Destinasyon Pazarlaması Kapsamında Elazığ Mutfak Kültürünün ve Coğrafi İşaretli Gastronomi Ürün Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Günümüzde yöresel lezzetlerin önemli destinasyon pazarlama unsurlarından biri olduğu ve pazarlama ve markalaşma aracı olarak kullanımı düşünüldüğünde yerel destinasyonların sahip oldukları gastronomi değerlerinin daha çok üzerinde durulması önemlidir. Elazığı; bulunduğu coğrafya ve sahip olduğu sosyal demografik yapısı ile çeşitli yöresel lezzetlere sahip önemli bir destinasyondur. Bu bağlamda destinasyon pazarlama unsuru olarak kullanılabilecek olan yerel Elazığ mutfak kültürünün gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi bir bakıma bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu çalışmada, Elazığ mutfağı ile ilgili yemeklerin belirlenmesi için ikincil verilerden faydalanılmıştır. Bu çalışmada Elazığ mutfak kültüründe yer alan yiyecekler, coğrafi işaretli gastronomi ürünleri ve coğrafi işaret almaya aday gösterilen gastronomi ürünleri ele alınmıştır. Yapılan çalışmanın sonucunda Elazığ’ın çok çeşitli ve zengin bir mutfak kültürüne sahip olduğu ancak Elazığ ilinin gastronomi turizmi alanında coğrafi işaretli ürünlerinin (4 coğrafi işaretli ürün, 5 başvuru aşamasında ürün ) sınırlı sayıda olduğu ve bu ürünlerin turizm unsuru olarak yeterince kullanılamadığı tespit edilmiş ve buna ilişkin öneriler geliştirilmiştir. Aynı zamanda çalışmanın sonucunda Elazığ mutfağının ziyaretçilere farklı lezzetler deneyimleme imkanı sunarak, destinasyon pazarlama unsuru olarak kullanabileceği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Coğrafi işaretli ürünler, Elazığ mutfak kültürü, destinasyon pazarlaması, gastronomi turizmi

A Research on the Determination of Culinary Culture and Geographically Indicated Gastronomic Product Potential of Elazığ in the Scope of Destination Marketing

Considering that local flavors are one of the important destination marketing elements and their use as a marketing and branding tool today, it is important to focus more on the gastronomic values of local destinations. With its geography and social demographic structure, Elazig is an important destination with various local flavors. In this context, the evaluation of the local Elazig culinary culture, which can be used as a destination marketing element, within the scope of gastronomic tourism, in a way, constitutes the main purpose of this study. In this study, in which qualitative research methods were used, secondary data was used to determine the dishes related to Elazig cuisine. In this study, the foods in the culinary culture of Elazig, the gastronomic products with geographical indication and the gastronomic products that are nominated for geographical indication are discussed. As a result of the study, it has been determined that Elazig has a rich and diverse culinary culture, but the number of geographically indicated products (4 geographically indicated products, 5 products at the application stage) in the field of gastronomy tourism in Elazig province is limited and these products cannot be used sufficiently as a tourism element, and this recommendations have been developed. At the same time, as a result of the study, it was concluded that Elazig cuisine could be used as a destination marketing element by offering the opportunity to experience different tastes to the visitors.

Keywords:

Geographical indication products, Elazig culinary culture, destination marketing, gastronomy tourism,

PDF

___

Arora, M. (2014). Gastronomy tourism and destination image formation. Indian Journal of Applied Hospitality and Tourism Research, 6 (1), 68-75.
Aydoğdu, A., Okay, E. Ö. ve Köse, Z. C. (2016). Destinasyon Tercihinde Gastronomi Turizmi'nin Önemi: Bozcaada Örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 120-132.
Babcock, B. A. (2003). Geographical Indications, Property Rights, and Value-Added Agriculture. Iowa Ag Review, 9(4), 1-3.
Bayrakcı, S. ve Akdağ, G. (2016). Yerel yemek tüketim motivasyonlarının turistlerin tekrar ziyaret eğilimlerine etkisi: Gaziantep’i ziyaret eden yerli turistler üzerine bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(1), 96-110. doi: 10.17123/atad.vol27iss10006
Bertan, S. (2020). Restaurant rankings factors in gastronomy tourism. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 68(1), 34-42.Doi: https://doi.org/10.37741/t.68.1.3
Boyne, S., Hall, D., & Williams, F. (2003). “Policy, Support And Promotion for Food- Related Tourism Initiatives: A Marketing Approach to Regional Development”, Journal Of Travel & Tourism Marketing, 14(3/4), 131–154.
Bramley, C. (2011). A review of thesocio-economicimpact of geographical indications: Considerations for the developing world. In WIPO Worldwide Symposium on Geographical Indications (Vol. 22).
Elazığ Belediyesi, Coğrafi Yapı. https://www.elazig.bel.tr/kent-rehberi/cografi-yapi/217/ (Erişim Tarihi 17.02.2022)
Elazığ Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, İlimiz Hakkında, https://elazig.csb.gov.tr/ilimiz-hakkinda-i-681 (Erişim Tarihi 17.02.2022)
Elazığ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Elazığ Mutfağı. https://elazig.ktb.gov.tr/TR-246156/elazig-mutfagi.html (Erişim Tarihi 18.02.2022)
Elazığ Valiliği (2022). Elazığ Harput Mutfağı- Yöresel Yemekler. http://www.elazig.gov.tr/elazig-harput-mutfagi---yoresel-yemekler (Erişim Tarihi 18.02.2022)
Ercan, M. O. ve Gülcan, D. (2021).Elazığ Mutfak Kültüründe Yer Alan Yöresel Yemeklerin İncelenmesi: Nitel Bir Araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 47-7. Doi:10.26677/TR1010.2021
Erdoğan, S. ve Özdemir, G. (2018). İzmir Destinasyonu’nda Gastronomi Turizmi Üzerine Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3),249-272. doi: 10.21325/jotags.2018.281
Fırat Kalkınma Ajansı, Elazığ Tanıtım, https://fka.gov.tr/elazig-tanitim (Erişim Tarihi 17.02.2022)
Güleç, E. (2020). Elazığ Gastronomik Kimliğinin Destinasyon İmajı Açısından Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı, Ankara.
Gündüz, A.Y.(2016). Geçmişten Günümüze Elazığ İl’inin Sosyo-Ekonomik Yapısı Ve Fırat Üniversitesinin Katkısı. The Journal of Academic Social Sciences, 4(38), 1-8. doi: 10.16992/ASOS.11785
Gyimothy, S. ve Mykletun, R.J. (2009). Scary food: Commodifying Culinary Heritage As Meal Adventures İn Tourism. Journal of Vacation Marketing, 15(3), 259-273. Doi: 10.1177/1356766709104271
Hatipoğlu, A. (2010). İnançların Gastronomi Üzerindeki Etkileri: Bodrum’daki Beş Yıldızlı Otellerin Mutfak Yöneticilerinin Görüşlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Haven-Tang, C. ve Jones, E. (2005). Using local food and drink to differentiate tourism destinations through a sense of place, Journal Of Culinary Science and Technology, 4(4), 69-86, doi: 10.1300/j385v04n04_07
Kabasakal, U. (1993). Bölgelerarası dengeli kalkınma bakımından turizm ve Elâzığ örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Keskin, E. ve Çontu, M. (2019). Doğu Anadolu Bölgesi Mutfağı. M. Sarıışık ve G. Özbay, (Ed). Ulusal Gastronomi ve Türk Mutfağı içinde (ss.143-237). Ankara: Detay Yayıncılık.
Mankan, E. (2017). Destinasyon Pazarlamasında Çekici Bir Faktör Olarak Türkiye’de ki Gastronomi Müzeleri Örneği. Electronic Turkish Studies, 12(4). doi:10.7827/TurkishStudies.11449
Mutlu, K. ve Çakır Keleş, M. (2019). Destinasyon Markalaşmasında Gastronomik Ürünlerin Rolü: Bafra İlçesi Örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 28(2), 227-240.
Paslı, M. M. (2021). Coğrafi İşaretli Gastronomi Ürünleri Üzerine Bir Araştırma: Giresun İli Örneği. Tourism and Recreation, 3 (1) , 93-99.
Rinaldi, C. (2017). Food and gastronomy for sustainable place development: A multidisciplinary analysis of different theoretical approaches. Journal of Sustainability, 9 (1748), 1-25.
Saatçi, G. (2019). Coğrafi İşaretli Yiyeceklerin Tanıtım Unsuru Olarak Yöresel Yemekler Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 358-374. doi: 10.21325/jotags.2019.367
Sanaç Bulanıklı, N., Yıldırım, H., Tuncer M., Soykan, B., Teksarı, Y., Yay, A. E. ve Şenocak, E., (2018). Elazığ Mutfağı-Mutfak Kültürü-Yöresel Yemekler. Elazığ İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü, Cilt:1.
Selwood, J. (2003). The lure of food: Food as an attraction in destination marketing in Manitoba, food tourism around the world development, management and markets. USA: Elsevier.
Shenoy, S.S. (2005). Food tourism and the culinary tourist. Unpublished Doctoral Dissertation. Clemson University, SC, USA.
Suna, B. ve Uçuk, C. (2018). Coğrafi İşaret ile Tescil Edilmiş Ürüne Sahip Olmanın Destinasyon Pazarlamasına Etkisi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 100-118. doi: 10.21325/jotags.2018.274
Şengül, S. (2017). Turizm Arz Kaynağı Olarak Gastronomi Müzeleri. D. Bozok, C. Avcıkurt, M. Doğdubay, M. Sarıoğlan ve K.G. Girgin, (Ed.), Gastronomi üzerine araştırmalar içinde (ss.262-274).Ankara: Detay Yayıncılık.
Şengül, S. ve Türkay O. (2016). Yöresel Mutfak Unsurlarının Turizm Destinasyonu Seçimindeki Rolü (Mudurnu Örneği), Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,12(29),63-87.doi: 10.17130/ijmeb.20162922023
Şimşek, A. Ve Güleç, E. (2020). Gastronomi Turizmi Kapsamında Coğrafi İşaretli Ürün: Elazığ Orciği. Aydın Gastronomy, 4(2), 73-81. doi: 10.17932/IAU.GASTRONOMY.2017.016/gastronomy_v04i2002
Torun, C. (2015). Elazığ İlinin Kırsal Turizm Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Tuna, M. ve Özyurt, B. (2018). Ankara’da Gastronomi Turizminin Değerlendirilmesi: Nitel Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies,6(3), 73-87. doi: 10.21325/jotags.2018.239
Türk Patent ve Marka Kurumu (2022). Coğrafi işaretleme, http://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/geographicalRegisteredList/ (Erişim Tarihi 18.02.2022)
Türkiye Kültür Portalı (2022). Geleneksel Mutfak. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/elazig/neyenir (Erişim Tarihi 19.02.2022)
Viassone, M. Ve Grimmer, M. (2015). Ethical Food As A Differentiation Factor For Tourist Destinations: The Case Of “Slow Food”. Journal Of Investment And Management. Special Issue: Attractiveness And Governance Of Tourist Destinations, 4(11), 1-9. doi: 10.11648/j.jim.s.2015040101.11
Yaşar, M. (2019). Elazığ İlinin Alternatif Turizm Açısından Turizm Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Yüncü, H. R. (2009) Sürdürülebilir Turizm Açısından Gastronomi Turizmi ve Perşembe Yaylası,10. Aybastı Kurultayı, Ankara.
Zağralı, E. ve Akbaba, A. (2015). Turistlerin Destinasyon Seçiminde Yöresel Yemeklerin Rolü: İzmir Yarimadasi’ni Ziyaret Eden Turistlerin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Journal Of Yaşar University, 10(40), 6633-6644. doi:10.19168/jyu.45921