Bu çalışma, 2000-2001 yıllarında Türkiye zeytin fidancılığının %82'sini kapsayan Bursa, Balıkesir ve Aydın illerindeki zeytin fidanlıkları ile Orhangazi (Bursa)'deki bazı damızlık zeytin bahçelerinde yapılmıştır. Çalışmanın amacı Verticillium Solgunluğu'nun varlığını ve neden olan etmeni tespit etmek, patoj enisite ve yaygınlık oranını saptamak, solgunluğa karşı toprak solarizasyonunun etkisini belirlemek üzere Verticillium izolatlannın gelişimi ile sıcaklık arasındaki ilişkiyi in-vitro'da saptamak amacıyla yapılmıştır. 2000 üretim yılında Haziran ve Eylül aylan başında Bursa, Balıkesir ve Aydın illerinde incelenen toplam 17 fidanlıktan alınan hastalık belirtisi gösteren örneklerden Verticillium spp. izole edilememiştir. Ertesi yıl Mayıs 2001 'de alınan örneklerden yapılan izolasyon çalışmalarında Orhangazi' deki 9 fidanlığın 4'ünde ve 10 damızlık zeytin bahçesinin de 5'inden Verticillium spp. izolatları elde edilmiştir. Yapılan tanılama çalışmalarında etmenin Verticillium dahliae olduğu saptanmıştır. Elde edilen V. dahliae izolatlarının pamuk bitkilerinde patojeniseteleri yapılmış ve bütün izolatlann patojen olduğu saptanmıştır. V. dahliae izolatlannın pamuk bitkisine ait hastalık indeks değerleri 1.7-4.0, patlıcan bitkisine ait değerler ise 0.8-4.1 arasında bulunmuştur. V. dahliae'nin yaygınlık oranı, Orhangazi'deki fidanlıklarda %44.4, damızlık zeytin bahçelerinde %50 olarak saptanmıştır. Etmen ayrıca Aydın'da Sultanhisar İlçe Tarım Fidanlığının damızlık zeytin bahçesinde de tespit edilmiştir. Tespit ettiğimiz 12 V. dahliae izolatın 11 'inin tek spor kültürleri elde edilmiştir ve tek spor izolatlannın farklı sıcaklıklardaki gelişimleri değerlendirilerek V. dahliae'nin en iyi 15-20 °C'de geliştiği, 35 °C'de ise herhangi bir gelişmenin olmadığı görülmüştür.

This study was carried out in olive nurseries of Bursa, Balıkesir and Aydın provinces consisting of the 82% of total olive nurseries in Turkey and in some rootstock plantations in Orhangazi (Bursa) in 2000-2001. The aim of the study was to determine the occurence of Verticillium wilt and its causal agent, and to determine the pathogenicity and the prevalence of Verticillium wilt and to find out the relationship between the growth of Verticillium isolates and temperature in order to evaluate the efficacy of soil solarization against the wilt disease. During surveys which made Bursa, Balýkesir and Aydýn provinces the early of June and September 2000, no Verticillium species were isolated from samples collected from 17 different nurseries. On the other hand from the samples collected in May 2001, disease agent was isolated from 4 of the 9 nurseries and from 5 of the 10 olive plantations in Orhangazi county and they were identified as Kleb. All the isolates which tested for pathogenity on cotton were defined as pathogen. The disease index of for cotton was found as 1.7-4.0, and for eggplant 0.8-4.1. The distrubition ratios of was 44.4 % for nurseries and 50 % for olive plantations in Orhangazi county. was also found in Olive plantation in Sultanhisar county of Aydýn.As far as the relationship between isolates and temperature is concerned, it was observed that the growth of was optimum at 15-20 C, but no growth was observed at 35 C.