أبو عبد الله ياقوت بن عبد الله الحموي(ت: 626ه/1229م)، معجم البلدان، بيروت، دار صادر، 1397ه/1977م.