İDARİ YAPTIRIM OLARAK ÇEVREYİ KİRLETME KABAHATİ
Doğal kaynakların hızla tükendiği ve telafisinin güçleştiği son yıllarda yaşamımız için çevre günden güne daha fazla önem arz etmektedir. Doğal kaynakların etkili ve verimli kullanılarak gelecek kuşaklara aktarılması ve devamlılığının sağlanması amacıyla yer verilen çevre sürdürülebilirliği politikalarına özen gösterilmesi gerekmektedir. Kanuni düzenlemeler çerçevesinde ulusal ve uluslararası düzeyde çevrenin korunmasına yönelik çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982 tarih ve 2709 sayılı) 90. maddenin son fıkrasına göre, “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz (Ek cümle: 7/5/2004 -5170/7 md.). Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır.” Anayasa’nın 56. maddesine göre “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamam hakkına sahiptir.” Türk Ceza Kanunu’nun 181. maddesine göre atık ya da atıklarla çevrenin kasten kirletilmesi eylemi, suç olarak düzenlenmiştir. Ayrıca Kabahatler Kanunu’nun (30.3.2005 tarih ve 5326 sayılı) da çevreyi kirletme kabahatine yer verilmiştir (m.41). Bu çalışmada yukarıda bahsi geçen düzenlemeler ışığında; fakat temelde Kabahatler Kanunu esas alınmak suretiyle çevreyi kirletme kabahati ele alınacaktır. Anahtar kelimeler: Çevre, çevrenin korunması, çevre hukuku, çevreyi kirletme, kabahatler kanunu.
Pollution of the Environment as Administrative Sanction
In recent years, when natural resources have been rapidly depleted and their recovery has become difficult, the environment has become more and more important for our lives day by day. It is necessary to pay attention to the environmental sustainability policies in order to transfer natural resources to future generations by using them effectively and efficiently and to ensure their continuity. Various studies are carried out for the protection of the environment at national and international level within the framework of legal regulations. According to the last paragraph of Article 90 of the Constitution of the Republic of Türkiye (dated 1982 and numbered 2709), “International agreements duly put into effect have the force of law. It is not possible to apply to the Constitutional Court with the allegation of unconstitutionality (Additional sentence: 7/5/2004 - 5170/7 art.). In case of conflicts that may arise due to the fact that international agreements on fundamental rights and freedoms and laws that have been duly put into effect contain different provisions on the same subject, the provisions of international agreements shall prevail.” According to Article 56 of the Constitution, "Everyone has the right to live in a healthy and balanced environment." Pursuant to Article 181 of the Turkish Penal Code, the act of deliberately polluting the environment with waste or waste is regulated as a crime. In addition, the misdemeanor of the Law on Misdemeanors (dated 30.3.2005 and numbered 5326) includes the misdemeanor of polluting the environment (art.41). In this study, in the light of the regulations mentioned above; but basically, the offense of polluting the environment will be handled on the basis of the Misdemeanor Law. Keywords: Environment, environmental protection, environmental law, environmental pollution, misdemeanor law.
___
- Arıkan E S 212. Çevreci dü şünce ve çevre hukuku için radikal bir kılavuz: Arne Naess’in derin ekoloji yaklaşımı 2(1) 2020 , TAÜHFD Başlar K, İnsan Hakları Ders Notları 2012 2015, 2015. https://www.academia.edu/34354253/%C4%B0nsan_Haklar%C4%B1_Ders_N otlar%C4%B1_pdf S.e.t. 18.09.2021.
- Baykal H ve Baykal T, Küreselleşen dünyada çevre sorunları 5(9), 2008 , Mustafa Kemal Üniversitesi So syal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
- Bilici A, Kabahatlerde Zamanaşımı . https://www.muhamilaw.com/ kabahatlerde zamanasimi s .e.t. 15.09.2021, Ceyhan İ 5237 Say ılı Türk Ceza Kanunu’nda Çevre Hakkının Korunması (Çevreye Karşı Suçlar) İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dal ı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008 Council of Europe Publishing, Manual on Human Rıghts and the Envıron ment. Second edition, pp. 7, ISBN 978 92 871 7319 5 Strasbourg Cedex: Council of Europe, 2012.
- Çiftçioğlu C T, Türk Ceza Kanunu’nda Taksir, 2013 Ankara Barosu Dergisi/3 Duymaz E, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin çevrenin korunmasına katkısı 47, 2012 , İ.Ü. Siy asal Bilgiler Fakültesi Dergisi Ermumcu O Belediyelerin kabahatler kanunu uyarınca verdiği cezalar. Mahalli İdareler Dergisi 2009 . http://ermumc u.av.tr/belediyelerin kabahatler kanunu uyarinca verdigi cezalar/ s .e.t. Ertan B ve Akkoyunlu E K Avrupa Birliği çevre hukuku ve KKTC 12 (31), 2006 , Kıbrıs Araştırmaları Dergis i Faure M, Avrupa Çevre Ceza Hukuku: Gerçekten ihtiyacımız var mı? Çev. Serdar Talas, 2012, S. 2, C. LXX , İÜHFM Gişi S, Kabahatleri suç olmaktan çıkarma eğilimi ve Kabahatler Kanunu ””, 2017, 8( İnönü Ünive rsitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Güneş A M, Uluslararası çevre hukuku üzerine bir inceleme ””, 2012, C. LXX, 1, 83 114 , İÜHFM Güneş Y, Amerika Birleşik Devletleri Çevre Hukukunun gelişimi ve Türk Çevre Hukuku ile karşılaştırılması. C. LXII. S. 1 2, 2004. İÜHFM.
- https://iklim.csb.gov.tr/kyoto proto kolu i 4363. S.e.t.15.09.2021
- https://iklim.csb.gov.tr/montreal protokolu i 4364
- https://iklim.csb.gov.tr/paris anlasmasi i 98587
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler_%C4% B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_%C3%87er%C3%A7eve_S%C3%B6zle %C5%9Fmesi S.e.t.15.09.2021.
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler_%C4% B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_%C3%87er%C3%A7eve_S%C3%B6zle %C5%9Fmesi S.e.t.15.09.2021.
- İnan Ave Demir İ , Açıklamalı Gerekçeli Kabahatler Kanunu. ISBN: 978 975 6311 91 2 Ankara: Türkiye Belediyeler Birliği, 2014.
- Kılıç S, Uluslararası çevre hukukunun gelişimi üzerine bir inceleme”, 2(2), 2001, C.Ü. İkt isadi ve İdari Bilimler Dergisi. Otacı C, Çevrenin k asten ve taksirle kirletilmesi suçuna (TCK 181, 182) ilişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesi kararlarında belirlenen ilkeler ”, 1, 2015, Ankara Barosu Dergisi. Özel K C, Çevreyi kirletme kabahati 24 (2), 2020 . DOI: 10.34246/ahbvuhfd.733288 , Ankara Hacı Bayram V eli Üniv ersitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.
- Pallemaerts M, Internaıional Law from Stockholm to Rio: Back to the Future?, Çev Bülent Duru, Greening International Law (Der. Philippe Sands), Eartscan Publications Limited, London, 1993. Pehlivan A, Kabahatler Hukukunun Genel Esasları ””, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bilim Dalı, İstanbul, 2011.
- Şen E, Avrupa Birliği Çevre Hukuku ^”^”, 6, 1994, İ. Ü. Siy asal Bilgiler Fakültesi Dergisi. Tangör N F, Çevre Hukukunun İşlevsell iği: Mersin Örneği Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Kent ve Çevre Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2006.
- Turgut N, Kirleten Öder İlkesi ve Çevre Hukuku 44 (1), 1995 , Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 607 654. Turgut N, Çevre Hukukunda Çevreci Örgütlere Tanınan Olanaklar C. 45, S. 1., 1996.
- Turgut N, Çevre Politikası ve Hukuku İmaj Yayınevi, Ankara 2009.
- Yalçın İ, Yeni Ceza Adalet S isteminde Kabahatler Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır, 2006.
- Yaşamış F D, Çevre Ceza Hukuku’nda son gelişmeler: Yeni Türk Ceza Kanunu ve Kabahatler Kanunu S. 58, 2005 , TBB Dergisi, 137 148
- Yurtcan E, Yargıtay Kararları Işığında Kabahatler Kanunu ve Yorumu. 2. Baskı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2016. Yargıtay 2. C D.D., E. 2004/18770 K. 2005/7294
- UMHB E. 2007/210, K. 2007/263
- UMHB E. 2007/246, K. 2007/273
- UMHB E. 2007/24 7, K. 2007/274
- UMHB E. 2007/82, K. 2007/283
- UMHB E. 2007/298, K. 2007/293
- UMHB E. 2007/325, K. 2007/304
- UMHB E. 2007/332, K. 2007/307
- UMHB E. 2007/201, K. 2007/257
- UMHB E. 2006/289, K. 2007/34
- UMHB E. 2007/79, K. 2007/95
- UMHB E. 2010/144, K. 2011/57
- UMHB E . 2007/ K. 2007/344
- UMHB E. 2011/171, K. 2011/273
- Danıştay 10. Daire E. 1989/2300, K. 1991/3784
- Danıştay 10. Daire E. 1991/2146, K. 1993/1677
- Danıştay 6. Daire E. 2001/1795, K. 2003/1486
- Danıştay 6. Daire E. 2001/2332, K. 2003/1487
- Danıştay 6. Daire E. 1998/4989, K. 1999/5754
- Danıştay 3. Daire E. 2003/569, K. 2004/215
- Danıştay İdari Dava D. Kur. E. 2003/730, K. 2005/284
- Danıştay İdari Dava D. Kur. E. 2003/569, K. 2004/215
- Danıştay 14. Daire E. 2011/8115, K. 2012/2787
- Danıştay 14. Daire E. 2011/13784, K.2013/1306
- Danıştay 6. Daire E. 1997/4721, K. 1998/4740
- Danıştay 6. Daire E. 2009/10535, K. 2010/3809 Danıştay
- 8. Daire E. 2003/4088, K. 2004/776 Anayasa Mahkemesi E. 2006/93, K. 2009/88