M. REŞAT AYSU’NUN HİCAZ SAZSEMAÎ''SİNİN KEMAN İCRÂSI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Geçtiğimiz asır, Türk müziği geleneğinde çalgı icrâ özelliği olan “refakat” ediminin yanı sıra, çalgıda ustalık içeren solistik performansların görülmeye başladığı bir dönem olmuştur. Bu etkinin bir yansıması, gelenek mensuplarının yaratılarında da gözlemlenmektedir. Mehmet Reşat Aysu, 20. asırda yaşamış olan, söz konusu yansımaların dikkat çekici bir örneğini temsil etmektedir. Mehmet Reşat Aysu’nun bestelerinden seçilen örnek eserler, genellikle teknik icrâ zorlukları içerdiğinden, sıklıkla çeşitli çalgıların ileri seviye eğitim müfredatlarında yer almaktadır. Bu noktadan hareketle bu araştırmada, Mehmet Reşat Aysu’nun bestelemiş olduğu hicaz sazsemaî, içerdiği ustalık gerektiren icrâ biçimleri sebebiyle, keman çalgısının teknik özellikleri odağında incelenmiştir. Nitel çerçevede doküman incelemesi kapsamında yapılmış bu araştırmada keman icrâ teknikleri odağında eser analizi yapılırken; parmak yerleşimleri, yay kullanım teknikleri ve nüansların uygulanması hususları ele alınmıştır. Bu araştırmanın amacı, Mehmet Reşat Aysu’nun belirlenen eserinin keman çalgısı üzerindeki uygulanışında, bahsi geçen teknik davranışları inceleyerek ortaya koymaktır. Eser icrâ analizleri sonucunda, eser boyunca kullanılması gereken pozisyonlar, yay teknikleri ve nüansların uygulanış şekilleri belirtilmiştir. Bunlara ek olarak bu tekniklerin ve eser içerisinde yer alan akorların uygulanmasında, 440 frekansın la sesini ifade ettiği akort düzeni olan “sol-re-la-mi” düzenini kullanma gereği belirlenmiştir.

___

  • Akdoğu, O. (1997). Ege'de Müzikçiler Ansiklopedisi. İzmir: Metro Matbaacılık. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları. Dalkıran, E. (2006). Keman Eğitiminin Başlangıç Aşamasında “Detache ve Legato” Yay Tekniklerinin Keman Öğrencilerine Aktarımı. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 125-142. Helvacı, O. (2006). 20. Yüzyıl Türk Müziğine Farklı Bir İz Bırakan M. Reşat Aysu’ nun Hayatı ve Bestecilik Kimliği. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 29-35. Ulucan, S. (2005). Yüksek Lisans Tezi . Kemanda Yay Tekniğinin Temel Bilgileri ve Gelişimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.