TÜRKİYE VE ABD’DE DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURULUŞLAR

Günümüzde piyasa ekonomisini etkin kılan en önemli özelliklerden biri  “rekabet” tir. Piyasa mekanizması içinde daha kaliteli ürün sunabilmek ve hizmet sağlayabilmek, kullanılan araç gereçlerin teknolojik bakımdan ilerleyişini devam ettirebilmek  rekabet ile mümkün olabilmektedir. Piyasa içinde yer alan bazı ajanlar rekabeti bozucu ve adil olmayan faaliyetlerde bulunarak başta tüketiciler olmak üzere hizmet sunan girişimcilere de zarar verebilmektedir. Rekabetin adil olmayan ve aldatıcı etkilerinden zarar gören aktörler haklarını korumak amacıyla piyasa üstü bir otoriteye ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD)’de rekabeti olumsuz yönde etkileyen ve rekabeti bozucu her türlü iş ve eylemler Federal Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından incelenmektedir. Türkiye’de ise bu görevi Rekabet Kurumu (RK) üstlenmektedir. Rekabet Kurumu piyasa içinde özellikle rekabeti bozucu, aldatıcı, adil olmayan işlemler gerçekleştirenlere kusurlarına göre milyonlarca liralık idari para cezası uygulamakta ve böylece tür iş ve eylemleri yapanları caydırma yoluna gitmektedir.  Bu çalışmada; FTC ve RK görevleri, yetkileri ve ellerinde bulundurdukları yetkilerin hukuksal zeminleri açısından teorik olarak karşılaştırılmakta olup FTC’nin RK’ya göre Anayasal bakımdan daha güçlü bir hukuki zemine ve etkiye sahip olduğu ortaya çıkarılmıştır. 

___

  • Bahran, G. (2002). Özerk Kurumlar Hakkında Rapor. Sayıştay Dergisi, 46-47, 113-141.
  • Hovenkamp, J. (2010). The Federal Trade Commission and The Sherman Act. Florida Law Review, 62, 1-23.
  • Joskow, P. (2005). Regulation of Natural Monopolies. Center for Energy Environmental Policy Research, https://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/45038/ 2005-008.pdf?sequence=1 adresinden erişildi (ET:20.05.2017).
  • Karakaş, M. (2008). Devletin Düzenleyici Rolü ve Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler. Maliye Dergisi, 154, 99-120.
  • Kestane, D. (2002). Kamu Kesiminde İdari Kuruluşların Genel Görünümü ve İdari Yapıda Yeni Organizasyonlar Olarak Bağımsız İdari Otoriteler (Üst Kurullar). Maliye Dergisi, 139, 1-23.
  • Montoya, A. ve Trillas, F. (2013). Independent Regulators: Theory, Evidence and Reform Proposals. http://www.emeraldinsight.com/doi/pdfplus/10.1108/146366913 1132 7115 adresinden erişildi. (ET:20.04.2017).
  • Öztürk, E. (2003). Türk İdare Sisteminde Rekabet Kurumunun Yeri ve Diğer Görev ve İşlevleri. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya. Pişkin, R. (2010). Türkiye’de Düzenleyici Kurumlar ve Üst Kurulların Bağımsız İdari Otoritelerle Karşılaştırılması. Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara,2003.
  • Sobacı, Z. (2006). Türk İdari Teşkilatındaki “Adalar”: Bağımsız İdari Otoriteler”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 55, 157-180.
  • Tutal, E. (2014). Bağımsız İdari Otoriteler Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ve 6112 Sayılı Kanun. Adalet Dergisi, 48, 26-47.
  • TÜSİAD. (2002). Bağımsız Düzenleyici Kurumlar ve Türkiye Uygulaması. http://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/1883-bagimsiz-duzenleyici-kurumlar-ve-turki ye- uygulamasi adresinden erişildi. (ET:30.05.2017).