Aslı Avcı AKÇALI, Erdal ASLAN

TARİH DERSLERİNİN YEREL TARİHE VE KAYNAKLARINA DAYALI ETKİNLİKLER ARACILIĞIYLA İŞLENMESİNİN ÖĞRENCİLERİN DERSE YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİ

Türkiye’de tarihin öğretimine ilişkin yöntem ve yaklaşımları konu edinen araştırmaların sayısında son yıllarda önemli bir artış görülmesine karşın pratikte bunun öğretim ortamlarına ve araçlarına yansımaları oldukça sınırlı kalmaktadır. Bu çalışmada geleneksel yöntemle, öğretmeni ve ders kitabını merkez alarak işlenen tarih dersleri yerine, yeni tarih öğretimi anlayışının da önemli bir öğesi olan yerel tarihe ve kaynaklarına dayalı etkinlikler aracılığıyla işlenen derslerin, öğrencilerin tarih dersine yönelik tutumları üzerinde yaratacağı farklılıkların ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışmada araştırma deseni olarak ön test-son test eşleştirilmiş kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma, İzmir ili sınırları içinde bulunan Bornova Koleji Anadolu Lisesi’nde, 2011-2012 eğitim-öğretim yılının bahar yarıyılında, 10. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenci sayısı deney grubunda 21, kontrol grubunda ise 19 olmak üzere toplam 40’tır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “Tarih Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ve “Görüşme Formu” aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda tarih dersinde yerel tarihe ve kaynaklarına dayalı olarak ders işlenmesinin öğrencilerin tarih dersine yönelik tutumlarını arttırma konusunda geleneksel yönteme göre daha etkili olduğu ortaya konmuştur. Öğrencilerle yapılan görüşmelerde ise tutum ölçeğinden elde edilen bulguları destekleyen sonuçlara ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda tarih derslerinde yerel tarihin ve buna ilişkin kaynakların kullanımının yaygınlaştırılması konusunda çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Tarih Öğretimi, Yerel Tarih, Yerel Tarih Kaynakları, Tutum

THE EFFECT OF COVERING HISTORY COURSES WITH ACTIVITIES BASED ON LOCAL HISTORY AND ITS RESOURCES ON THE ATTITUDES OF STUDENTS TOWARDS THE COURSE

In this research instead of the courses covered by traditional method in a way that centers the teacher and text book, the courses covered through the activities based on the local history and its resources which are at the same time the important elements of new history teaching approach is aimed. In this research “experimental design with pre test-post test paired control group” has been used as research design. The research has been performed in Bornova College High School which is within the borders of İzmir, in spring semester of 2011-2012 academic year and with 10th grade students. The data were obtained through “Attitude Scale towards History Course” and “Interview Form” developed by the researcher. At the end of the research, covering the courses through the activities based on local history and local history resources have been seen to be more effective than the traditional method to increase the attitudes of the students towards History course. From the interviews held with the students the results have been reached that support the findings obtained from the attitude scale. In line with the results of the study various suggestions have been offered to generalize the usage of local history and resources about it.

Keywords:

History Teaching, Local History, Local History Resources, Attitude,

PDF

___

Aktekin, S. (2009). “Lise Öğrencilerinin Tarih Derslerinde Yerel Tarih Konularının Öğretilmesiyle İlgili Görüşleri.” Milli Eğitim Dergisi, 182: 331-352.

Aktekin, S. (2010). “Ortaöğretim Tarih Eğitiminde Yerel Tarihin Yeri ve Önemi.” Eğitimde Kuram ve Uygulama, 6 (1): 86-105.

Aslan, E. (1998). Çağdaş Tarih Öğretiminin Yeri ve Sorunları. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Aslan, E. (2000). Yerel Tarihin Tanımı, Gelişimi ve Değeri. Zeynel Abidin Kızılyaprak (Haz.), Tarih Yazımında Yeni Yaklaşımlar: Küreselleşme ve Yerelleşme (195204). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.

Audiger, F.; Fink, N. (2010). “Pupils and School History in France and Switzerland.” Education 3-13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 38(3): 329-339.

Baysal, A. C. (1981). Sosyal ve Örgütsel Psikolojide Tutumlar. İstanbul: Yalçın Ofset Matbaası.

Beem, R.R. (1994). Using Local History in the Secondary School Social Studies Curriculum. Yayımlanmamış doktora tezi, Illionois State University, Illinois. Brooks, R.; Aris, M.; Perry, I. (1999). The Effective Teaching of History. London: Longman.

Bushby, R.S.; Hubbard, J.D. (2007). “Using Local Oral History in the Elementary Classroom.” Social Studies Research and Practice, 2 (3): 367-368.

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, E. K.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş.; Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.

Calkin, H. L. (1942). “Local History: A Means of Better Understanding United States History.” The School Review, 50: 53-60.

Danker, A.C. (2005). Multicultural Social Studies: Using Local History in the Classroom. New York: Teachers College Press.

Demircioğlu, İ.H. (2007). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.

Demircioğlu, İ.H. (2008). “Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik.” Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (15): 69-88.

Demircioğlu, İ.H. (2013). “Tarih Ders Kitabı Yazımında Yeni Yaklaşımlar.” Karadeniz Araştırmaları, 38: 119-133.

Demirel, Ö. (2003). Eğitim Sözlüğü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Douch, R. (1967). Local History and the Teacher. London: Routledge and Kegan Paul. Erpulat, D. (2003). Tarih Eğitiminin İyileştirilmesi Çalışmaları. Oya Köymen (Haz.), Tarih Eğitimine Eleştirel Yaklaşımlar (123-136). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.

Ersanlı, B. (2002). “Zihinsel Sınır Güvenliği.” Toplumsal Tarih, 100: 34-37.

Işık, H. (2008). “İlköğretimde Tarih Konularının Yerel Tarih İle İlişkilendirilmesinin Öğrenci Başarısına Etkisi.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4): 2903

Jamieson, A. (1971). Practical History Teaching. London: Evans Brothers Limited.

Kabapınar, Y. (1998). Kredili Sistem ve Lise Tarih Kitapları. Salih Özbaran (Haz.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (221-236). İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.

Marino, P.M. (2012). “Urban Space as a Primary Source: Local History and Historical Thinking in New York City.” The Social Studies, 103(3): 107-116.

Metcalf, F.D.; Downey, M.T. (1982). Using Local History in the Classroom. Nashville, Tennessee: The American Association for State and Local History.