Berna BAYIR, Fatma Nur YAĞIZ, Rabia ÇAT, Gülnur ÇAT

Toplumdaki Bireylerin Aşı Uygulamalarına Karşı Tutumları ile Covid-19 Salgını Sonrası Tutumlarının Belirlenmesi

Amaç: Aşı karşıtlığı kavramı aşılama kadar eski bir kavramdır. Ancak pandemi sürecinde birçok birey bu hastalığın aşısının bulunmasında beklentiye girmiştir. Bu çalışma, toplumdaki bireylerin aşı uygulamalarına karşı tutumları ile COVID-19 salgını sonrası tutumlarının incelenmesi amacıyla yapıldı.Yöntem: Büyüklüğü belli olmayan evrenden gelişigüzel örnekleme yöntemi ile 509 gönüllü birey örneklemi oluşturdu. Veriler Mart-Mayıs 2021 tarihleri arasında sosyo-demografik özellikler formu ile Kılınçarslan ve arkadaşları tarafından 2020 yılında geliştirilen aşı karşıtlığı ölçeği online anketlere dönüştürülerek sosyal medya aracılığıyla bireylere ulaştırıldı. Bulgular: Bireylerin %91,9’unun kronik hastalığı olmadığı, %81,5’inin COVID-19 hastalığı geçirmediği, %47,9’unun aşı için sıra beklediği belirlendi. Özellikle yaş, kronik hastalık varlığı, COVID-19 hastalığını kendisinin ya da aileden birinin atlatmasının, aşıya karşı negatif duygular gelişmesi üzerine önemli düzeyde etkisinin olduğu belirlendi. Sonuç: COVID-19 salgını döneminde, aşı reddindeki belirgin nedenin, insanların aşılara karşı ön yargıları ve hastalıkla ilgili yaşadıkları durumları yorumlama şekilleri olduğu görüldü. Aşı reddini azaltmak için, toplumun aşılara karşı ön yargıları oluşmadan, aşıların yararları konusunda eğitim organizasyonları planlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Aşılar, Aşı reddi, Aşı tereddüttü, COVID-19, Halk sağlığı

Determining The Attitudes of Individuals in The Community towards Vaccine Applications and Their Attitudes After The Covid-19 Pandemic

Objective: The concept of anti-vaccination is as old as vaccination. However, during the pandemic process, many individuals have come to expect a vaccine for this disease. This study was carried out to examine the attitudes of individuals in the community towards vaccine applications and their attitudes after the COVID-19 pandemic.Methods: A sample of 509 volunteers was formed from the population of uncertain size using the random sampling method. The data were delivered to individuals via social media between March-May 2021 by transforming the socio-demographic characteristics form and the anti-vaccine scale developed by Kılınçaslan et al. in 2020 into online questionnaires.Results: It was determined that 91.9% of the individuals did not have a chronic disease, 81.5% of the participants did not have COVID-19 disease, 47.9% were waiting in line for the vaccine. It was determined that especially age, the presence of chronic disease, the self or a family member's recovery from the COVID-19 disease had a significant effect on the development of negative feelings towards the vaccine. Conclusion: During the COVID-19 pandemic, it was seen that the obvious reason for vaccine rejection was people's prejudices against vaccines and the way they interpreted the situations they experienced about the disease. In order to reduce vaccine rejection, educational organizations should be planned on the benefits of vaccines before the society has prejudices against vaccines.

Keywords:

Aşılar, Aşı reddi, Aşı tereddüttü, COVID-19, Halk sağlığı,

PDF

___

1. Gülcü, S., & Arslan, S. (2018). Çocuklarda aşı uygulamaları: güncel bir gözden geçirme. DÜ Sağlık Bil Enst Derg, 8 (1), 34-43.
2. Arabacı, Z., & Doğru, A. (2017). Birinci dünya savaşı öncesi ve savaş döneminde aşılama uygulamaları ve hemşirelik. Kastamonu Sağlık Akademisi, 21(1), 40-50. DOI: 10.25279/sak.288352.
3. Yiğit, T., Oktay, B. Ö., Özdemir, C. N., & Mustafa Pasa, S. (2020). Aşı karşıtlığı ve fikri gelişimi. JSHSR 7(53), 1244-1261. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1881.
4. Bozkurt, H. (2018). Aşı reddine genel bir bakış ve literatürün gözden geçirilmesi. Kafkas Journal of Medical Sciences, 8 (1), 71-76. DOI: 10.5505/kjms.2018.12754.
5. Gür, E. (2019). Aşı kararsızlığı-aşı reddi. Turk Arch Pediatr, 54(1), 1–2. DOI:10.14744/TurkPediatriArs.2019.79990.
6. WHO. (2021). Immunization, vaccines and biologicals.: Available from:URL:https://www.who.int/immunization/programmes_systems/vaccine_hesitancy/en. (cited 2021 August 10)
7. Ataç, Ö. & Aker, A. (2014). Aşı karşıtlığı. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 1, 42-47.
8. Üstün, Ç., & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 Pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: bir değerlendirme çalışması. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences (COVID 19 Özel Sayısı), 142-153. DOI: 10.21673/anadoluklin.7218641.
9. Yavuz, E. (2020). COVID-19 Vaccines. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 24(4), 227-234.
10. Erkekoğlu, P., Erdemli Köse, S. B., Balcı, A. & Yirün, A. (2020). Aşı kararsızlığı ve COVID-19’un etkileri. J Lit Pharm Sci, 9(2), 208-220.
11. Kılınçarslan, M. G., Sarıgül, B., Toraman, Ç., & Şahin, E. M. (2020). Geçerli ve güvenilir Türkçe aşı karşıtlığı ölçeği geliştirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi, 12(3), 420-429.
12. Üner, S., Çelik, K., & Turan, S. (2020). Çocuk aşılarında artan kararsızlık: Nedenleri farklı aktörlerin deneyiminden anlamak. Ankara: Hipokrat Yayınevi.
13. Reading, R., Surridge, H., & Adamson, R. (2004). Infant immunization and family size. J Public Health, 26(4), 369-371.
14. O‘Leary, S. T., Allison, M. A., Fisher, A., Crane, L., Beaty, B., Hurley L, et al. (2015). Characteristics of physicians WHO dismiss families for refusing vaccines. Pediatrics, 136(6), 1103-1111.
15. Allington, D., Andrew, S., Moxham-Hall, V., & Duffy, B. (2021). Coronavirus conspiracy suspicions, general vaccine attitudes, trust and Coronavirus information source as predictors of vaccine hesitancy among UK residents during the COVID-19 pandemic. Psychological Medicine, 1–12. https://doi.org/10.1017/S0033291721001434.
16. Yıldız, Y., Telatar, T., Baykal, M., Aykanat Yurtsever, B., & Yıldız, İ. (2021). COVID-19 pandemisi döneminde aşı reddinin değerlendirilmesi. DÜ Sağlık Bil Enst Derg, 11 (2), 200-205. DOI: 10.33631/duzcesbed.827142.
17. Chang, K., & Lee, S. Y. (2019). Why do some Korean parents hesitate to vaccinate their children? Epidemiol Health, 41, 1-10. https://doi.org/10.4178/epih.e2019031.
18. Byström, E., Lindstrand, A., Bergström, J., Riesbeck, K., & Roth, A. (2020). Confidence in the national immunization program among parents in Sweden 2016 – a crosssectional survey. Vaccine, 38, 3909-3917.
19. Dolu, İ., Söğüt, S., & Cangöl, E. (2021). Sağlık alanında çalışmayan akademisyenlerin aşı reddi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci, 13(2), 287-294. DOI: 10.5336/nurses.2020-78757.