Kur’ân-ı Kerim'de Geçen İsm-i Tafdil Kalıpları

Kur'ân-ı Kerim Arapça nazil olmuş ilahi bir kitaptır. Gerek mana gerekse lafız yönünden Kur'ân-ı Kerim üzerinde düşünmek, Onu anlamaya çalışmak her Müslüman için dini bir sorumluluk olduğu kadar, Kur'ân-ı Kerim ilimleri ile meşgul olan araştırmacılar için de akademik bir zorunluluktur. Tarihten günümüze konusu Kur'ân-Kerim olan sayısız çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Bunlar içerisinde bazı çalışmalar sadece manaya yönelik olduğu gibi bazı çalışmalar da yalnız lafızla ilgili olmuştur. Biz bu çalışmamızda Kur'ân-ı Kerim lafızlarından Arapçada Sarf konuları içersinde yer alan İsm-i tafdil konusunu ele aldık. Çalışmamız, İsm-i tafdil hakkında genel bilgi verdikten sonra Kuran-ı Kerim’de geçen İsm-i tafdil kalıplarını, " خير " ve " شر " lafızları ile yapılan İsm-i tafdilleri; bu İsm-i tafdillerin marifelik-nekirelik, müzekkerlik-müenneslik halleri ile müfret, müsenna ve cemilerini gerekli dilbilgisi izahları ile İsmi- tafdilde aranan anlam ortaklığını Kuran ayetlerinden örnekler vererek ele almayı konu edinmektedir

The Superlative Forms in The Holy Quran

The Quran is a divine book that has been revealed in Arabic. It is an academic obligation for researchers who are engaged in the science of the Qur'an to think on the Quran in terms of meaning and speech, and try to understand it as much as a religious responsibility for every Muslim. Numerous studies on the Qur'an have been made from past to present and continue to be made. Some of these studies are directed towards signification, and some studies are only related to words. In this work, we discussed the subject of Ism-i tafdil/superlative, which is included in the subject of Arabic word formation. After we give general information about the topic, our study deals with Ism-i tafdil forms in the Qur'an. It includes in the superlatives made with the words "خير " and "شر ", their articles, masculine-feminine and singular-binary-plural forms. It also deals with the meaning partnership required in the superlatives by giving examples from the Qur'an verses.

PDF

___

Alûsî, Ebu'l-Fadl Şihâbuddîn es-Seyyid Mahmud. 1999. Birinci Baskı, Rûhu'l-Meânî Fî Tefsiri'l-Kur'âni'l-Azîm ve Seb’il-Mesânî, Dâr-u İhyâi't-Turâsi'l-Arabî, (Tahkîk:Muhammed Ahmed El-Emed-Ömer Abdüs-Selâm) XXX, Beyrut.
Diyanet İşleri Başkanlığı. 2015. Dördüncü Baskı, Kur'an Yolu Meâli, Ankara.
Ebû Abdillâh, Bedruddîn Muhammed(İbn. Nazım). 1998. Şerh-u Elfiyeti İbn Mâlik, (Tahkîk:Abdulhamid Muhammed Abdulhamid) Dâru'l-Cîl, Beyrut.
Ebû Hayyân Endelûsî, Muhammed b. Yusuf el-Gırnâtî. 1998. İrtişâfu'd-Darb Min Lisâni'l-Arab(Tahkîk:Dr. Recep Osman Muhammed), Mektebetu'l-Kahire; 1403h. el-Bahrul-Muhit, Dâru'l-Fikr
Elbânî, Muhammed Nasuriddin. 1995. Sissilet-u Ehâdisi's-Sahîha, Mektebetu'l-Meârif, I-VI, Riyâd.
Ermiş, H. ve Özcan, H.K. 2016. "İsm-i Tafdilin Kur’an-ı Kerim’de Kullanım Sıklığı", Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(1):165-180.
Ezherî, Hâlid,ts., Şerhu't-Tâsrih Ale't-Tavdîh Alâ Elfiyet-i İbn. Mâlik , Dâru İhyâ-i Kutubi'l-Arabiyye.
İbn Âdil, Sirâcuddîn Ömer b. Ali b. Adil el-Dımeşkî. 1998. Birinci Baskı, el-Lübâb Fî Ulûmi'l-Kitâb(Tefsir-u İbn Adil), I-XX, Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye.
İbn Akîl, Abdullah b. Abdurrahman. 1980. Şerh-u İbn Akil Ala Elfiyeti İbn. Mâlik (Tahkîk:Muhammed Muhyiddin Abdülhamid), Dâru't-Turâs, Kahire.
İbnu'l-Enbârî, Kemâluddîn Ebu'l-Berekât Abdurrahman Muhammed b. Ubeydullah. 2002. Birinci Baskı, el-İnsâf Fî Mesâili'l-Hilâf Beyne'n-Nahviyyîn, Mektebetü'l-Hancı, Kahire.
İbnu'l-Ferhân, Kemaluddîn Ebî Sa'd, Ali b. Mesud. 1987. el-Mustevfâ Fi'n-Nahv, (Tahkîk: Muhammed Bedevî el-Mahtûn ), Kahire.
İbnu'l-Hâcib, Cemaluddin Ebû Amr Osman b. Ömer, ts., el-Kâfiye Fi'n-Nahv, Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut. İbn Hişâm, Ebu Muhammed Abdullah Cemaluddîn El-Ensârî. 1991. Şerh-u Şuzûru'z-Zeheb, Mektebetu'l-Asriyye, Beyrut; ts., Şerh-u Katrin-Nedâ ve Belli's-Sadâ, Aslan Yayınları, İstanbul; 1979, Muğni'l-Lebîb An Kutubi'l-Eârib, Darü'l Fikr, Beyrut.
İbn Mâlik, Cemâluddîn Muhammed b. Abdullah. 1967. Teshîlu'l-Fevâid ve Tekmilu'l-Makâsıd (Tahkîk: Muhammed Kamil Berakât), Dâru'l-Kutubi'l-Arabî İbn Yaîş, Muvaffakuddin Ali en-Nahvî, ts., Şerhu'l-Mufassal, Mektebetu'l-Mütenebbi, Kahire.
Müberred, Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yezid, 1399, el-Muktedab, Kahire. Râcî, el-Esmer. 1997. el-Mucemu'l-Mufassal Fî İlmi's-Sarf, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut
Radiyyuddîn, Muhammed b. Huseyn. 1996. Şerh-u Radiy Li Kâfiyet-i İbn. Mâlik, Câmiat-u İmam Muhammed b. Suûd, Riyâd
Sekkâkî, Muhammed b. Ali. 1987. İkinci Baskı, Miftâhu'l-Ulûm, Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut.
Sibeveyh, Ömer b. Osman b. Kaber. 1982. el-Kitâb, (Tahkik: Abdusselâm Harun), Mektebetu'l-Hancı, Kahire.
Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr, ts., Hemeu'l-Hevâmi’Şerh-u Cemi'l-Cevâmi’, Dâru'l-Marife, Beyrut.
Ukberî, Ebu'l-Bekâ Abdullah b. Huseyn. 1398. İmlâ Mâ Menne Bihi'r-Rahmân Fî Vucûhi'l-İrâb ve'l-Kıraât(et-Tibyân Fî İrâbi'l-Kur'ân), Mektebetü'l-Halebî, Mısır.
Yusuf, Hasan Ömer. 1398. Şerhu'r-Radiy Ale'l-Kâfiye, Camiat-u Garyunus.
Zemahşerî, Ebu'l-Kâsım Cârullah Mahmud b. Ömer. 2006. Birinci Baskı, Tefsiru'l-Keşşâf, Dâru'l-Kitabi'l-Arabî, Beyrut.