Olivin Mineralinin Seramik Sırlarında Kullanım Olanaklarının Araştırılması ve Uygulamaları

1930’lu yıllardan itibaren endüstride kullanılmaya başlanan Olivin, ismini zeytin renginden alan bir mineral türüdür. Olivin, zamanla sanayide artan önem kazanmış ve günümüzde tüm dünyada Olivin endüstrisi olarak kendine önemli bir yer edinmiştir. Ticari Olivinin kimyasal bileşiği % 45-50 Magnezyum Oksit, % 40-43 Silisyum Dioksit, % 8 Demir Oksit ve % 1- 2 kızdırma kaybı içermektedir. Olivin mineralinin çevre dostu olması, Türkiye’de rezerv bakımından önemli potansiyele sahip olması ve daha önce seramik sırlarında kullanılmamış olması çalışmanın özgün kısımlarıdır. Bu çalışmada Olivin mineralinin sır yapımında kullanılabilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada deneysel yöntem kullanılarak albit, ortoklas, petalit, kalsine boraks, kolemanit ve borik asit gibi temel hammaddelerden oluşan alkalili, alkalili-borlu ve borlu sırlar hazırlanmıştır. Sır reçetelerinde Olivin %10-50-80 oranlarında ilave edilerek kullanılmıştır. Hazırlanan sır karışımları ESC 1 Kodlu akçini döküm çamuru ile şekillendirilmiş olan deney tabletlerine uygulanmış ve 1150°C’de pişirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, en fazla % 50 oranında Olivin katkısı ile hatasız sırlar edilmiştir. Deney sonuçlarından elde edilen sırlar, parlak, mat, krakle gibi yüzey özelliklerine göre değerlendirilmiş ve metin içinde sunularak çalışma desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Olivin, Sır, Seramik Sırları, Seramik

Investigation of Olivine Mineral's Use in Ceramic Glazes and Applications

Olivine, which has been used in industry since the 1930s, is a mineral type that takes its name from the Olive color. Olivine has gained increasing importance in the industry over time and has gained an important place as the Olivine industry all over the world today. The chemical compound of commercial Olivine contains 45-50% Magnesium Oxide, 40-43% Silicon Dioxide, 8% Iron Oxide and 1-2% glow loss. The fact that the olivine mineral is environmentally friendly, has a significant potential in terms of reserves in Turkey and has not been used in ceramic glazes before are important parts of the study. In this study, it is aimed to investigate the usability of olivine mineral in glaze making. In the research, alkaline, alkaline-boron and boron glazes consisting of basic raw materials such as albite, orthoclase, petalite, calcined borax, colemanite and boric acid were prepared using the experimental method. Olivine is used in glaze recipes by adding 10-50-80%. The glaze mixtures prepared were applied to the test tablets shaped with ESC 1 Code white tile casting clay and fired at 1150°C. As a result of the study, faultless glazes were made with a maximum of 50% Olivine contribution. The glazes obtained from the test results were evaluated according to surface properties such as glossy, matte, crackle, and the study was supported by presenting them in the text.

Keywords:

Olivine, Glaze, Ceramic Glazes, Ceramic,

PDF

___

Referans1 Arcasoy A., 1983. Seramik Teknolojisi, İstanbul: Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Anasanat Dalı Yayınları, 169-191.
Referans2 Arcasoy, A. ve Başkırkan, H., 2020. Seramik Teknolojisi, İstanbul: Literatür Yayıncılık,260-275.
Referans3 Aydınlı, N., 2008. Plazma Sprey Kaplamada Olivinin Değerlendirilmesi ve Kaplama Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 93.
Referans4 Çevik, E., 2006. Topuk Köyü ve Civarındaki (Orhaneli, Bursa) Dünitleri Mineralojik ve Jeokimyasal Özellikleri ve Olivin Açısından Endüstriyel Kullanımının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 113.
Referans5 Çoban, Ö., 2014. Krom Ve Olivin Atıklarının Betonda Kullanımının Durabilite Özelliklerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 147.
Referans6 DPT Raporu, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 2001., Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara, 68-87.
Referans7 Genç, C., 2000. Olivin Raporu. İTÜ Maden Fakültesi, İstanbul, 1-7.
Referans8 Genç, S., 2013. Artistik Seramik Sırları Sır Sanatı, İstanbul: Boyut Matbaacılık,21-79.
Referans9 Güler, T., Güney, A., ve Polat, E., 2018. Muğla'da Madencilik: Potansiyeli ve Değerlendirmesi, TMMOB Maden Mühendisleri Odası, 233.
Referans10 Kanarya, A., 2010. Olivin Kalıp Kumlarının Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 140.
Referans11 Mete, Z. , 2020. Seramik Kimyası, İzmir: Tibyan Yayıncılık, 215-221.
Referans12 Örgün, Y. ve Erarslan, C., 2012. 21. Yüzyılda Olivin ve Türkiye'nin Olivin Potansiyeli. Madencilik ve Yer Bilimleri Dergisi, 23, 62-75.
Referans13 Yalçın, Ö. Ü., 2018. Mineral (Dolomit Ve Olivin) Katkılı Bazı Lignoselülozik Kaynaklardan Üretilen Levhaların Performans Özelliklerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta, 184.
Referans14 Zedef, V. ve Döyen, A., 2001. Olivin: Türkiye'de Tanınmayan Çok Amaçlı Kullanımı Olan Bir Hammadde Ve Ülkemiz Olivin Potansiyeline Bir Örnek-Kızıldağ (Akseki-Antalya) Olivin Yatağı. 4.Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu. Selçuk Üniversitesi MühendislikFakültesi, Konya, 299-303.
Referans15 https://www.mapeg.gov.tr/Custom/Madenistatistik (10.03.2022)
Referans16 https://www.etimaden.gov.tr/maden-terimleri-sozlugu (29.08.2022)