CEYHUN ATUF KANSU’NUN ŞİİRLERİNDE MİSTİK- FOLKLORİK DEĞERLERİN HALK KAHRAMANLARINA DÖNÜŞMESİ/DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

1940’larda şiirleriyle kendini hissettirmeye başlayan Ceyhun Atuf Kansu bir müddet halk şiiri kaynaklarından beslenir. Yer yer döneminin şiir anlayışlarına yaklaşsa da sanat hayatındaki bağımsız çizgisini sürdürür. Düşünceleriyle, bakışıyla toplumcu-gerçekçi veya Garip hareketine yaklaşan Ceyhun Atuf şiirlerinde, hikâye ve denemelerinde halkı ön planda düşünen, Türkiye gerçeğini Anadolu’nun varlığıyla bütünleştiren bir sanatçıdır. Çağdaşı olan pek çok sanatçının aksine Anadolu’da; Anadolu’nun ruhuna nüfuz ederek yaşama ve yazma tavrıyla müstakil bir yer edinir. Anadolu’ya yakın olması, halk kültürüne ait değerleri yakından tanımasındandır. Özellikle Anadolu erenleri diye nitelendirdiği bazı isimlerin onun üzerindeki etkileri fazladır. Sanatçılığında ve mücadele arzusunun oluşumunda bu durum kendini hissettirir. Zaman ve mekân sınırlarını zorlayarak bu kahramanları şiirlerinde birer halk kahramanı olarak işleyen Ceyhun Atuf Kansu, değişik rol ve görev yükledikleri bu isimlerle çoğu defa kendini bütünleyerek idealize kahramanlar vücuda getirir. Bazen bir Yunus, bazen Pir Sultan, bazen de Karacaoğlan, Hacı Bayram-ı Veli, Hacı Bektaş Veli, Ferhat, Dadaloğlu veya Köroğlu olarak şiirlerinde özgürlük, eşitlik ve insan haklarının savunucusu olarak karşımıza çıkar. Yeni sayılamayacak temaları yeni bir anlatımla; farklı bir düşünüş ve tavırla, bu kahramanların yardımıyla anlatır. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren pek çok sanatçıda iğreti duran konular kendi ifadesiyle halk kahramanlarından alınan güçle şiirlerde yer alır. Ceyhun Atuf’un en büyük gayesi ülke gerçeklerine kafa yoran insanı oluşturmak, dolayısıyla insana hizmet etmektir.

-

Ceyhun Atuf Kansu, who started to make his name in 1940s, was influenced from folk poetry for a while. Although he occasionally came close to the poetry in his era, he pursued his own way in his art. Converging to socio-realism or Garip movement with his thoughts, views in his poetry and writings, Ceyhun Atuf is an artist who prioritizes the people, and integrates the reality of Turkey with Anatolian essence. Contrary to most of his contemporaries, he attains a peculiar place with his attitude to live and write in Anatolia and by penetrating Anatolia. Being close to Anatolia enables him being closely acquainted with the values of folk culture. Especially, the ones that he calls as “Anadolu Erenleri” (Wisemen in Anatolia) have much influence on him. This influence makes itself clear in the creation of his art and will for struggle. Ceyhun Atuf Kansu, who turns these heroes into folk heroes in his poetry by pushing the limits of time and space, brings ideal heroes into being by integrating himself with these names that he attributes different roles and tasks. In his poetry, he appears to be a defender of freedom, equality and human rights sometimes as Yunus Emre, sometimes as Pir Sultan, and sometimes as Karacaoğlan, Hacı Bayram-ı Veli, Hacı Bektaş Veli, Ferhat, Dadaloğlu or Köroğlu. He figures the usual themes by the help of these heroes, but in a new form and different style. Subjects that seem as borrowed and misplaced in most of the artists since the first years of Turkish Republic, become a part of his poetry, as he states, with the strength from folk heroes. The main goal of Ceyhun Atuf is to construct the man who deals with the realities of the country, and thus to serve to humankind

___

  • Aydemir. M. (2014). Ceyhun Atuf Kansu'nun Şiir Sanatı ve Şiirinde Çocuk. A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED) 51 Erzurum , 211-228.
  • Doğan. M. H. (1998). Ceyhun Atuf Kansu'nun Yanık Havası. Varlık, No.1086 , 20-21.
  • Enginün. İ. (1992). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri. Türk Dili (Türk Şiiri Özel Sayısı IV-Çağdaş Türk Şiiri) TDK Yay. No.481-482 , 32.
  • Erkal. M. (1998). Ceyhun Atuf Kansu, Hayatı, Eserleri ve Şiirlerinin Tema Bakımından İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Erkal. M. (1999). Kansu'nun Şiirlerinde Çocuk- Çiçek Bütünleşmesi. Çağdaş Türk Dili ,S.166, s.458-461
  • Kansu. C. A.(1944). Bağbozumu Sofrası. Ankara: Ülkü Yayınevi
  • Kansu.C. A (1991). Bir Kasabadan Resimler. Ankara: Bilgi Yayınevi
  • Kansu.C. A (1978). Ceyhun Atuf Kansu Yaşamını Anlatıyor. Özgür İnsan, No.2 , 2.
  • Kansu.C. A.(1976). Erken Doğan/Akşehir'de Nasrettin Hoca. Ilgaz Özel Sayı No.20 , 13.
  • Kansu.C. A (1991). Güneş Salkımı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Kansu. C. A.(1991). Halk Albümü. Ankara: Bilgi Yayınevi
  • Kansu. C. A. (1981). Nasrettin Hoca Duruşması Akşehir'de Nasrettin Hoca. Ilgaz Özel Sayı , 13.
  • Kansu. C. A. (1978). Yaşantım. Ilgaz, No.2 , 5.
  • Süreya.C. (1978). Babam Ceyhun Boy Boyluyor. Ilgaz Özel Sayı No.199 s.19