TIP HUKUKU AÇISINDAN BULAŞICI HASTALIKLAR

Corona virüs (Covid-19) olarak bilinen solunum yolu bulaşıcı hastalığı; Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 9 Mart 2020 tarihli raporuna göre, yüzden fazla ülkede, yüzdokuzbin teyit edilmiş küresel vakıa ile kayıtlara geçerek, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalık (pandemi/küresel salgın) olarak kabuledilmiştir. DSÖ, Corona virüs için 2 Mart 2020 tarihinde küresel risk seviyesini, “yüksek” ten, “çok yüksek” seviyesine çıkartarak, “Uluslararası Kamu Sağlığı Acil Durumu” ilan etmiştir.Bu çalışmada, pandemi durumunda bulaşıcı hastalıkların, sadece tıp hukuku açısından hukuksal durumu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu çerçevede, konuya ilişkin mevzuatımızdaki düzenlemeler ve Uluslararası Hukuktaki düzenlemeler ile Covid19 pandemisi dolayısıyla idari makamlar tarafından alınan güncel kararların hukuki değerlendirmesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

PANDEMİ, Bulaşıcı Hastalıklar, Covid-19, Umumi Hıfzısıhha Kanunu, Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması, Üstün Kamu Yararı, Kamu Sağlığı, Zorla Tedavi

PDF

___

Arif Barış, Özbilen,“Vücut Bütünlüğüne Yönelik Müdahalenin Hukuka Uygunluğu Bakımından Rızanın Aranmadığı Haller”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 24, 2013/2, ss. 99-124.
Dağlı, Mehmet, Emsal İçtihatlarla Türk Medeni Hukukunda Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.
Dülger, Murat Volkan, Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Hukuk Akademisi, İstanbul, Ocak 2019.
Güney Tunalı, Işıl, Hekimin Tıbbi Müdahalede Bulunma Yükümlülüğünün Sınırları, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2020.
İmamoğlu, Selma Hülya, “Hukukî Açıdan, Özellikle Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanmasına İlişkin Hükümler Çerçevesinde Zorla Tedavi, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (ERÜHFD), C.7, S. 3-4, 2012, ss. 29-59.
Kalanyuva, Eren, “İtalya’da Covid-19 Salgın Hastalığıyla Mücadele Kapsamında Öngörülen Kolluk Tedbirlerinin ve İdari Yaptırımların Hukuka Uygunluğuna Dair Güncel Bir Consiglio di Stato Kararı”, https://blog.lexpera.com.tr/italyada-covid-19-salgin-hastaligiyla-mucadele-kapsaminda-guncel-bir-consiglio-di-stato-karari/ (Erişim Tarihi: 15.04.2020).
Katoğlu, Tuğrul, "Türk Hukukunun Bir Parçası Olarak Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi",Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (AÜHFD), C. 55, S.1, 2006, ss. 157-193. Lorenz, Henning/Oğlakçıoğlu, Mustafa, “Keine Panik im Nebenstrafrecht – Zur Strafbarkeit wegen Verstössen gegen Sicherheitsmassnahmen nach dem IfSG”, KriPoz 2, 2020, ss. 108-115.
Mega, Ertunç, Uluslararası Af Örgütü Raporu ve Türkiye’nin Pandemi Yönetimi, https://www.saglikciyiz.com.tr/2020/4/uluslararasi-af-orgutu-raporu-ve-turkiyenin-pandemi-yonetimi m1293.html (Erişim Tarihi: 16.4.2020).
Orak, Beşir, Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
Öztan, Bilge, Aile Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2004, 5. Baskı.
Palteki, M. Ebrar, Genel Sağlığın Korunması Amacıyla Yürütülen İdari Kolluk Faaliyetleri ve Temel Hak ve Hürriyetler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, İstanbul, 2019.
Parmet, Wendy E/Sinha, Michael S., “Covid 19 – The Law and Limits of Quarantine”, The New England Journal of Medicine, April 2020, s. 1-3. Polat, Alperen, Sorumluluk Hukukunda Rıza, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2019.
Rieger, Hans-Jürgen, Lexikon des Arztrechts, Berlin, New York, 1984, kn. 2003.
Sert, Gürkan, “Türk Hukuku’nda Bilinci Açık Hastanın Tedaviyi Ret Hakkının Tıp Hukuku ve Etiği Açısından İncelenmesi ve Tıp Etiği”, Terazi Hukuk Dergisi, S. 70, Haziran 2012, ss. 14-21.
Tacir, Hamide, Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, Şubat 2011.
Ulsenheimer, Klaus/ Laufs, Adolf/ Uhlenbruck, Wilhelm, Handbuch des Arztrechts, 3. Band, München, 2002., §153, kn. 2.
Wicks, Elisabeth, “The Right to Refuse Medical Treatment Under The European Convention On Human Rights”, Medical Law Review, Spring 2001, Vol. 9, ss. 17-40. Yenerer Çakmut, Özlem, “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu (TCK m. 195)”, Prof. Dr. Feridun Yenisey'e Armağan, C. 1, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, 2014, ss. 543-553.
Storck v. Almanya Kararı, Başvuru No: 61603/00, Karar Tarihi: 16.06.2005 https://hudoc.echr.coe.int/eng#{"itemid":["001-69374,"]}, (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
Herczegfalvy v. Avusturya Kararı, Başvuru No: 10533/83, Karar Tarihi: 24.09.1992, https://hudoc.echr.coe.int/eng#{"itemid":["001-57781"]}, (Erişim Tarihi: 12.05.2020).
https://www.haberler.com/karabuk-te-mahkeme-14-gun-kurali-na-uymayan-ciftin-13041950-haberi/, (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
https://www.istabip.org.tr/5823-sgk-nin-2020-12-sayili-genelgesi-is-kazasi-bildirim-yukumlulugunu-ortadan-kaldirmaz.html,(Erişim Tarihi: 12.05.2020).
https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5419/Kurul-Kararlari, (Erişim Tarihi:10.05.2020)