CITTASLOW KENT MODELİ VE DOĞRUDAN DEMOKRASİ PRATİĞİ ÜZERİNE BİR ÖNERİ: CITTA-MODD (Cittaslow Mobil Doğrudan Demokrasi)

Cittaslow, dünya genelinde kabul görmüş bir sürdürülebilir kent modelidir. 1999 yılında dört küçük ölçekli İtalyan belediyesi ile yola çıkan Cittaslow Belediyeler Birliği, 2021 yılı itibariyle 30 ülkede 278 üye kente erişmiştir. Hali hazırda Merkezi İtalya’da bulunan Cittaslow, kentlerin kendi kültürel kimlikleriyle var olabilmeleri adına bir farkındalık oluşturma çabasındadır. En az yarısı üyeliğin ilk aşamasında sağlanmak şartıyla 7 politika başlığı ve 72 kriterden oluşan bir kent modeli sunan cittaslow bu kriterlerin henüz hayata geçirilemeyenleri için ilgili kent yönetimlerine (muhatap alınan kurum belediyelerdir) esneklik tanımaktadır. Yukarıda anılan Cittaslow kriterleri önemli ve gerekli olmakla birlikte, bu çalışmanın da konusunu oluşturan, “demokrasi” ve “demokratik katılımcılık”, başlıklarda yer almamakta, bağlayıcı olmayan muğlak ifadelerde demokrasi ve katılımcılık adeta temenni düzeyinde kalmaktadır. Oysa Cittaslow tabandan halk desteği ve halk iradesi ile sürdürülebilir bir kent modeli olma iddiasındadır. Yerel demokrasinin seçimden seçime yalnızca oy kullanmak ile sınırlandırılmaması, gerek Cittaslow kriterlerinin hayata geçirilmesi ve gerekse de kenti ilgilendiren tüm kararlarda halkın oyuna başvurulması elzemdir. Bu çalışma “Cittaslow kriterleri, yerel demokrasi ve demokratik katılım bakımından yeterli midir?” sorusundan hareketle yazılmıştır. Çalışmanın hipotezi ise şöyledir: “cittaslow kentlerinin nüfusları düşük olduğundan dolayı gerek seçmen sayısının azlığı ve gerekse de teknoloji kullanımı konusunda cittaslow organizasyonunun ilkesel olumlu duruşu dolayısıyla, mobil telefonlar üzerinden doğrudan demokrasinin işletilmesine elverişlidir.” biçimindedir. Çalışma yalnızca bununla yetinmeyerek Citta-MODD (Cittaslow Mobil Doğrudan Demokrası) adıyla bir başlık ve alt kriter önerisinde bulunmaktadır. Keza Uluslararası Cittaslow Birlik Tüzüğü’nün, Birlik’in kuruluşundan günümüze değin defalarca değişikliğe uğramış olması, onun ne denli dinamik bir yapıda olduğunu kanıtlar niteliktedir. Bu çalışma merkezine yavaşlık felsefesinin en gözde kurumlarından birini, Cittaslow’u almıştır. Cittaslow’un mevcut kriterlerine ilave olarak yerel demokrasi ve katılımcılığı öne çıkaracak yeni bir başlıkla öneride bulunmayı ummaktadır. Bu öneri, yavaşlık felsefesinin ruhuna uygun görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Cittaslow, Cittaslow Kriterleri, Yerel Demokrasi, Katılımcılık, Doğrudan Demokrasi.

A SUGGESTION ON THE CITTASLOW URBAN MODEL AND THE PRACTICE OF DIRECT DEMOCRACY: CITTA-MODD (Cittaslow Mobile Direct Democracy)

PDF

___

Altuğ F. (1989), Kent Ekonomisinin İlkeleri, Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa.
Cittaslow Türkiye, cittaslowturkiye.org (10.02.2021).
Cittaslow Uluslararası Ağı, cittaslow.org (08.02.2021).
Cumhuriyet Gazetesi, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dunyanin-tek-sakin-adasi-gokceadada-tas-ocagi-tedirginligi-950414 (21.02.2021).
Çiner, C. U. (2011). Cittaslow Hareketi ve Türkiye’deki Uygulamaları, Memleket Mevzuat Dergisi, Sayı: 71, s. 12-23.
Deviren N. V. ve Yıldız O. (2015). Kontrolsüz Kentsel Büyüme Karşıtı Bir Hareket: Ülke Deneyimleriyle Yavaş Şehirler, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 51, 346-367.
Donat, O. ve Yavuzçehre, P. S. (2016). Sakin Kent Hareketinin Türkiye’deki Gelişimi Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı 42, 1480-1489.
Ekolojibirliği, https://ekolojibirligi.org/savsat-hesler-ve-maden-ocaklari-yuzunden-cittaslow-unvanini-kaybedebilir/ (21.02.2021).
Hürriyet Gazetesi, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/gokceadanin-sakinlikle-imtihani-40787450 (21.02.2021).
Karaman, Z.T. (1990). Yerel Hizmetlere Gönüllü Katılım, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1-2, 122-144.
Kaypak, Ş. ve Gündüz, A. (2018). Kent Uygarlığı ve Demokrasi Üzerine Bir İnceleme, INJOSOS Al-Farabi International Journal on Social Sciences, Sayı 2/2, 1-21.
Mülakat: Öğr. Gör. Mehmet Mehdi Karakoç, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Bilgisayar Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü (03.03.2021)
Oktay, E. ve Pekküçükşen, Ş. (2009). Yerel Yönetimlerinin Demokratikleşmesinin Bir Aracı Olarak Sivil Toplum Kuruluşları, KMU İİBF Dergisi, Yıl 11, Sayı: 16. 172-186.
Özmen, A. ve Can, M. C. (2018). Cittaslow Hareketine Eleştirel Bir Bakış, TMMOB Şehir Plancıları Odası Planlama Dergisi, 28(2), 91-101
Pajo, A. (2017). Türkiye’deki Cittaslow Kentleri ve 50.000 Kişilik Nüfus Kriteri, Electronic Journal of Vocational Colleges, Ekim 2017, 25-31.
Petrini, C. (2017). Terra Madre (Çev. Güliz Akyüz Yıldırım), Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul.
Roszak, T. (1999), Çorak Ülkenin Bittiği Yer -Post-endüstriyel Toplumda Politika ve Aşkınlık (Çev.: Naim Öztürk), İnsan Yayınları, İstanbul.
Sabah Gazetesi, Bilgi Eser, Kentlerin En Sakini Seferihisar, https://www.sabah.com.tr/yasam/2011/12/08/kentlerin-en-sakini-seferihisar, 08.12.2011. (Erişim: 20.02.2021).
Sander, O. (2001). Siyasi Tarih: İlkçağlardan 1918‟e. İmge Kitabevi, 10. Baskı, Ankara.
Servon, L. J. ve Pembe, S. (2015). Cittaslow: Going Glocal in Spain, Journal of Urban Affairs 327-340.
Sezgin M. Ünüvar Ş. (2011). Yavaş Şehir: Sürdürülebilirlik ve Şehir Planlaması Ekseninde, Çizgi Yayınevi, Konya.
Sırım, V. (2012). Çevreyle Bütünleşmiş Bir Yerel Yönetim Örneği Olarak Sakin Şehir Hareketi ve Türkiye’nin Potansiyeli, Journal Of History Culture ve Art Research, Cilt 1, Sayı 4. 119-131. Schumacher, E.F. (1973). Küçük Güzeldir Önceliği İnsana Veren Bir Ekonomi Anlayışı, Varlık Yayınları, Temmuz 2015, İstanbul.
Toprak, M. (2018), Cittaslow İlanıyla Birlikte Sükunetini Kaybeden Şehir: Taraklı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, SBE.
Tümer, G. (2008). Kentler ve Nüfusları, EGEMİMARLIK Dergisi, 2008/3, 66-67.
Türkiye Nüfusu, nufusu.com (28.02.2020).
Yaman, F. T. (2018). Katılımcı Demokrasi: Kapsam ve Unsurlar, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, 136-160.