Karmaşık Bir Sosyo-Ekolojik Afet Olarak Göç ve Göç Araştırmalarında CBS

Göç olgusu literatürde son zamanlarda kültürel afet olarak nitelendirilmekle birlikte, son on yıldır yaygın olarak sosyo-ekolojik afet olarak kullanılmaktadır. Afetler her ne kadar yaygın olarak ani gelişen ve kısa sürede yıkım ve/veya bozucu etkilere sahip olan olaylar halinde gerçekleşse de, etkileri nispeten daha uzun sürede belirginleşen afetler de söz konusudur. Bu açıdan değerlendirildiğinde göç, sonuçları zaman içinde belirginleşen sosyal, demografik ve çevresel fiziki etkileri çok yönlü olarak ele alınması gereken sosyo-ekolojik bir afettir. Göç, özellikle göç edilen kentlerde kent planlamalarına uyumlu olmayan, kayıt dışı büyüme ve/veya plansız genişleme gibi etkilere neden olabilmekte ve çevresel bozulma, kirlilik, yanlış arazi kullanımı gibi ekolojik bozunmalara yol açmaktadır. Ancak sosyo-kültürel kayıpların iki yönlü olması da (göç eden- göç alan) mümkündür. Devletler açısından ülke kaynaklarının etkin kullanılması, doğru arazi kullanım yöntemi, demografik gücün doğru yönlendirilmesi, gelişim planlamalarına uyumlu çalışmalar için göçün mevcut durumu ve etkilerinin doğru analiz edildiği planlama ve yaklaşımların geliştirilmesi oldukça önemlidir. Bu bağlamda, göç mekânsal ve sosyal özellikleri bir arada barındırdığından Coğrafi Bilgi Sistem platformları göç çalışmaları için değerli bir araçtır. Göç ile ilgili veriler her ne kadar yaygın olarak istatistiki bilgiler şeklinde değerlendirilse de mekânsal ilişkiler analiz edilmeden görselleştirilmeden ve dikkate alınmayan yaklaşımlar eksik kalacaktır. Bu çalışmada göç ile ilgili analizlerde Coğrafi Bilgi Sistemlerde altlık haritalar üretilmiştir. Çalışmada 2018 – 2019 yıllarına ait TUİK göç verileri kullanılmıştır. İstatistiki veriler mekânsal verilerle ilişkilendirilerek analizler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, Afet, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Sürdürülebilir Planlama

Migration as A Complex Socio-Ecological Disaster and GIS in Migration

Although "migration" recently has been described as a cultural disaster in the literature, also it has been widely used as a Socio-Ecological disaster for the last two decades. Disasters commonly occur as events that develop suddenly and have devastating effects in a short time, but some disasters which become evident in a relatively long time cause destruction and/or losses. In this aspect, migration should be studied as a socio-ecological disaster with social, demographic and environmental effects, the consequences of which become evident over time. It can cause effects such as unregistered growth and/or unplanned expansion, which are not compatible with urban planning, especially in the cities of immigration, and cause ecological degradation such as environmental degradation, pollution, land use mistake. However, socio-cultural losses could be sociologically bidirectional. It is very important for states to make a migration planning by analyzing the effects of migration in terms of effective use of resources, correct land use, correct orientation of demographic power, and compatible implementations of development plans. In this context, since migration combines spatial (location-based) and social features, Geographic Information Systems (GIS) platforms are a valuable tool for spatial relations that can handle migration in multiple ways. Although the conditions related to migration are widely evaluated statistically, approaches in which spatial relations are not analyzed, visualized and taken into account will be incomplete. In this study, for analysis of migration, base maps were produced in Geographic Information Systems and TUIK migration data of 2018 – 2019 years were used. The analyzes were made by associating of statistical and spatial data.

Keywords:

Immigration, GIS, Disaster, Sustainable Urban Planning,

PDF

___

Akbaş, Ferdi. (20020). Coğrafya Perspektifinden Göçler ve Göç Kuramları. Gazi Kitabevi. Ankara.
Akıncı, B., Nergiz, A., ve Gedik, E. (2015). Uyum süreci üzerine bir değerlendirme: Göç ve toplumsal kabul. Göç araştırmaları dergisi, (2), 58-83.
Apap, Joanna. (2021). The concept of 'climate refugee' Towards a possible definition. European Parliamentary Research Service.
Brown O. Migration and Climate Change. IOM Report Nr. 38. International Organization for Migration. Geneva (Switzerland). 2008.
Clark, W. C. ve Munn, R. E. (1986). Sustainable development of the biosphere. Cambridge University Press.
Corbett, John. (2003). Ernest George Ravenstein: The Laws of Migration, 1885, Center of Spatially Integrated Social Science
Gupta, P., Bharat, A. (2022). An Integrated Approach for Capturing Intermediate Demographic Changes. Journal of Urban Planning and Development, 148(2), 04022018. https://doi.org/10.1061/(ASCE)UP.1943-5444.0000810
Güllüpinar, F. (2012). Göç olgusunun ekonomi-politiği ve uluslararası göç kuramları üzerine bir değerlendirme. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4).53-85.
IOM (International Organization for Migration). (2019). International Migration Law: Glossary on Migration, İsviçre
İnce, Celal. (2019). Göç kuramları ve Suriye Göçü Üzerine Bir Değerlendirme. Opus Toplum Araştırma Dergisi. 11 (18). 2579-2615.
Harun, R., Filion, P., ve Moos, M. (2021). The immigrant effect on commuting modal shares: variation and consistency across metropolitan zones. Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 1-21. https://doi.org/10.1080/17549175.2021.1893798
Koçak, Y., ve Terzi, E. (2012). Türkiye’de göç olgusu, göç edenlerin kentlere olan etkileri ve çözüm önerileri. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 163-184.
Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3(1), 47-57.
Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., ve Taylor, J. E. (2014). Uluslararası göç kuramlarının bir değerlendirmesi. Göç Dergisi, 1(1), 11-46.
Mijani, N., Shahpari Sani, D., Dastaran, M., Karimi Firozjaei, H., Argany, M., ve Mahmoudian, H. (2021). Spatial modeling of migration using GIS‐based multi‐criteria decision analysis: A case study of Iran. Transactions in GIS.
Nazeer, M. Alam, S., ve Fatima, A. (2021). Sustainability of Urban Regions and Migration in Pakistan: A GIS Analysis. International Journal of Economic and Environmental Geology, 12(3), 36-39. https://doi.org/10.46660/ijeeg.Vol12.Iss3.2021.618 Odabaşı, S. (2021) The Economıcs of Crıme and Immıgratıon: A Panel Data Analysıs. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (45), 387-399.
Özyakışır, Deniz (2013). Göç Kuram ve Bölgesel Bir Uygulama, Nobel Akademik Yayıncılık
Prescott-Allen, R., ve Allen, R. (1980). How to save the world: strategy for world conservation (No. 366). Totowa, NJ: Barnes and Noble Books.
Rechkemmer, A., O'Connor, A., Rai, A., Decker Sparks, J. L., Mudliar, P., ve Shultz, J. M. (2016). A complex social-ecological disaster: Environmentally induced forced migration. Disaster Health, 3(4), 112-120.
Savcı, Şafak ve Ergöçmen. (2019). Kalkınma Perspektifinden Türkiye-Avrupa Ülkeleri Göç Koridoru Analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11 (30). s. 886-901. https://doi.org/10.20875/makusobed.634732
Sirkeci, İbrahim ve Yaylacı ve Göktuna. (2019). Küresel Hareketlilik Çağında Göç Kuramları ve Temel Kavramlar. Kuramsal ve Uygulama Boyutları ile Türkiye’de Sığınmacı, Mülteci ve Göçmenlerle Sosyal Hizmetler. Transnational Press London.
Stouffer, Samuel (1940). Intervening Opportunities: A Theory Relating Mobility And Distance, Amerina Sociological Review, 5 (6), 845-867.
UN IOM. (2022). World Migration Report 2022. International Organization for Migration, Cenevre, İsviçre
Sumping, A., Rasam, A. A., Adnan, N. A., ve Saad, N. M. (2021). Mapping Immigrant Populations: A GIS-Based Public Perception Exploratory Analysis. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 620, No. 1, p. 012018). IOP Publishing.
United Nations Development Programme (UNDP) (2009). Overcoming barriers: Human mobility and development, Human Development Report , 229 pages.
UNCSD Secretariat (2012). Migration and sustainable development. Rio 2012 Issue Briefs, 15, 7 pages.
Varol, N., ve Gültekin, T. (2016). Etkin bir göç faktörü: Afetler. Antropoloji, (32), 43-51. https://doi.org/10.1501/antro_0000000337
Yang, X., Damen, M. C., ve Van Zuidam, R. A. (1999). Satellite remote sensing and GIS for the analysis of channel migration changes in the active Yellow River Delta, China. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 1(2), 146-157.
World Commission of Environment and Development (1987). Our common future, Oxford University Press, London, United Kingdom, 383 pages. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
URL 1, https://www.unhcr.org/statistics/unhcrstats/618ae4694/mid-year-trends-2021.html (Son Erişim: 07.03.2022)
URL 2, https://www.iom.int/jahia/webdav/site/myjahiasite/shared/shared/mainsite/microsites/IDM/workshops/evolving_global_economy_2728112007/presentations/presentation_migration_environmen.pdf (Son Erişim: 12.01.2022 )
URL 3, Göç İdaresi Başkanlığı, https://www.goc.gov.tr/goc-tarihi (Son Erişim: 22.02.2022)
URL 4 https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 (Son Erişim: 02.03.2022)
URL 5, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/INFORM%20Annual%20Report%202018%20Web%20Spreads.pdf , (Son Erişim : 02.03.2022)
URL6, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-2019-33709#:~:text=%C4%B0stanbul'u%2C%20%259%2C,3%2C2%20ile%20Bursa%20izledi (Son Erişim: 22.02.2022)