Bir Üniversite Öğrencilerinin Organ Bağışı Hakkındaki Bilgi ve Düşünceleri

Amaç: Bu çalışmada bir vakıf üniversitesinin öğrencilerinin organ bağışına yönelik bilgi ve düşüncelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın evrenini 15-30 Ocak 2013 tarihleri arasında üniversitede öğrenim gören 950, örneklemini ise araştırmaya katılmaya gönüllü olan 504 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu aracılığıyla ve öğrencilerle yüz-yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Tanımlayıcı istatistik olarak sayı, yüzde, ortalama±standart sapma ve karşılaştırmalarda Ki-kare analizi yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 kabul edilmiştir.Bulgular: Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin %39.5’inin sosyal, %32.1’inin sağlık, %28.4’ünün fen bilimleri bölümlerinde öğrenim görmekte olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin sadece %16.9’u organ bağışının tanımını doğru yanıtladığı saptanmıştır. Öğrencilerin %47.4’ü organ bağışı konusunda bilgi edindiklerini ifade etmiştir. Organ bağışı tanımı bilme durumu ile öğrencilerin bilgi edinme durumu, cinsiyet ve bölümleri arasında ilişki olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Öğrencilerin sadece %3.6’sı herhangi bir organını bağışladığını, %30.1’i bağışlamayı düşündüğünü belirtmiştir. En çok bağışlamayı istedikleri organlar; böbrek, kalp, kemik iliği ve karaciğer olmuştur.  “Organ bağışı konusunda toplum bilinçli mi?” sorusuna öğrencilerin %84.9’ü “hayır” yanıtı vermiş, %70.2’i organ bağışı konusunda bilgi almak istediğini belirtmiştir. Sonuç: Araştırmaya katılan öğrencilerin organ bağısı konusunda önemli ölçüde bilgi eksiği olduğu; çok azının organlarını bağışladığı ve çoğunun bu konuda bilgi edinmek istediği belirlenmiştir. Üniversite öğrencilerine yönelik organ bağışı konusunda bilgi verici ve özendirici etkinliklerin düzenlenmesinin yararlı olacağı kanısına varılmıştır. 

KNOWLEDGE and OPINIONS of UNIVERSITY STUDENTS ABOUT THE ORGAN DONATIONS

Purpose: In this study, it was aimed to determine in a foundation university students' knowledge and opinions related to organ donation.Materials and Methods: The study population of this descriptive study composed of 950 students who were studying at the university between 15-30 January 2013, and 504 participants who constituted of the sample of the study were volunteered to participate in the survey. Data were collected through questionnaires developed by the researchers by face-to-face interviews with the students. Chi-square analysis was performed for comparisons and number, percentage and mean±standard deviation were calculated for descriptive statistics. The value of p<0.05 was considered statistically significant.Findings: It was determined that 39.5% of the students included in the study were studying social, 32.1% were in health and 28.4% were in science departments. It was determined that only 16.9% of the students correctly answered the definition of organ donation. 47.4% of the students stated that they have learnt about organ donation. It was determined that there is no relationship between the knowledge of organ donation definition and the students' knowledge status, gender and their departments (p> 0.05). Only 3.6% of the students stated that they donated any organ, 30.1% consider donating. The organs that they most desire to donate were kidney, heart, bone marrow and liver. 84.9% of the students answered "no" to the question "Does society have awareness about organ donation?" and 70.2% stated that they wanted to get information about organ donation. Result: The fact that the students participating in the research have lack of significant knowledge about organ donation; that very few learners have donated organs and they want to learn about it. It was concluded that it would be useful to organize informative and encouraging activities on organ donation for university students.

___

  • 1. Gökçe, N., Özer, H., Kilci, Z. Sosyal Bilgiler Dersi Örneğinde Öğrencilere ve Ailelerine Göre Organ Bağışı, Anadolu Journal of Educational Sciences International 2016;6(1):84-109.
  • 2. Vicdan, A. K., Peker, S., Üçer, B. Akşehir Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Bağışı ile İlgili Tutumlarının Belirlenmesi, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2011;10(2):175-180.
  • 3. Şen H., Özaydın Ö., Eskişehir İlindeki Bireylerin Organ Bağışı Hakkındaki Düşünceleri ile Sosyoekonomik Nitelikleri Arasındaki İlişki Yapısının İncelenmesi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2004;5(1):95-116.
  • 4. Özkan, Ö. G. D. S., Yılmaz, E. Hasta Yakınlarının Organ Bağışı ile İlgili Bilgi ve Tutumları, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 2009;17(17):18-29.
  • 5. Cillimoğlu, A.Ö, Yılmaz S, Oğurlu M., Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Personelinin Organ-Doku Bağışı ve Nakli Hakkındaki Bilgi ve Düşünceleri, Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 2016;25(3):254-262.
  • 6. Duğan, Ö., Şahin, E., Organ Bağışı Kamu Spotlarının Üniversite Öğrencileri Üzerinde Farkındalık Oluşturma Düzeyinin İncelenmesi, Uşak University Journal of Social Sciences, 2016;9(28):121-147
  • 7. Efil S., Şişe Ş., Üzel H., Eser O., Afyon İlinde Halkın ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Çalışanlarının Organ Bağışı Konusuna İlgilerinin Değerlendirilmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi: 2013;2(3):361-384.
  • 8. Kavurmacı, M., Karabulut, N., Koç, A., Üniversite Öğrencilerinin Organ Bağışı Hakkındaki Bilgi ve Görüşleri, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2014;11(2):15-21.
  • 9. (https://organkds.saglik.gov.tr/KamuyaAcikRapor.aspx?q=BAGIS) (Erişim:12.03.2018)
  • 10. (https://organkds.saglik.gov.tr/KamuyaAcikRapor.aspx?q=ORGANBEKLEME). (Erişim:12.03.2018)
  • 11. Balcı, E., Şahingöz, M., Hemşirelerin Organ Bağışına Bakışları, Cumhuriyet Tıp Dergisi, 2014;36:503-511.
  • 12. Kaça, G., Amado, S., Kıkıcı, İ., Cilasin, S., Dağ, E., Leylek, İ. Organ Bağışına Yönelik Tutumların Planlı Davranış Kuramı Çerçevesinde İncelenmesi, Türk Psikoloji Dergisi 2009;24(64):78-91
  • 13. Kara S., Salman Z., Öngel K., Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Personelinin Organ Bağışına Bakışı, Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2012;11(1):33-40.
  • 14. Naçar M., Çetinkaya, F., Kanyılmaz, D., Tokgöz, B., Utaş, C. Hekim Adaylarının Organ Nakline Bakış Açıları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 2001;10(2):123-128.
  • 15. Kılıç S., Koçak N., Türker T., Gürpınar H., Gülerik D., Kız Üniversite Öğrencilerinin Organ Bağışı Konusundaki Tutumları ve Bu Tutumlarına Etki Eden Faktörler. Gülhane Tıp Dergisi, 2010;52:36-40.
  • 16. Doğan M. D., Uzun İ., Kaya N., Ekinci H., Altınkaynak M., Üniversite Öğrencilerinin Organ Bağışına Bakış Açısı ve Bilgi Düzeyleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2016;3(2):99-105.
  • 17. Pierini, L., Valdez, P., Pennone, P., Verges, J., Melano, R., Cabezas, V., Robles, D. C., Teenager Donation: Investigation Of 848 High School Students, In Transplantation Proceedings, 2009:41(8):3457-3459. Elsevier.
  • 18. Tam, W. W. S., Suen, L. K. P., Chan, H. Y. L., Knowledge, Attitudes And Commitment Toward Organ Donation Among Nursing Students İn Hong Kong. In Transplantation Proceedings, 2012;44(5,):1196-1200. Elsevier.
  • 19. Bölükbaş N., Eyüpoğlu A., Kurt P., Organ Bağışı Hakkında Üniversite Öğrencilerinin Düşünceleri, Journal of Experimental and Clinical Medicine, 2004;21(2):73–77.
  • 20. Özer N., Sarıtaş S., Özlü Z. K., Hemşirelik Öğrencilerinin Organ Nakli ve Bağışı Konusundaki Bilgi ve Düşüncelerinin İncelenmesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2010;13(2):1-11.
  • 21. Chen J. X., Zhang T. M., Lim F. L., Wu H. C., Lei T. F., Yeong P. K., Xia S. J., Current Knowledge And Attitudes About Organ Donation And Transplantation Among Chinese University Students. In Transplantation Proceedings. 2006;38(9):2761-2765. Elsevier.
  • 22. Figueroa C. A., Mesfum E. T., Acton N. T., Kunst A. E., Medical Students' Knowledge And Attitudes Toward Organ Donation: Results Of A Dutch Survey. In Transplantation Proceedings. 2013;45(6):2093-2097. Elsevier.
  • 23. Burra P., De Bona M., Canova D., d'Aloiso, M. C., Germani G., Rumiati R., Ancona E., Changing Attitude To Organ Donation And Transplantation İn University Students During The Years Of Medical School İn Italy. In Transplantation Proceedings, 2005;37(2):547-550. Elsevier.
  • 24. Yaşar M., Oğur R., Uçar M., Göçgeldi E., Yaren H., Tekbaş Ö.F., Korkmaz A., Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu Son Sınıf Öğrencilerinin Organ Bağışı Konusundaki Tutumları ve Tutumlarına Etki Eden Faktörler, Genel Tıp Dergisi, 2008;18(1):33-37.
  • 25. Afshar R., Sanavi S., Rajabi M. R., Attitude And Willingness Of High School Students Toward Organ Donation, Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation, 2012;23(5):929-933.
  • 26. Aktaş A., Aşti T.A., Bakanoğlu E., Çelebiğolu M., Bir Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Beden İmgesi Algısının Belirlenmesi,ü Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2010;18(2):63-71.
  • 27. Koçak A., Aktaş E. Ö., Şenol E., Kaya A., Bilgin U. E., Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Organ Nakli ve Bağışı Hakkındaki Bilgi Düzeyi, Ege Tıp Dergisi, 2010;49(3):153-160.